Nông nghiệp tích hợp đa giá trị: Con đường phát triển bền vững cho Việt Nam

Nông nghiệp đa giá trị là hướng đi của tương lai

Các chuyên gia kinh tế chỉ ra rằng, giá trị gia tăng của nông nghiệp nằm ở những khâu sau thu hoạch, chiếm tới 80%. Điều này có nghĩa là, nếu chúng ta khai thác được hết giá trị của nông sản, Việt Nam có thể phát triển nền nông nghiệp bền vững, ngay cả trong điều kiện khó khăn.

Trong điều kiện diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh ngày càng diễn biến phức tạp, nông nghiệp tích hợp đa giá trị là giải pháp hiệu quả để phát triển bền vững ngành nông nghiệp Việt Nam.

Nông nghiệp tích hợp đa giá trị là việc khai thác tối đa các giá trị của nông sản, bao gồm giá trị sử dụng, giá trị kinh tế, giá trị văn hóa, giá trị xã hội,... Các mô hình nông nghiệp tích hợp đa giá trị đã xuất hiện ngày càng nhiều ở Việt Nam, như mô hình nông nghiệp - du lịch, nông nghiệp - công nghiệp, nông nghiệp - dịch vụ,...

Thực tế, nhiều mô hình nông nghiệp tích hợp đa giá trị ở Việt Nam đã đạt được những thành công nhất định. Cây trà cổ thụ ở Suối Giàng cũng là một ví dụ điển hình. Từ cây trà cổ thụ, người dân có thể chế biến thành nhiều sản phẩm khác nhau, như bạch trà, hồng trà, trà xanh,... mang lại giá trị cao gấp 10 - 15 lần so với trước. Tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nhiều doanh nghiệp đã kết hợp sản xuất lúa gạo với du lịch sinh thái, tạo ra những tour du lịch trải nghiệm thu hút khách du lịch.

Lúa gạo Việt Nam đã khẳng định được vị thế trên thị trường thế giới nhờ xây dựng thương hiệu và gia tăng giá trị. Trong 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu gạo của Việt Nam tăng 34,7% về giá trị, trong khi chỉ tăng 22,2% về khối lượng. Nhờ xây dựng được thương hiệu và gia tăng giá trị, lúa gạo Việt Nam đã từng bước khẳng định được chỗ đứng trên thị trường quốc tế. Điều này cho thấy, nông nghiệp tích hợp đa giá trị đang là xu hướng tất yếu. 

Tích hợp đa giá trị theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, năng lực cạnh tranh

Nghị quyết số 19 của Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII đã đặt mục tiêu phát triển nông nghiệp hiệu quả, bền vững, tích hợp đa giá trị. Đây là hướng đi mới, phù hợp với bối cảnh phát triển của nông nghiệp Việt Nam trong thời gian tới.

Tích hợp đa giá trị là việc khai thác tối đa giá trị của các sản phẩm nông nghiệp, bao gồm giá trị sử dụng, giá trị kinh tế, giá trị văn hóa, giá trị xã hội,... Tích hợp đa giá trị giúp nông nghiệp phát triển bền vững theo các hướng sau:

+ Tăng giá trị gia tăng: Tích hợp đa giá trị giúp gia tăng giá trị của sản phẩm nông nghiệp, từ đó nâng cao thu nhập cho người nông dân.
+ Giảm rủi ro: Tích hợp đa giá trị giúp nông nghiệp giảm bớt phụ thuộc vào một số yếu tố, như giá cả thị trường, điều kiện thời tiết,...
+ Bảo vệ môi trường: Tích hợp đa giá trị giúp nông nghiệp phát triển bền vững, bảo vệ môi trường sinh thái.

Hiện nay, các sản phẩm nông nghiệp được tạo ra, thị trường không chỉ tiếp nhận bằng giá cả, bằng chất lượng mà còn quan tâm quá trình sản xuất có tác động tới môi trường thiên nhiên, đa dạng sinh học, hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu... hay không. Do đó, các mô hình nông nghiệp tích hợp đa giá trị đang dần thay thế cho một con đường sản lượng như trước kia. Những mô hình này kết hợp giữa sản xuất nông nghiệp với các hoạt động khác, như du lịch, chế biến,... để tạo ra các sản phẩm có giá trị cao hơn.

Tại Việt Nam, đã có nhiều mô hình nông nghiệp tích hợp đa giá trị thành công. Ví dụ, mô hình lúa - tôm ở Đồng bằng sông Cửu Long đã giúp tăng thu nhập cho người nông dân, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường. Mô hình du lịch nông nghiệp ở Đà Lạt đã tạo ra những sản phẩm du lịch đặc trưng từ nông nghiệp, thu hút nhiều du khách.

Để phát triển nông nghiệp tích hợp đa giá trị, cần có sự chung tay của các cấp, các ngành và toàn xã hội. Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển các mô hình nông nghiệp tích hợp đa giá trị. Các doanh nghiệp cần đầu tư vào nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất nông nghiệp. Người nông dân cần được đào tạo, nâng cao nhận thức về tích hợp đa giá trị.

Nông nghiệp tích hợp đa giá trị là hướng đi đúng đắn, phù hợp với xu thế phát triển của nông nghiệp Việt Nam trong thời gian tới. Phát triển nông nghiệp tích hợp đa giá trị sẽ giúp nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững, nâng cao thu nhập cho người nông dân, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái.

Bảo An

Theo Kinh tế và đồ uống