Thanh tra TP Hà Nội đã chỉ ra hàng loạt sai phạm trong quá trình giải phóng mặt bằng của huyện Từ Liêm và đề nghị kiểm điểm nhiều cán bộ nhưng đến nay Từ Liêm vẫn chưa thực hiện, dư luận lo ngại rằng những sai phạm này sẽ bị “bỏ quên” sau ngày tách quận.
Thực hiện kế hoạch Thanh tra năm 2012, Thanh tra TP Hà Nội đã tiến hành thanh tra và ra Kết luận Thanh tra việc chấp hành pháp luật trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (BTHT&TĐC) giải phóng mặt bằng (GPMB) trên địa bàn huyện Từ Liêm từ năm 2008-2011.
Bản Kết luận Thanh tra số 795/KL-TTTP(P7) ngày 5/4/2013 của Thanh tra TP Hà Nội xác định, dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng tuyến quốc lộ 32 (đoạn Cầu Diễn – Nhổn) được Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải phê duyệt tại quyết định số 1384/QĐ-BGTVT ngày 11/5/2007; phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư tại Quyết định số 1925/BGTVT-KHĐT ngày 30/8/2011 với tổng kinh phí là 2.072,64 tỷ đồng bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ và ngân sách UBND TP Hà Nội.
Qua kiểm tra công tác BTHT&TĐC dự án, Thanh tra TP Hà Nội đã phát hiện những tồn tại, sai phạm của Ban chỉ đạo GPMB thành phố (thay mặt liên ngành) trong việc tham mưu, đề xuất văn bản đặc thù trái với các quy định của nhà nước trong việc xét giao đất tái định cư; của Hội đồng BTHT và TĐC dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng quốc lộ 32 (đoạn Cầu Diễn- Nhổn); Trung tâm PTQĐ huyện, Ban BTGPMB huyện, Phòng Tài nguyên và môi trường huyện trong việc áp dụng chính sách của nhà nước để lập phương án BTHT sai quy định; UBND các xã, công an xã Minh Khai, Phú Diễn, thị trấn Cầu Diễn và Thanh tra Xây dựng huyện Từ Liêm.
Cụ thể, trong việc xác định nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất, việc ăn ở tại nơi GPMB của một số hộ dân chưa đúng và đã buông lỏng quản lý trật tự xây dựng, để các hộ dân tiếp tục xây nhà trên đất còn lại sau GPMB không đủ điều kiện điều kiện xây dựng; một số tổ chức cá nhân còn có hành vi làm sai lệch hồ sơ giao đất, xác nhận không đúng về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất.
Kết luận của Thanh tra TP Hà Nội đã chỉ rõ: Phục vụ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, Chính phủ đã yêu cầu tiến độ hoàn thành dự án cải tạo, nâng cấp mở rộng Quốc lộ 32 (đoạn Cầu Diễn - Nhổn) trong quý III.2010. Tuy nhiên, đến thời điểm kiểm tra còn 39,24m2 của 1 hộ dân và gần 2.120 m2 đất do trường Đại học Công nghiệp Hà Nội quản lý, sử dụng đã được bồi thường hỗ trợ, nhưng vẫn chưa GPMB và bàn giao cho các đơn vị có liên quan.
Thêm vào đó, việc Hội đồng Bồi thường hỗ trợ và tái định cư dự án đã tự đề ra chính sách không đúng so với quy định. Kết luận thanh tra chỉ rõ: Trong quá trình đền bù GPMB đường 32, ngoài việc áp dụng các chính sách của Nhà nước, Hội đồng Bồi thường hỗ trợ và tái định cư dự án đã họp thống nhất hỗ trợ theo đơn giá đất ở, cho các hộ sử dụng đất là vi phạm Luật Đất đai.
Đó là những trường hợp đất bị thu hồi là đất lưu không đường 32 mà các hộ tự lấn chiếm, sử dụng và xây dựng nhà trái phép. Từ việc làm trên đã dẫn đến những sai phạm trong hỗ trợ tiền đất cho 219 hộ, với tổng số tiền lên tới gần 52 tỉ đồng.
Ngoài ra, BTHT&TĐC dự án đã giao đất trái thẩm quyền cho 45 hộ có đất bị thu hồi là đất lưu không đường 32, đất nông nghiệp tự chuyển đổi trước ngày 15/10/1993 được đền bù theo đơn giá đất ở (gồm xã Xuân Phương 9 hộ; xã Phú Diễn 32 hộ; xã Minh Khai 4 hộ), từ đó dẫn đến đền bù không đúng về đất ở với số tiền gần 8,4 tỉ đồng.
Thanh tra TP nhấn mạnh, tổng số tiền bồi thường hỗ trợ về đất sai này là hơn 60 tỉ đồng và cần phải thu hồi về ngân sách nhà nước. Đồng thời chỉ rõ, trách nhiệm sai phạm này thuộc UBND huyện Từ Liêm, Hội đồng BTHT và TĐC dự án, Ban BTGPMB huyện Từ Liêm.
Trách nhiệm trực tiếp thuộc về Lãnh đạo UBND huyện, ông Nguyễn Kim Vinh – Phó Chủ tịch UBND huyện; ông Nguyễn Tiến Thành, Trưởng Ban BTGPMB huyện; bà Nguyễn Thị Nga, Phó GĐ Trung tâm phát triển quỹ đất huyện; bà Nguyễn Thị Sơn, Trưởng phòng TN và MT huyện và các thành viên khác của hội đồng BTHT&TĐC dự án.
Theo kế hoạch của UBND TP Hà Nội, ngày 28/3/2014, bộ máy hành chính, cơ sở vật chất của hai quận mới là Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm sẽ chính thức được vận hành. Hiện, huyện Từ Liêm đang tích cực chuẩn bị các điều kiện cho ngày tách quận. Ủy ban nhân dân huyện Từ Liêm cần phải tiến hành việc thu hồi số tiền trên trước yêu cầu thu hồi ngân sách và kiểm điểm cán bộ theo kiến nghị của Thanh tra TP Hà Nội ?!
Công Minh