Khám phá 6 vùng trồng chè hàng đầu thế giới

1. Trung Quốc

Trà được cho là đã được trồng ở Trung Quốc kéo dài khoảng 500 thập kỷ do truyền thống sử dụng hàng thiên niên kỷ. Lá trà lâu đời nhất thế giới được phát hiện ở Tây An, miền tây Trung Quốc, cụ thể là lăng mộ của Hoàng đế Jing Liu Qi. Điều đó cung cấp bằng chứng đáng tin cậy rằng chè đã được vận chuyển đến vùng không trồng chè ít nhất 2100 năm trước.

Ngày nay, Trung Quốc vẫn là nhà sản xuất chè hàng đầu thế giới. Năm 2017, nước này đã sản xuất khoảng 2,5 triệu tấn. Theo Cơ quan Hải quan Trung Quốc, hai tháng đầu năm 2023, xuất khẩu chè của nước này đạt 50,3 nghìn tấn, trị giá đạt 244,5 triệu USD.  Trung Quốc tiếp tục xuất khẩu chè xanh, chè ô long, chè đen và chè “thơm” sang phần còn lại của thế giới bao gồm chè trắng, chè ô long, chè đen và chè “thơm”.

Bởi vì mỗi khu vực của Trung Quốc rất khác biệt so với các khu vực khác, nên công nhận chúng là những thực thể riêng biệt hơn là gộp chúng lại với nhau dưới tiêu đề “Trung Quốc”. Số liệu này xác định các vùng trồng chè trọng điểm của đất nước :

Đây không phải là danh sách đầy đủ các vùng trồng chè , nhưng điều này cho bạn biết ngành công nghiệp chè của Trung Quốc lớn như thế nào. Hơn nữa, sản xuất lớn hơn không phải lúc nào cũng có nghĩa là một nơi sản xuất trà tốt hơn. Một số nơi trồng trà nhất định được công nhận tốt hơn những nơi khác, nói chung là nguồn gốc của văn hóa trà truyền thống. Dưới đây là danh sách một số vùng nổi tiếng: Tỉnh Vân Nam, Tỉnh Phúc Kiến, Tây Song Bản Nạp; tỉnh An Huy, tỉnh Hồ Nam;…

2. Kê-ni-a

Kenya là khu vực trồng chè thành công nhất của Châu Phi và hiện là một trong những nhà sản xuất chè lớn của thế giới.

Kenya bị chia đôi bởi Xích đạo và Thung lũng tách giãn lớn chạy theo hướng bắc-nam xuyên quốc gia. Đất núi lửa, độ cao lớn và khí hậu nhiệt đới ở cả hai phía của thung lũng rạn nứt tạo điều kiện phát triển lý tưởng cho trà. Ở phần lớn Kenya, cây trà sản xuất quanh năm, mặc dù vụ thu hoạch tốt nhất là vào mùa xuân và mùa thu. Kenya sản xuất trên 400 triệu kg chè mỗi năm ngay sau sản lượng của Trung Quốc và Ấn Độ.

3. Sri Lanka

Sri Lanka (trước đây là Ceylon) là nhà sản xuất chè lớn thứ ba thế giới trong số các vùng trồng chè , chiếm 19% sản lượng chè toàn cầu. Ngành chè sử dụng phần lớn lực lượng lao động của đất nước. Trà Sri Lanka luôn chủ yếu được thúc đẩy bởi xuất khẩu và thương hiệu trà thuộc địa “Ceylon” vẫn được công nhận rộng rãi. Ceylon được mệnh danh là “trà thân thiện với tầng ozone” và đã nhận được Giải thưởng Người thực hiện Nghị định thư Montreal.

Do nằm gần đường xích đạo, Sri Lanka là nơi hoàn hảo để trồng trà, với vụ thu hoạch quanh năm và nhiều loại trà với các đặc điểm khác nhau:

(1) Chè cao được công nhận là chè thượng hạng trồng trên 4.000 feet: Uva, Dimbulla, Nuwara Eliya…

(2) Trà trung bình với hương vị đậm đà được trồng ở độ cao 2.000–4.000 feet: Uda Pusellawa; Kandy…

(3) Ở độ cao dưới 2.000 feet – chè trồng thấp có hương vị đậm đà thường được uống với sữa: Sabaragamuwa, Ruhuna, Ratnapura, Galle…

Trà đen là trà Ceylon truyền thống. Sri Lanka có khoảng 500 cây chè sản xuất khoảng 320 kg chè mỗi năm. Sri Lanka là một trong những nước xuất khẩu chè lớn nhất thế giới, với phần lớn là chè đen chính thống. Trà trắng và trà xanh từ Ceylon có sẵn trên thị trường, mặc dù chúng rất hiếm.

4. Ấn Độ

Ở Ấn Độ, trà có một lịch sử lâu dài, với các báo cáo lịch sử nói rằng chè được tiêu thụ sớm nhất là vào năm 750 trước Công nguyên. Ấn Độ đã cùng với Trung Quốc trở thành một trong những khu vực trồng chè hàng đầu trên thế giới, sản xuất mọi thứ từ chè đen đến chè Assam hảo hạng và chè Darjeeling xinh đẹp. Các khu vực trồng chè của Ấn Độ bao gồm:

Assam

Assam là một vùng đông bắc Ấn Độ có núi, đồng bằng và thung lũng sông. Assam đã trở thành khu vực sản xuất trà lớn nhất thế giới nhờ vị trí tuyệt đẹp của nó. Vào tháng Hai, vụ thu hoạch đầu tiên diễn ra. Tuy nhiên, vụ thu hoạch thứ hai vào tháng 5 đến tháng 6 mang lại những loại trà Assam cao cấp nhất với hương vị cay và mạch nha đầy đủ.

Darjeeling

Darjeeling nằm ở phía đông bắc Ấn Độ, trên sườn phía nam của dãy núi cao nhất thế giới, dãy Himalaya. Ở độ cao từ 2.600 đến hơn 6.500 feet, những khu vườn này cung cấp loại trà chất lượng cao nhất, được ủ theo phương pháp truyền thống. Có năm mùa thu hoạch: vụ thu hoạch đầu tiên, vụ thu hoạch “ở giữa”, vụ thu hoạch lần thứ hai, vụ thu hoạch gió mùa và vụ thu hoạch mùa thu.

Sau đây là một số vùng trồng chè khác :

Bắc Ấn Độ: Dooars; Kangra; Terai

Nam Ấn Độ: Anamalais; Karnataka; Munnar; con đường

5. Nhật Bản

Trái ngược với các vùng trồng chè khác , Nhật Bản trồng phần lớn chè ở độ cao thấp hơn, trên mặt đất bằng phẳng và gần biển. Chè được trồng trên khoảng 119.100 mẫu Anh, cung cấp hơn 101.500 tấn chè, hầu hết là chè xanh. 

Trái ngược với các vùng trồng trà khác, Nhật Bản trồng phần lớn trà ở độ cao thấp hơn, trên mặt đất bằng phẳng và gần biển (Nguồn: Khoa học tự nhiên)

Có 3 vùng trà chính ở Nhật Bản:

Tỉnh Shizuoka – Mặc dù tất cả các vùng trồng chè của Nhật Bản đều nằm ở nửa phía nam và ấm hơn của đất nước, Shizuoka (xa nhất về phía đông bắc) sản xuất phần lớn chè của đất nước do đất đai dồi dào và khí hậu tốt. Khu vực này sản xuất khoảng một nửa tổng sản lượng của Nhật Bản. Các kiểu thời tiết thay đổi dọc theo bờ biển tạo điều kiện phát triển lý tưởng cho chè chất lượng cao. Tại đây, tất cả các loại trà Nhật Bản đều được sản xuất.

Quận Kyoto – Quận Kyoto là nơi có địa điểm sản xuất Uji ban đầu ở vùng cao nguyên nội địa khi trà Nhật Bản lần đầu tiên được phổ biến. Nó chỉ chiếm 3% tổng sản lượng nhưng tập trung vào các loại chè cao cấp hơn.

Tỉnh Kagoshima — Hòn đảo cực nam này có khí hậu cận nhiệt đới. Sản xuất nhiều loại chè (khoảng 20% ​​tổng sản lượng).

Một số vùng trồng chè ít nổi tiếng hơn: Mie, Nara, Miyazaki, Saga, Fukuoka…

6. Việt Nam

Việt Nam hiện đứng thứ bảy về sản lượng chè toàn cầu và thứ năm về xuất khẩu chè trên toàn thế giới. Chè Việt Nam hiện được cung cấp tại 74 quốc gia và vùng lãnh thổ. Việt Nam hiện nay có 34 tỉnh, thành phố trồng chè trên diện tích 123 nghìn ha. Đông Bắc và Tây Nguyên của Việt Nam là những vùng trồng trà nổi tiếng nhất .

Phú Thọ

Phú Thọ là một vùng trung du có nhiều đồi núi rộng lớn rất thích hợp cho việc trồng chè. Nơi đây có diện tích và sản lượng chè lớn nhất cả nước. Phú Thọ hiện là vùng sản xuất chè lớn thứ tư của cả nước và đứng thứ tư về sản xuất chè.

Phú Thọ có 137.000 ha trồng chè, sản lượng 180.000 tấn, lớn thứ 4 cả nước. Cây chè được trồng tập trung chủ yếu tại các huyện Thanh Sơn, Cẩm Khê, Tân Sơn, Đoan Hùng, Hạ Hòa, Yên Lập, Phù Ninh... Năm 2022, tỉnh đạt 60.000 tấn chè thành phẩm, trong đó 70% là chè đen, 30% chè xanh và các loại chè khác.

Phú Thọ không chỉ có vùng nguyên liệu sản xuất chè đen xuất khẩu mà còn sản xuất chè xanh được hình thành đầu tiên ở các huyện: Phúc Vân Tiên, Kim Tuyên, Phù Ninh, Thanh Ba, Đoan Hùng, Thanh Sơn, 

Thái Nguyên

Thái Nguyên là vựa chè lớn nhất của Việt Nam về sản lượng và chất lượng với diện tích trồng và khai thác trên 20.000 ha. Cây chè sinh trưởng tốt ở địa hình đồi núi. Võ Nhai, La Bằng, Tân Cương là những vùng trồng chè nổi tiếng nhất , sản xuất chè chất lượng cao, hương thơm, vị đắng, hậu ngọt.

Phần lớn vùng trồng chè ở vùng Nguyên của Thái Lan đều tuân theo quy trình sản xuất chè hữu cơ, an toàn, thực hành sản xuất nông nghiệp (GAP), các tiêu chuẩn an toàn quốc gia và quốc tế (như: VietGAP, ORGANIC, UTZ Certified, GlobalGAP, v.v.).

Các vùng trồng chè phổ biến khác ở Việt Nam có thể kể đến Tây Bắc, Lâm Đồng. 

Bảo An

Theo Kinh tế và đồ uống