Sự kiện hot
10 năm trước

Hiểm họa từ những chuyến săn rùa biển

Từ lâu, rùa biển vẫn luôn bị săn bắt để lấy thịt, trứng, mai và da. Ngày nay chỉ còn 7 loài rùa biển trên phạm vi toàn cầu, 5 loài trong số đó được tìm thấy ở các vùng biển Việt Nam, nhưng chúng cũng đang có nguy cơ bị tuyệt chủng.

Chỉ cần một phiên đi biển săn rùa trái phép, mỗi ngư dân có thể trúng gần trăm triệu đồng. Nhưng hiểm họa, tai ương khôn lường khi phải lặn dưới đáy sâu bằng dây hơi thô sơ giữa đại dương nhiều hiểm nguy. Để có được những con rùa biển, nhiều người phải trả giá bằng tính mạng.


Những con rùa biển lớn này đều được đầu nậu thu mua tại cảng Sa Kỳ (xã Bình Châu, huyện Bình Sơn). Ảnh T.G

14 thuyền viên biệt tăm vì rùa biển

Những ngày qua, thân nhân và gia đình các ngư dân ở xã Bình Châu, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) gần như đã rơi vào tuyệt vọng vì vẫn chưa nhận được bất kỳ tin tức nào của người thân. Gần hai tháng nay, con tàu của ông Trần Tiến Dũng chở 14 ngư dân đi biển đã mất liên lạc với đất liền. Trước đó, ngày 6/9, con tàu ra khơi, đến ngày 10/10, ngư dân trên tàu nhắn tin cho người thân thông báo đánh bắt thuận lợi và đang trên đường trở về. Sau đó thì tất cả đều im bặt một cách lạ kỳ.

Người thân các thuyền viên trên tàu không báo chính quyền địa phương mà sử dụng Icom cộng đồng liên lạc các tàu cá trên biển nhờ tìm người thân. Ông Trần Văn H. ở xã Bình Châu cho biết: "Người thân của các ngư dân trên tàu bị mất tích lo lắng, đau đớn lắm chứ. Nhưng không thể báo vụ việc cho chính quyền địa phương được. Vì chưa xác định họ bị nước ngoài bắt hay bị tai nạn trên biển, điều quan trọng là do họ hành nghề bắt rùa biển trái pháp luật nên phải giấu".

Được biết tàu của ông Dũng là con tàu mới trị giá 2,5 tỷ đồng vừa được hạ thuỷ ít lâu. Để có được con tàu đó, ngoài tiền của gia đình ông Dũng, còn có hỗ trợ của một đầu nậu thu mua rùa biển ở Bình Châu. Trong 14 ngư dân thì có 4 ngư dân quê ở tỉnh Khánh Hòa, còn lại là người địa phương. Đây là những ngư dân giỏi lặn và rành nghề bắt rùa biển. Đáng thương nhất là gia đình ông Trần Tiến Dũng, ngoài ông còn 2 đứa con là Trần Văn Tiến, 25 tuổi và Trần Văn Lên 21 tuổi cũng cùng chung "định mệnh". Vì sợ không dám báo lên các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, thân nhân của các thuyền viên chỉ biết bí mật nhờ bà P., đầu nậu rùa biển lo liệu.

Bất chấp nguy cơ

Nhiều năm qua, cảng Sa Kỳ được biết đến là điểm lén lút tập kết thu mua rùa biển. Mặc dù lực lượng Công an, Biên phòng bắt nhiều vụ buôn bán, vận chuyển hàng trăm con rùa biển, nhưng hoạt động mua bán loại động vật quí hiếm này vẫn lén lút diễn ra, đe doạ sự tận diệt loài rùa đang từng ngày cạn kiệt.

Hiện nay các đầu nậu thu mua rùa biển luôn liên kết chặt chẽ với các chủ tàu lặn bắt rùa biển. Đầu nậu khuyến khích mở rộng khai thác rùa bằng cách đầu tư hàng tỷ đồng vào những con tàu của ngư dân. Nhưng năm nào cũng có vài chiếc tàu bị nạn, bị bắt nên ngư dân trắng tay, chủ nậu cũng tự xóa nợ. Tuy nhiên, vì rùa biển là món hàng siêu lợi nhuận nên khi bị nạn, các chủ tàu tiếp tục tìm cách sắm tàu khác săn rùa biển.

Vài năm trước đây, ngư dân ra khơi khai thác rùa biển không phải là nghề chuyên nghiệp. Ra khơi, trúng con nào thì coi như là may mắn, phần ăn, phần mang về bán, phụ thêm tiền xăng dầu. Còn giờ đây, nhiều người đã đổ xô chuyên đi lặn bắt đồi mồi, rùa biển. Họ coi đó như là một nghề hái ra tiền. Nơi sinh sống của ổ đồi mồi, rùa biển chính là những đảo đá ngầm, rạn san hô. Thợ lặn phải chuyên nghiệp mới có thể lặn xuống tận đáy biển bắt rùa, đồi mồi. Không ít tai nạn, thương vong do lặn bắt đồi mồi, rùa biển đã xảy ra. Mặc dù "sinh nghề tử nghiệp", nhưng trước lợi nhuận lớn, ngày càng có nhiều tàu cá gia nhập đội quân săn rùa biển.

Giãi bày với phóng viên, nhiều người đánh bắt và buôn bán rùa biển thừa nhận, biết hành động của mình là phạm pháp nhưng họ vẫn tiếp tục làm do lợi nhuận lớn. Nguyên nhân chính dẫn đến việc tận diệt loại động vật biển quý hiếm này do diện nay nhu cầu về các sản phẩm từ rùa biển là rất lớn. Nhiều người cho rằng thịt rùa có tác dụng làm thuốc bổ, tăng ham muốn tình dục, chữa bệnh huyết áp thấp; trứng rùa được coi là một món ăn cao lương mỹ vị. Ngoài ra mai rùa sử dụng làm đồ trang trí thẩm mỹ với giá gần chục triệu đồng/cái. Giới đại gia đồn thổi rằng, đặt rùa nhồi dưới móng nhà sẽ mang lại nhiều may mắn, đeo các sản phẩm làm từ rùa giúp chữa bệnh huyết áp thấp.

Rùa biển Việt Nam có nguy cơ tuyệt diệt

Ngoài việc bị săn bắt để làm thức ăn, rùa biển còn được dùng để bào chế các bài thuốc y học cổ truyền, hoặc chế tác làm các mặt hàng xa xỉ. Mai đồi mồi được săn lùng nhiều nhất để chế tác thành đồ trang sức như vòng tay, hoa tai, kẹp tóc, tẩu thuốc lá, quạt hoặc đồ trang trí nội thất và đồ lưu niệm cho khách du lịch. Chính tình trạng săn bắt và tiêu dùng tràn lan này đang đẩy rùa biển đến tuyệt chủng.

Tình trạng tiêu thụ các sản phẩm từ rùa biển trở thành một mối đe dọa nghiêm trọng đến quần thể loài. Tất cả năm loài rùa biển ở Việt Nam đều được xếp vào các nhóm nguy cấp hoặc rất nguy cấp trong Danh sách đỏ các loài bị đe dọa tuyệt chủng của Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), và pháp luật Việt Nam nghiêm cấm mọi hành vi mua, bán, vận chuyển các loài rùa biển vì mục đích thương mại.

Tuy nhiên, rất nhiều người vẫn chưa biết việc mua, bán, sử dụng, tàng trữ, vận chuyển rùa biển và các sản phẩm của chúng để kiếm lời là bất hợp pháp. Đại bộ phận người tiêu dùng vẫn vô tư mua các sản phẩm làm từ rùa biển mà không biết rằng chính sự vô tình của mình làm suy giảm nghiêm trọng các quần thể rùa biển trong tự nhiên dẫn tới suy giảm nghiêm trọng nguồn cá biển.

Vì vậy, tổ chức TRAFFIC (mạng lưới kiểm soát buôn bán động vật và thực vật hoang dã toàn cầu) phối hợp với Cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi Thủy sản, Chi cục Thủy sản Hà Nội và các tổ chức xã hội khác triển khai một chiến dịch truyền thông về những quy định của pháp luật liên quan đến bảo vệ rùa biển và cảnh báo những hành vi mua, bán, tiêu dùng rùa biển trái phép trên địa bàn Hà Nội. Mục tiêu của chiến dịch là chuyển đến mọi người thông điệp: mua, bán, sử dụng, tàng trữ, vận chuyển rùa biển và các sản phẩm rùa biển là trái pháp luật và đẩy chúng đến tuyệt chủng.

Cách đây không lâu, tại cảng Sa Kỳ, lực lượng Bộ đội Biên phòng Quảng Ngãi đã bắt quả tang ông Nguyễn Văn Thọ, 38 tuổi ngụ tại thôn An Hải, xã Bình Châu đang chuyển 117 con rùa biển với tổng trọng lượng gần 2 tấn, trong đó con nhẹ nhất là 4kg và nặng nhất 47kg, từ tàu đánh cá của mình lên xe để đưa đi tiêu thụ. Ông Thọ khai nhận số rùa biển nói trên được lặn bắt ngoài khơi và không hề biết đây là động vật bị nghiêm cấm khai thác, vận chuyển, buôn bán. Các chủ hàng thường khai nhận đem rùa biển vào tỉnh Bình Định bán. Tuy nhiên qua điều tra chúng tôi được biết, thường các chủ hàng đem rùa biển vào TP. Nha Trang hay TP. Hồ Chí Minh bán các "đại lý" lớn. Trung bình mua mỗi con rùa ở tại các tàu cá giá 2 - 3 triệu, nhưng khi vận chuyển vào tận miền Nam, giá tăng lên gấp 2 đến 3 lần. Chính từ việc buôn bán loài động vật quý hiếm này, các đầu nậu nhanh chóng thành "đại gia" cảng cá Sa Kỳ. Tuy nhiên khi làm việc với cơ quan chức năng, các chủ hàng bao giờ cũng biện bạch "không biết là các cá thể rùa nằm trong danh sách đỏ, quý hiếm".

Hoàng Linh
theo GĐ&XH

Từ khóa: