Nông sản là một trong những ngành hàng quan trọng của Việt Nam, đóng góp tích cực vào kim ngạch xuất khẩu chung của cả nước. Tuy nhiên, chi phí logistics cao đang là rào cản lớn khiến nông sản Việt Nam khó cạnh tranh trên thị trường thế giới.
Nông sản là một trong những ngành hàng quan trọng của Việt Nam, đóng góp tích cực vào kim ngạch xuất khẩu chung của cả nước. Tuy nhiên, chi phí logistics nông sản tại Việt Nam đang rất cao, chiếm 20-25% giá trị hàng hóa, trong khi đó, tỷ lệ này ở Thái Lan là 12% và thế giới là 14%.
Chi phí logistics là rào cản cạnh tranh
Chi phí logistics cao là một trong những nguyên nhân chính khiến nông sản Việt Nam khó cạnh tranh trên thị trường thế giới. Theo các doanh nghiệp, chi phí vận tải từ Bangkok đến các thị trường quốc tế đã thấp hơn so với từ Hà Nội hay TP.Hồ Chí Minh ít nhất từ 1-2 USD/kg. Ngoài ra, chi phí tại cảng và các khoản phụ phí vẫn còn cao. Đến nay, Việt Nam vẫn không có đội bay chuyên chở hàng hóa riêng biệt phục vụ cho các sản phẩm nông nghiệp, nên chi phí vận chuyển bằng đường hàng không cao hơn nhiều so với các nước lân cận.
Hệ thống logistics chưa đồng bộ
Hệ thống logistics nông sản của Việt Nam còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu xuất khẩu ngày càng tăng của các doanh nghiệp. Hệ thống kho bãi manh mún, cơ sở chế biến nông sản còn thiếu, quy mô nhỏ. Chuỗi kho mát, kho lạnh phục vụ cho nông sản hạn chế. Rau quả xuất khẩu phải có những kho riêng, phương tiện vận chuyển riêng nhưng hiện chúng ta vẫn chưa có, vẫn thực hiện cùng với các loại nông sản khác. Chính vì vậy, hao hụt, tổn thất sau thu hoạch rất cao, lên tới 30-35%.
Giải pháp tháo gỡ nút thắt logistics
Để giải quyết nút thắt logistics, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Trong đó, cần tập trung vào các giải pháp sau:
+ Quy hoạch xây dựng các trung tâm logistics nông sản, trong đó có kho mát để phân loại, bảo quản, sơ chế giúp nâng cao chất lượng và ổn định giá thành.
+ Tăng cường đầu tư hạ tầng đồng bộ cho hàng hoá nông sản, nhất là các vùng nông sản tập trung, chủ lực. Kết nối đường thuỷ - đường bộ - đường sắt phát huy sức mạnh tổng thể logistics nội địa.
+ Đẩy mạnh hơn nữa đầu tư cơ sở hạ tầng vận tải đường bộ kết nối từ các vùng nguyên liệu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
+ Doanh nghiệp logistics cần áp dụng công cụ quản lý tiên tiến trong công nghệ 4.0: AI, Big Data, Blockchain… giúp giảm chi phí, tăng hiệu suất kinh doanh; xây dựng mô hình cung cấp dịch vụ chuỗi cung ứng logistics đa phương thức và toàn diện.
Việc giải quyết nút thắt logistics sẽ giúp giảm chi phí, nâng cao chất lượng và giá trị nông sản Việt Nam, góp phần tăng cường khả năng cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Bảo An
Theo Kinh tế và đồ uống