Mà phải hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay? là triết lý sống của thế hệ trẻ Việt Nam khi đất nước còn chiến tranh… Thái độ, tinh thần dâng hiến cả tuổi thanh xuân cho sự nghiệp giành và giữ nền độc lập tự do, hoà bình, ấm no, hạnh phúc vẫn vẹn nguyên trong họ. Và thế hệ ấy muốn lan toả triết lý ấy cho các bạn thanh niên ở thế kỷ 21!
Dường như vẫn còn thiếu những đề tài nghiên cứu và công bố kết quả cụ thể về thanh niên hiện nay. Bởi vậy, biểu đạt cảm nghĩ về họ trong một bài báo vỏn vẹn vài nghìn chữ không dễ thuyết phục. Nhưng, nếu có nhiều người quan tâm, bày tỏ suy nghĩ trao đổi, nhất định sẽ có được đánh giá về lớp trẻ hôm nay xác thực hơn.
Trong gia tài quý giá mà Bác Hồ để lại cho dân tộc, đất nước, có phần quan trọng là triết lý giáo dục thế hệ trẻ Việt Nam. Đã hiện hữu những lời dạy của Bác được treo nơi các công sở, trường học, đơn vị lực lượng vũ trang, cơ quan của đoàn thanh niên… Thực hiện cho tốt lời căn dặn, dạy bảo của Bác thì đất nước ta nhất định sẽ sánh vai với các cường quốc năm Châu trong tương lai không xa.
Thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay là thế hệ sau chiến tranh. Được xem như thế hệ vàng thời đất nước hoà bình, sau thế hệ vàng của thời chiến tranh. Lớp trẻ hôm nay sinh ra, trưởng thành trong môi trường hoàn toàn mới: đất nước hoà bình, đã và đang bước vào giai đoạn dựng xây trong thời kỳ hội nhập toàn diện và sâu rộng với thế giới.
Các bạn trẻ được thoả sức học tập, sáng tạo, phát huy, bộc lộ và khẳng định thế mạnh riêng có. Với lòng đam mê, ý chí và nghị lực, không ít bạn trẻ đã thành công trên con đường lập thân, lập nghiệp, khởi nghiệp của mình.
Truyền thông xã hội đã góp phần quan trọng lan toả ngọn lửa đam mê và thành công của các bạn trẻ ngày một rộng hơn, sâu hơn. Thích độc lập, tự lập trong cuộc sống; thích tự do lựa chọn công việc; dám thử thách bản thân, chấp nhận thất bại để thành công. Ước mơ làm giàu, khởi đầu bằng sự nghèo khó đã mang lại sự trải nghiệm thú vị. Tấm lòng nhân ái, bao dung, triết lý nhân văn trong lối sống đã hình thành một lớp trẻ thú vị: hướng thiện, luôn cho đi không mong nhận lại, tạo dựng thành công nhiều hoạt động tình nguyện vì cộng đồng, xã hội: hiến máu nhân đạo, chiến dịch mùa hè xanh; Chủ nhật đỏ. Việc tử tế, Cặp lá yêu thương; Cất cánh, Quán thanh xuân, Ký ức vui vẻ, Giai điệu tự hào và gần đây nhất là Siêu trí tuệ… đã trở thành các chuyên mục “hot” của khán giả Đài Truyền hình Việt Nam, chuyển tải đến xã hội nhũng thông tin hữu ích, thiết thực, vẽ nên bức tranh đẹp, xây dựng lòng tin của lớp trẻ, tự hào về quá khứ oai hùng của thế hệ cha anh, tương lai tươi sáng của dân tộc trong xã hội còn tồn tại bất cập về đạo đức, quan hệ ứng xử giữa con người với nhau. Sự xuất hiện, giao lưu, trao đổi thẳng thắn những nghĩ suy của mình về chuyện đời, chuyện đất nước, ôn lại quá khứ để trân trọng; cùng nhau hướng về tương lai với tâm thế hào sảng ở những chương trình ấy có sức tuyên truyền cực mạnh.
Sẽ là quá cũ mỗi khi nhắc lại nhận xét này: một bộ phận không nhỏ thanh thiếu niên bởi nhiều nguyên do (khách quan và chủ quan) có những hành vi tiêu cực, lối sống ích kỷ, thực dụng, sa đoạ; gây nên hành vi bạo lực cướp của, giết người; nghiện ngập, sa vào các tệ nạn xã hội. Hành động của họ đang ngăn cản sự phát triển tốt đẹp xã hội, đi ngược dòng chảy tích cực, để lại hệ luỵ xấu, gánh nặng cho xã hội và gia đình. Chúng ta hãy cùng nhau phân tích, lí giải vì sao kinh tế phát triển, nhiều gia đình và xã hội giàu có mà người dân chưa vui? Ai cũng mong cuộc sống được sung túc như bây giờ và đạo đức xã hội hãy được như xưa? Nguyên nhân từ phương pháp, chất lượng, cách tiếp cận giáo dục của nhà trường, gia đình hay xã hội? hay do tác động của mặt trái kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế? hay bởi sự phân hoá giàu nghèo, thiếu công ăn việc làm?
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội, nơi tập hợp lực lượng trẻ - lực lượng chiến lược của Đảng, Nhà nước. Như Bác Hồ đã từng nói: “Tuổi trẻ là tương lai của dân tộc!”, do đó, nhiệm vụ đổi mới phương thức giáo dục, đào tạo, tập hợp thanh niên luôn là thách thức không nhỏ đối với mọi tổ chức Đảng, đoàn cũng như hệ thống chính trị.
Thực tiễn cuộc sống cho thấy, phương pháp tiếp cận, tập hợp huy động các bạn trẻ phải liên tục được làm mới sáng tạo, phù hợp với độ tuổi, nghề nghiệp, trình độ học vấn, nhận thức. Đánh giá đúng bản chất, thực chất từng nhóm bạn trẻ sau khi “phân loại” để lựa chọn đa dạng hình thức giáo dục, định hướng nghề, tạo điều kiện tốt nhất có thể để họ phát huy được lợi thế, năng khiếu và sự đam mê được xem là đổi mới có hiệu quả.
Những căn bệnh xã hội như tham nhũng, lãng phí, thoái hoá, biến chất ở một bộ phận không nhỏ những cán bộ, đảng viên có chức quyền trong những năm gần đây cũng đang tác động xấu, tiêu cực đối với lớp trẻ? Không thể phủ nhận sự tác động của thực tế ấy với bạn trẻ. Đương nhiên, ai làm người nấy chịu. Tấm gương xấu đôi khi là bài học quý để lớp trẻ tránh đi vào “vết xe đổ” ấy?
Thật ra, tuổi trẻ qua đi rất nhanh đối với đời mỗi con người. Hầu hết mọi dự định, ước mơ, hoài bão đều chỉ có thể thực hiện được khi người ta còn trẻ. Giá như, biết thế, nếu mà… đều là giả định thức cho những tiếc nuối khi thời cơ vụt mất. “Ai cũng một thời trẻ trai, cũng thường nghĩ về đời mình”, bạn nào sớm nhận ra điều đó hẳn sẽ thành công trong cuộc sống. Vạch kế hoạch cuộc đời đương nhiên không dễ vì còn phụ thuộc vào những yếu tố khách quan. Sớm xây dựng cho mình con đường vươn lên trong cuộc sống để phấn đấu đạt tới với tâm thế chủ động, không sợ khó, ngại khổ hẳn sẽ thành công!
Giờ đây, mỗi ngày, mỗi chúng ta đều tiếp nhận được không hạn chế thông tin hữu ích. Sàng lọc, có thể học ở đó những kinh nghiệm sống, lao động, học tập, làm giàu, thoát nghèo. Hơn tất cả, trong môi trường thông tin ấy, giúp chúng ta có thêm kỹ năng sống để xử lý hiệu quả mọi tình huống trong đời sống mỗi ngày. Những gì đang diễn ra với các bạn trẻ, tôi luôn có niềm tin vào lớp trẻ hôm nay vì họ có rất nhiều điều kiện cần và đủ để đạt được mục tiêu tốt đẹp của cuộc đời mình.
Mỗi ngày, nếu các bạn trẻ biết tự đặt và tìm được lời đáp cho câu hỏi: mình đã làm được gì hữu ích cho bản thân, gia đình, cộng đồng xã hội, cũng có nghĩa là bạn đã thành công! Chúng ta cùng suy ngẫm nhé?
Văn Hùng
Theo Báo Đời sống và Tiêu dùng