Từ ngày 1/2/2020, các bên mời thầu (BMT) phải công khai các văn bản liên quan đến hồ sơ mời thầu (HSMT)/hồ sơ yêu cầu (HSYC) lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia dù gói thầu không áp dụng lựa chọn nhà thầu qua mạng. Bên cạnh những chủ đầu tư/BMT thực hiện nghiêm túc quy định này, vẫn còn tình trạng một số BMT thực hiện hình thức, nửa vời, mang tính đối phó.
Ảnh chỉ mang tính minh họa: Tường Lâm
Theo thống kê trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, từ ngày 1/2 đến 16h00 ngày 17/2/2020, có 239 gói thầu không áp dụng đấu thầu qua mạng công khai thông báo mời thầu. Theo quy định, cùng với thông báo mời thầu, các BMT của 239 gói thầu này cũng phải công khai các văn bản liên quan đến HSMT/HSYC lên Hệ thống.
Khảo sát sơ bộ của Báo Đấu thầu cho thấy, có rất nhiều BMT đã thực hiện nghiêm túc quy định này. Đơn cử, Ban Quản lý các dự án đầu tư và xây dựng huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) vừa thông báo mời thầu Gói thầu số 01.XL Đường giao thông nông thôn kết hợp tránh lũ xã Sơn Lễ, huyện Hương Sơn. Khi phát hành HSMT, BMT đã đính kèm khá đầy đủ các file tài liệu HSMT của Gói thầu như: Quyết định (phê duyệt/sửa đổi) HSMT; HSMT; Báo cáo kinh tế - kỹ thuật của Gói thầu.
Hay Công ty TNHH Tư vấn xây dựng và Phát triển nhà Phố Nguyên (đơn vị tư vấn - đại diện BMT) thông báo phát hành HSMT Gói thầu Xây lắp và thiết bị thuộc Dự án Trụ sở Đảng ủy, HĐND - UBND và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Hòa Thắng, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Các văn bản liên quan đến HSMT được BMT công khai gồm: Quyết định (phê duyệt/sửa đổi) HSMT; HSMT; thiết kế bản vẽ thi công.
Bên cạnh những BMT thực hiện nghiêm túc, một số BMT khi công khai HSMT và các tài liệu liên quan của gói thầu xây lắp lại chỉ đăng tải quyết định (phê duyệt/sửa đổi) HSMT, HSMT, mà không bao gồm các thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công… Thậm chí có trường hợp BMT chỉ công khai quyết định (phê duyệt/sửa đổi) HSMT.
Có thể kể đến Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Bù Đốp, tỉnh Bình Phước khi công khai mời thầu Gói thầu Thi công xây dựng và mua sắm thiết bị thuộc Dự án Xây dựng 4 phòng học, 2 phòng GDNT, 4 phòng làm việc và 1 nhà ăn bán trú Trường Mẫu giáo Thanh Hòa, huyện Bù Đốp chỉ đính kèm file Quyết định (phê duyệt/sửa đổi) HSMT; HSMT. Tương tự là trường hợp của Công ty CP Tư vấn xây dựng và thương mại Tân Hưng Phát khi thông báo mời thầu Gói thầu xây lắp số 01 Toàn bộ phần xây lắp bao gồm chi phí chung công trình bê tông hóa đường giao thông bản Hiển, xã Ngọc Lâm, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An; Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Phục Hòa, tỉnh Cao Bằng khi đăng tải thông báo mời thầu của 4 gói thầu xây lắp (hình thức chào hàng cạnh tranh) vào ngày 14/2/2020… Thậm chí, Công ty TNHH Tư vấn thiết kế và đầu tư xây dựng Phú Khang Gia khi phát hành HSMT Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Công trình đường và cầu vào nghĩa trang phường Thành Nhất chỉ đính kèm Quyết định (phê duyệt/ sửa đổi) HSMT, mà không công khai HSMT và các tài liệu thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công...
Theo một số nhà thầu, BMT không công khai các thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công được duyệt thì nhà thầu sẽ không có đầy đủ cơ sở để lập biện pháp thi công, cũng như xác định khối lượng, chi phí cho từng công việc để có thể lập hồ sơ dự thầu đúng theo yêu cầu của HSMT. Việc BMT không công khai các tài liệu này khiến việc chấp hành các quy định về công khai HSMT chỉ mang tính chất đối phó, không có thiện chí cho nhà thầu tiếp cận HSMT để tham dự thầu.
Trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, một cán bộ của Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Phục Hòa, tỉnh Cao Bằng cho biết, 4 gói thầu đang được BMT mời thầu có giá gói thầu từ 1 - 2,6 tỷ đồng, được cấp có thẩm quyền phê duyệt hình thức đấu thầu không qua mạng. Do chưa cập nhật được đầy đủ thông tin về việc đăng tải HSMT của các gói thầu không đấu thầu qua mạng phải đính kèm các tài liệu (thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công) nên BMT chưa công khai các tài liệu này trên Hệ thống. Ngoài ra, BMT cũng chưa thực hiện phê duyệt điều chỉnh các gói thầu này từ đấu thầu không qua mạng thành đấu thầu qua mạng, mà tổ chức đấu thầu theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt từ trước.
Theo một chuyên gia về đấu thầu, các gói thầu nằm trong hạn mức đấu thầu qua mạng thì cấp có thẩm quyền, chủ đầu tư phải thực hiện phê duyệt điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu để thực hiện đấu thầu qua mạng. Ngoài ra, các bản vẽ kỹ thuật được duyệt là một phần của HSMT, khi các BMT thực hiện công khai thì khuyến khích công khai đầy đủ các tài liệu kèm theo của HSMT (đảm bảo đáp ứng dung lượng của file HSMT là 300 MB) để các nhà thầu có đầy đủ HSMT, có thêm cơ hội tham dự thầu và gia tăng tính cạnh tranh, minh bạch trong lựa chọn nhà thầu.
Hải Bình
Theo Báo Đấu thầu