Hà Nội: Nóng bỏng cuộc chiến chống buôn lậu, gian lận thương mại

Nhiều biện pháp cứng rắn nhằm trấn áp, xử lý nạn buôn lậu và gian lận thương mại trên địa bàn thành phố Hà Nội đã được các lực lượng chức năng thực hiện và phần nào tạo những chuyển biến nhất định. Mặc dù vậy, hoạt động tội phạm này không giảm mà diễn biến phức tạp, nhất là tình trạng buôn lậu trên tuyến đường hàng không.

Đội Quản lý thị trường số 5, Chi Cục Quản lý thị trường Hà Nội tiến hành tiêu hủy phụ tùng ôtô là hàng giả, hàng nhái của các thương hiệu nổi tiếng (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+)

Đủ mọi mánh khóe

Để ngăn chặn tình trạng nhập lậu thiết bị y tế cũ, nát về Việt Nam, vừa qua, Tổng cục Hải quan đã chuyển loại thiết bị y tế thông quan về luồng đỏ, nghĩa là bắt buộc phải qua kiểm tra. Nhưng các đối tượng nhập lậu đã nhanh chóng nghĩ ra những thủ đoạn mới, tinh vi để đối phó với cơ quan chức năng.

Theo tờ khai Hải quan số 23068/NKD01, ngày 12/12/2013, mở tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài của Công ty trách nhiệm hữu hạn A.N.N.A có địa chỉ kinh doanh tại số 18, ngõ 110, Trần Duy Hưng, Cầu Giấy, Hà Nội, lô hàng nhập về là một máy sinh hóa tự động Hitachi 917, mới 100%, xuất xứ từ Nhật Bản, công ty mua từ Công ty FAMECO (Pháp).

Tuy nhiên, khi Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, giám định phát hiện chiếc máy đã qua sử dụng và thực tế ở Nhật Bản đã ngừng sản xuất dòng máy này từ năm 2005.

Biện bạch với lực lượng chức năng, Giám đốc công ty A.N.N.A Nguyễn Hồng Anh cho rằng: "Công ty có đầy đủ các giấy tờ, chứng chỉ của các nước, lô hàng là do bị gửi nhầm hàng. Khi Công ty gửi trả lại lô hàng này, đối tác sẽ gửi lại một lô hàng mới.” Tuy nhiên, lực lượng hải quan xác định, đó chỉ là thủ đoạn chạy tội của các doanh nghiệp và là thủ đoạn mới vào thời điểm hiện nay. Để tránh sự phát hiện của lực lượng hải quan, các đối tượng sẽ khai báo các lô thiết bị y tế cũ thành các loại hàng khác để được miễn kiểm.

Ngày 16/12/2013, lực lượng hải quan tiếp tục phát hiện lô hàng thiết bị y tế cũ nát của Công ty trách nhiệm hữu hạn kỹ thuật thiết bị y tế Bảo Trâm “đội lốt” hàng mới từ Nhật Bản về Việt Nam. Tại thời điểm lực lượng hải quan kiểm tra lô hàng, Phó Giám đốc công ty Nguyễn Xuân Tưởng khi đến làm thủ tục nhận lô hàng, biết bị lộ đã bỏ trốn.

Ngay sau đó, Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan, đã khởi tố hai vụ án hình sự về hành vi “buôn lậu” xảy ra tại Công ty trách nhiệm hữu hạn kỹ thuật thiết bị y tế Bảo Trân và Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại và kinh doanh thiết bị y tế A.N.N.A để điều tra về việc nhập khẩu thiết bị y tế đã qua sử dụng.
Từ hai vụ hàng cũ “đội lốt” hàng mới nói trên, lần theo dấu vết các vụ buôn lậu, nhập lậu hàng hóa vào Thủ đô, các cơ quan chức năng nhận thấy loại tội phạm này đang diễn ra phức tạp với đủ mọi mánh khóe tinh vi.

Đặc biệt, trên tuyến đường hàng không, các đối tượng tội phạm lợi dụng việc chuyển hàng hóa qua đường chuyển phát nhanh, giấu hàng hóa trong hành lý mang theo để vận chuyển vào nội địa những hàng hóa cấm như ma túy, chất tiền ma túy, dược phẩm, ngà voi, kim cương, sừng tê giác.

Chế độ miễn thuế khi nhập cảnh cũng bị lợi dụng để mang theo những hàng hóa nhỏ gọn, có giá trị cao ra vào nhiều lần. Ngoài ra, không ít đối tượng lợi dụng sự phân luồng hải quan trong hoạt động xuất nhập khẩu hoặc những chính sách ưu đãi của Nhà nước để trốn thuế, trà trộn, nhập lậu hàng hóa cũng như "đánh" hàng cấm nhập khẩu vào nội địa.

Dẫn chứng là năm 2013, Công an thành phố Hà Nội phối hợp với cơ quan hải quan phát hiện Hà Anh Tuấn, chủ salon RAVO đã lợi dụng chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với Việt kiều hồi hương để nhập lậu 30 xe ôtô từ nước ngoài về Việt Nam. Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (PC46), Công an thành phố Hà Nội đã khởi tố vụ án, đang tiếp tục củng cố hồ sơ để khởi tố bị can và các đối tượng liên quan.

Tại Cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài - tuyến đầu trên mặt trận chống buôn lậu ở Hà Nội, thời gian qua, cơ quan hải quan và Công an thành phố đã phát hiện, bắt giữ hàng loạt vụ buôn lậu với những thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, như: Vụ lô hàng 167 kg ngà voi chứa trong 4 va ly hành lý nhập cảnh vào Việt Nam ngày 6/9/2013 trên chuyến bay SQ176 từ Singapore; vụ vận chuyển 3,6 kg cocaine được ngụy trang, cất giấu kỹ trong những chiếc tất chân của Camacho Sillo Emmanuel, quốc tịch Philippines, bay từ Sao Paulo (Brazil) đến Hà Nội...

Cần tăng cường phối hợp đấu tranh

Hàng trăm, hàng ngàn vụ buôn lậu, gian lận thương mại bị Hải quan Hà Nội và Công an thành phố phát hiện, bắt giữ, nhưng đáng ngại, tình trạng buôn lậu không giảm mà diễn biến ngày càng phức tạp. Các đối tượng tội phạm sử dụng mọi thủ đoạn, thường xuyên thay đổi quy luật hoạt động để qua mặt lực lượng chức năng. Sự phức tạp có khả năng càng nhân lên khi đầu năm 2015, Nhà ga T2 ở Nội Bài sẽ đi vào hoạt động, nhưng hàng loạt những kẽ hở, những khó khăn và áp lực trong công tác chống buôn lậu, hoạt động kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu, hành khách xuất nhập cảnh tại “điểm nóng” này, đã được lực lượng chức năng sớm chỉ ra.

Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Nội Bài Nguyễn Văn Chiến, Nhà ga T2 Nội Bài có công suất thiết kế tối đa lên đến 15 triệu khách/năm, lượng hành khách giờ cao điểm lên tới 3.000 khách/giờ, số chuyến bay xuất nhập cảnh là 75.400 chuyến bay/năm, cao điểm có thể tới 23 chuyến bay/giờ. Với lượng hành khách và chuyến bay gia tăng đột biến, nguy cơ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua cửa khẩu là điều khó tránh khỏi.

"Việc khai thác hàng hóa từ máy bay sẽ phải vận chuyển qua Nhà ga T1 (ga nội địa) đến kho hàng. Nếu hàng hóa vận chuyển qua Nhà ga T1 được quản lý không tốt sẽ tạo cơ hội cho các đối tượng đưa hàng vào nội địa. Đây là cái khó trong công tác quản lý hải quan," ông Chiến cảnh báo.

Lo ngại trước nạn buôn lậu đang diễn ra ngày càng phức tạp trên địa bàn Hà Nội, Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội Nguyễn Văn Trường cho biết, Hà Nội là địa bàn tập trung nhiều doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu. Kim ngạch xuất nhập khẩu tăng thì hoạt động tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật cũng gia tăng với phương thức, thủ đoạn tinh vi.

Nổi lên là các đối tượng nước ngoài thông qua đường hàng không quốc tế đã vận chuyển ma túy, vũ khí vào Hà Nội; khai báo sai chủng loại hàng hóa, khai tăng hoặc giảm giá trị hàng hóa, khai sai về số lượng, chất lượng hàng hóa; vận chuyển hàng hóa không khai báo với hải quan; áp mã hàng hóa không phù hợp với hàng hóa nhập khẩu thực tế, nhập vào không đúng với nội dung cấp phép...

Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội, Thủ trưởng cơ quan cảnh sát điều tra, Đại tá Nguyễn Duy Ngọc cũng cho biết, hoạt động tội phạm buôn lậu có tác hại rất lớn đối với nền kinh tế, gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong nước, gây khó khăn trong công tác quản lý kinh tế-xã hội của Nhà nước.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến loại tội phạm này là do nhiều doanh nghiệp, cá nhân mong muốn làm giàu một cách nhanh chóng nên đã dùng mọi thủ đoạn bằng mọi cách, kể cả vi phạm pháp luật để làm giàu. Cùng với đó, hệ thống pháp luật, chế độ chính sách quản lý kinh tế của Việt Nam đang trong quá trình hoàn thiện nên còn nhiều sơ hở, bất cập, thiếu đồng bộ tạo ra những kẻ hở cho các đối tượng lợi dụng để hoạt động phạm tội. Ngoài ra, công tác phối kết hợp giữa các ngành, các cấp có lúc còn thiếu đồng bộ, chặt chẽ nên công tác phát hiện, điều tra, khám phá đối với các loại tội phạm này chưa đạt hiệu quả cao…

Cũng theo Đại tá Nguyễn Duy Ngọc, trước tình trạng trên, Công an Thành phố Hà Nội và Cục Hải quan Thành phố Hà Nội đang tăng cường phối hợp trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật. Hai lực lượng này sẽ có nhiều hình thức trao đổi thông tin, tài liệu, phối hợp xây dựng các văn bản chung để chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc việc triển khai thực hiện nhiệm vụ chung.

Khi có vấn đề, tình hình liên quan đến công tác quản lý nhà nước về hải quan, công tác bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cần có sự phối hợp chung để giải quyết, 2 lực lượng sẽ cùng bàn bạc, thống nhất trước theo nguyên tắc vấn đề, tình hình thuộc lĩnh vực nào thì lực lượng đó chủ trì, tham mưu đề xuất cho chính quyền địa phương và các cơ quan có liên quan để chủ động giải quyết. Trong quá trình thực hiện, phát hiện các hành vi vi phạm, bên chủ trì vụ việc có yêu cầu thì đơn vị bạn phải có trách nhiệm bố trí lực lượng, phương tiện, trang thiết bị để thực hiện....