“Nền kinh tế đang nhú ‘mầm xanh’ trên mảnh đất vốn khô cằn” tiến sĩ Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) ví von khi đưa ra dự báo về triển vọng kinh tế tại Tọa đàm “Triển vọng kinh tế và tầm nhìn chính sách năm 2014.”
Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN)
Tuy nhiên, ông Nguyễn Đức Thành lại nhấn mạnh, xu hướng hồi phục nền kinh tế đã xuất hiện song đây chỉ là tín hiệu ngắn hạn và khá mong manh. Do đó, nếu chủ quan với những tín hiệu này mà lơi là quyết tâm cải cách, chuyển đổi mô hình tăng trưởng thì trong trung hạn rủi ro sẽ khó lường.
Hồi phục trong ngắn hạn
Theo các chuyên gia kinh tế, trong năm 2014 cơ hội kinh doanh trong nước sẽ “đậm” hơn nhờ việc giảm lãi suất, nới lỏng linh hoạt chính sách tài chính, tín dụng cộng với sự mở rộng và tăng tốc giải ngân đầu tư công cho các dự án trong kế hoạch.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng, niềm tin tiền đồng sẽ tiếp tục được giữ vững nhờ dự trữ ngoại hối đã tăng 3 lần trong năm 2013, tỷ giá chỉ tăng hơn 1% trong cả năm 2013 và dự kiến sẽ không tăng quá 2% trong năm 2014 như cam kết mạnh mẽ của Ngân hàng Nhà nước.
Bên cạnh đó, ông Phong cũng lạc quan về mức lạm phát sẽ được kiểm soát nhờ những nỗ lực nêu trên của ngành ngân hàng, cộng với nhiều yếu tố khách quan từ thị trường vàng thế giới cho thấy rằng giá vàng sẽ ổn định hơn trong năm 2014.
Tuy nhiên, đánh giá về sự hồi phục của khối doanh nghiệp thì ông Phong vẫn khá dè dặt.
“Doanh nghiệp trong nước đã phần nào dễ thở hơn, dù tín dụng ngân hàng chưa dễ tiếp cận. Tuy nhiên, thị trường bất động sản trong nước chậm phục hồi, khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp ít đột phá,” ông Phong nhận định.
Đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Đức Thành phân tích, mặc dù tăng trưởng kinh tế năm 2013 có nhích lên so với năm 2012 và một số chuyên gia đã kỳ vọng đây là vùng đáy. Nhưng thực chất điều này không đơn giản như vậy, bởi cơ cấu của GDP của Việt Nam chủ yếu vẫn dựa vào công nghiệp xây dựng và dịch vụ, trong khi mức tăng trưởng của các chỉ số ngành này nhiều năm nay vẫn ở mức thấp dưới 10%.
“Tổng cầu của nền kinh tế vẫn yếu, trong đó vực nhà nước lại tăng tỷ trọng trong các năm 2012-2013 (giữ khoảng 40% trong nền kinh tế) và đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng lên với mức giải ngân ổn định khoảng 10 tỷ USD/năm. Điều này cho thấy cầu tại khu vực kinh tế tư nhân phục hồi không đáng kể,” ông Thành chỉ ra.
Do đó, ông Thành kiến nghị Chính phủ cần điều chỉnh và kiểm soát chính sách kích thích kinh tế khi có dấu hiệu phục hồi ngắn hạn, tránh trường hợp dòng tiền chuyển dịch sang các khu vực đầu cơ, thay vì chảy về khu vực sản xuất như mong muốn.
“Quyết tâm cải cách của năm 2014 từ thông điệp của thủ tướng đã có rồi, song nếu thấy sự phục hồi trở lại mà sao nhãng cải cách thì đây sẽ là bước lùi, bởi chu kỳ dài hạn (10 năm) của nền kinh tế Việt Nam hiện nay vẫn là đi xuống (mặc dù có sự nhích lên trong ngắn hạn),” ông Thành lo lắng.
Tận dụng cơ hội bên ngoài
Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, tình hình kinh tế thế giới đang ấm lên. Khu vực đồng tiền euro đã qua khỏi cuộc khủng hoảng nợ công về mặt kỹ thuật và chấm dứt thời kỳ suy thoái kéo dài. Nền kinh tế Mỹ (chiếm 1/4 GDP toàn cầu) được dự báo là sẽ tăng trưởng trở lại mức 2,6%-3%, thất nghiệp ở mức thấp nhất trong vòng 5 năm trở lại đây và khoảng 6-6,5%. Kinh tế Trung Quốc cũng được dự kiến sẽ duy trì ở mức tăng trưởng 7,3%-8,5% đồng thời kinh tế Nhật Bản cũng kỳ vọng tăng 0,7%-1,7%, với chương trình cải cách táo bạo nhất trong nhiều thập kỷ qua.
Bên cạnh đó ông Phong cho rằng, năm 2014, thương mại thế giới sẽ có bước phát triển ấn tượng, với mức tăng chung có thể đạt tới 4,5%, gấp 2 lần so với năm 2013, nhờ vào niềm tin tiêu dùng, niềm tin đầu tư khiến các hoạt động kinh doanh toàn cầu gia tăng.
“Đây là những yếu tố thuận lợi có tác động lan tỏa tích cực đồng thời Việt Nam vẫn có không ít lợi thế cạnh tranh, kể cả về nhân công. Theo tạp chí Forbes, Việt Nam là một điểm đến lý tưởng đối với nhiều nhà đầu tư quốc tế, khi mà chi phí gia công ở Ấn Độ, Trung Quốc vẫn đang gia tăng,” ông Phong nói.
Đồng tình với ý kiên trên, tiến sĩ Lê Quốc Phương, Phó giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghệ và Thương Mại (Bộ Công Thương) cho rằng, kinh tế thế giới cho thấy sự chạm đáy tại năm 2013 và bắt đầu hồi phục trong năm 2014, theo đó Việt Nam sẽ có thuận lợi hơn trong hoạt động xuất khẩu.
Thế nhưng, ông Phương cảnh báo, các yếu tố bất lợi vẫn có thể xảy ra. "Việc các gói kích cầu lớn của những quốc gia phát triển tung ra trước đó cộng hưởng với triển vọng phục hồi là tiền đề cho lạm phát quay trở lại. Trong khi nền sản xuất trong nước ảnh hưởng nhiều từ nhập khẩu, nên Việt Nam cần cẩn trọng với nguy cơ nhập khẩu lạm phát," ông Phương nhận định.
Hạnh Nguyễn
theo Vietnam+