Tăng trưởng xanh, phát triển xanh và kinh tế tuần hoàn đã nhanh chóng trở thành một trào lưu không thể bỏ qua trên toàn cầu, đang thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là những quốc gia đang trong giai đoạn phát triển.
Trước tình trạng biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường gia tăng do hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng, thế giới đang chuyển dần sang một hướng tiêu dùng xanh, phát triển xanh và kinh tế tuần hoàn. Để đáp ứng xu hướng này và thực hiện trách nhiệm với xã hội, doanh nghiệp Việt Nam cần đầu tư và đổi mới để hướng tới sản xuất xanh và giảm phát thải khí nhà kính.
Xu hướng phát triển xanh và bền vững trên thị trường đã trở thành một yếu tố không thể thiếu trong quá trình phát triển kinh tế xã hội, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Phát triển xanh là một phần quan trọng của phát triển bền vững, đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ và cân đối giữa tăng trưởng kinh tế, giải quyết vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường.
Để đạt được phát triển bền vững và xanh, cần có sự phối hợp đa ngành, liên ngành để đảm bảo các mục tiêu chính bao gồm tăng trưởng kinh tế, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường và tôn trọng quyền con người.
Một cách để nâng tầm thương hiệu Việt Nam là thông qua việc phát triển xanh và bền vững. Ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương, cho rằng tăng trưởng xanh, phát triển xanh và kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu trên toàn cầu. Các nước, đặc biệt là các nước đang phát triển, đang hướng tới xu thế này. Xu hướng này đã tạo ra "luật chơi" mới trong lĩnh vực thương mại và đầu tư.
Một số thị trường xuất khẩu lớn đối với hàng hoá Việt Nam áp dụng thuế suất cao cho các sản phẩm có phát thải carbon lớn và đặt ra các quy định khắt khe liên quan đến môi trường đối với hàng hoá nhập khẩu.
Theo một khảo sát của Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các doanh nghiệp tiên phong trong việc sản xuất xanh và phát triển xanh chủ yếu là các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp đại chúng và doanh nghiệp có xuất khẩu. Những doanh nghiệp này nhanh chóng nhận ra các xu hướng và yêu cầu mới để đi đầu so với các doanh nghiệp khác.
Với hơn 98% doanh nghiệp Việt Nam có quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa, các doanh nghiệp đang gặp hạn chế về nguồn lực để đầu tư vào việc chuyển đổi mô hình kinh doanh theo hướng bền vững. Do đó, phần lớn các doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ ở mức cân nhắc và chưa triển khai các hoạt động hướng đến phát triển bền vững và tăng trưởng xanh.
Một trong những rào cản lớn nhất, được 70% doanh nghiệp tham gia khảo sát đưa ra, là thiếu kiến thức và hiểu biết về phát triển xanh. Tuy nhiên, 83% doanh nghiệp cho biết áp dụng các tiêu chí về Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG) sẽ giúp nâng cao hình ảnh và uy tín của họ, trong khi 57% nhận thấy rằng việc áp dụng ESG là cần thiết thay vì chỉ là áp lực cần tuân thủ.
Đánh giá về những khó khăn hiện tại của doanh nghiệp Việt Nam trong việc chuyển đổi theo hướng phát triển xanh, ông Hoàng Minh Chiến cũng chỉ ra rằng hiểu biết và kiến thức để đáp ứng các tiêu chuẩn cao về môi trường, trách nhiệm xã hội và quản trị doanh nghiệp vẫn là một trở ngại không nhỏ đối với các doanh nghiệp.
Ngoài ra, chi phí đầu tư cho phát triển xanh và bền vững rất cao và chỉ mang lại lợi ích trong dài hạn, vì vậy phần lớn doanh nghiệp buộc phải sử dụng công nghệ và vật liệu giá rẻ để đáp ứng các mục tiêu ngắn hạn. Vì lẽ đó, đến nay chỉ có một số doanh nghiệp Việt Nam có quy mô lớn và là doanh nghiệp đại chúng niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán đã triển khai các hoạt động phát triển bền vững dựa trên tiêu chí Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG).
Bảo An
Theo Kinh tế và đồ uống