Tỷ lệ nợ doanh nghiệp tại Mỹ trên tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đang ở mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính. Dù chưa đáng lo ngại trong hiện tại, món nợ doanh nghiệp khổng lồ này có thể nhanh chóng biến thành rủi ro trong một số hoàn cảnh nhất định.
Bên ngoài Sàn Giao dịch Chứng khoán New York. Nguồn: Brendan McDermid/Reuters.
Nhờ lãi suất thấp và hoạt động đầu tư mạnh mẽ, nợ của các công ty phi tài chính nhanh chóng tăng lên 8.700 tỷ USD, tương đương 45% GDP của Mỹ, ông David Ader, trưởng chiến lược gia vĩ mô tại Informa Financial Intelligence, cho biết.
Cũng theo Cục Dự trữ Liên bang (Fed), lượng nợ tồn đọng của doanh nghiệp phi tài chính đã tăng 1.000 tỷ USD chỉ trong hai năm.
Ông Ader cho biết lãi suất thấp đã kích thích doanh nghiệp đi vay, nhưng thay vì dùng tiền để mở rộng kinh doanh, các doanh nghiệp này lại dùng nó để nâng giá cổ phiếu.
Thị trường nợ doanh nghiệp đang trở thành tâm điểm, nhất là từ sau đợt bán tháo trái phiếu lãi suất cao vừa qua dấy lên lo ngại rằng đây chỉ là tín hiệu cảnh báo cho nhiều thị trường khác, gồm thị trường nợ hạng đầu tư và chứng khoán.
Các chiến lược gia nhìn nhận đợt bán tháo vừa qua như một sự điều chỉnh, tập trung vào một số lĩnh vực nhất định trên thị trường tín dụng. Trái phiếu ngành chăm sóc sức khỏe và viễn thông bị ảnh hưởng nhiều nhất do nhà đầu tư bán tháo gần 6,8 tỷ USD trong các quỹ lãi suất cao.
Trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng ổn định và viễn cảnh lợi nhuận khả quan, thị trường nợ doanh nghiệp hiện chưa gây nhiều lo ngại do chưa phản ánh được tương quan giữa tiền nợ và tài sản bị mất giá, ông Robert Tipp, trưởng chiến lược gia đầu tư của hãng PGIM Fixed Income, cho biết.
Nợ doanh nghiệp hạng đầu tư đang tiến gần kỷ lục mới trong năm 2017 với tổng trị giá 1.274 tỷ USD từ ngày phát hành cho đến nay, so với con số 1.286 tỷ USD của năm ngoái, theo Informa Global Markets.
Tính từ đầu năm đến nay, phát hành nợ lãi suất cao đạt 240,9 tỷ USD, cao hơn con số 217,1 tỷ USD của năm 2016 nhưng thấp hơn các năm trước đó, theo Informa.
Ông Rick Rieder, giám đốc đầu tư thu nhập cố định toàn cầu của BlackRock, cho biết không lo ngại về đòn bẩy tài chính nhưng lưu ý rằng việc này gợi nhớ đến cuộc đại khủng hoảng trước.
Một vài thay đổi lớn đang diễn ra, có thể làm giảm lượng phát hành. Thứ nhất là đề xuất về luật thuế mới vốn sẽ xem lợi nhuận nước ngoài là một đối tượng khác cũng như không còn khuyến khích doanh nghiệp giữ tiền ở nước ngoài. Một số doanh nghiệp lớn đã phát hành nợ khi đang giữ tiền mặt ở nước ngoài để mua cổ phiếu hoặc chi trả cổ tức cao hơn.
Thay đổi thứ hai là đề xuất giới hạn lượng lãi đối với khoản nợ mà một công ty có thể xóa bỏ. Các chiến lược gia cho biết quy định mới này sẽ ảnh hưởng lớn nhất đến các công ty vay nợ trên thị trường lãi suất cao.
Thu nhập cố định cũng sẽ bị tác động trong bối cảnh các ngân hàng trung ương trên thế giới sẽ dần từ bỏ chính sách tiền tệ nới lỏng. Fed được dự báo sẽ tăng lãi suất trong cuộc họp chính sách vào tháng 12 và ba lần nữa trong năm 2018.
Ông Andrew Brenner từ hãng National Alliance, cho biết đợt bán tháo trái phiếu lãi suất cao có thể đã kết thúc nhưng có khả năng quay trở lại vào đầu năm tới khi Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) bắt đầu giảm chương trình thu mua trái phiếu và Fed dự kiến tăng lãi suất.
“Lần này không khác lần trước. Đòn bẩy tài chính là vấn đề nhưng nó chưa thành vấn đề ngay lập tức vì lãi vay đang rất thấp. Các doanh nghiệp có lý khi tận dụng điều này”, ông Brenner cho biết.
Ông Tipp cho rằng tân chủ tịch của Fed, dự kiến là ứng cử viên Jerome Powell do Tổng thống Donald Trump đề xuất, có thể sẽ không cứng rắn như bà Janet Yellen.
Tăng trưởng kinh tế chưa có dấu hiệu dừng lại, nhưng đôi khi thị trường sẽ chững lại. Vấn đề sẽ nảy sinh nếu không có các quy định giảm thuế và các chính sách kích thích, hoặc nếu thị trường bị Fed hoặc ECB làm chệch hướng, thậm chí là do một sự kiện chính trị nào đó. Đó sẽ là lúc có một đợt điều chỉnh mới”, ông Tipp cho biết.
Trường Giang
Theo KTTD, Vietnambiz