Phú Thọ: Huyện Thanh Sơn gỡ khó cho phát triển sản phẩm OCOP

Trên thực tế tại huyện Thanh Sơn, việc khó khăn trong phát triển mới sản phẩm OCOP xuất phát từ các ý tưởng mới có quy mô nhỏ lẻ, chưa có sự liên kết trong sản xuất khả năng phát triển sản phẩm và cung ứng ra thị trường không lớn; trong khi đó, việc đánh giá lại và nâng sao sản phẩm OCOP lại gặp khó do tiêu chuẩn đánh giá giai đoạn mới khắt khe hơn giai đoạn trước, kinh phí đánh giá và hoàn thiện sản phẩm lớn khiến nhiều chủ thể của sản phẩm không mặn mà. Bên cạnh đó, một số sản phẩm chưa được tiêu chuẩn hóa; mẫu mã bao bì, kiểu dáng còn sơ sài, thiếu tính thương mại; số lượng sản phẩm đăng ký bảo hộ nhãn hiệu còn ít.

Những năm qua, huyện Thanh Sơn đã tập trung hỗ trợ các tổ chức, cá nhân sản xuất sản phẩm tham gia Chương trình OCOP bằng những giải pháp cụ thể như: Định hướng tư vấn nâng cấp, hoàn thiện các sản phẩm theo hướng chuẩn hóa chất lượng; quản lý và giám sát tiêu chuẩn chất lượng; hỗ trợ tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm…Nhờ đó, đến tháng 10 năm 2022, toàn huyện Thanh Sơn đã có 23/23 xã, thị trấn đã đăng ký sản phẩm OCOP. Số lượng sản phẩm đạt chuẩn COCOP là 15 sản phẩm, trong đó có 6 sản phẩm 4 sao và 9 sản phẩm 3 sao. Tuy nhiên, ngoài những khó khăn về vốn, mặt bằng mở rộng sản xuất, ứng dụng vào sản xuất còn hạn chế… thì việc xét duyệt quá trình nâng hạng sao gặp không ít khó khăn cần được tháo gỡ.

Theo ông Kiều Đức Mạnh - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thanh Sơn chia sẻ, trong quá trình triển khai xây dựng OCOP gặp nhiều khó khăn, trong đó chủ yếu các sản phẩm OCOP của huyện chưa tạo thành hàng hóa tập trung; quy trình chăm sóc, thâm canh áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật thâm canh chưa đồng bộ; chất lượng mẫu mã một số sản phẩm chưa đồng đều.

Để khắc phục những khó khăn, xây dựng được thị trường đầu ra bền vững cho sản phẩm OCOP, cần thực hiện các giải pháp chiến lược, đồng bộ. Đối với các chủ thể cần bỏ tư duy sản xuất mùa vụ, chạy theo số lượng.

Các ngành chức năng cần làm tốt công tác dự báo, thông tin, quy hoạch, quản lý quy hoạch trong phát triển nông sản hàng hóa, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm OCOP. Đồng thời, sớm hình thành chuỗi sản xuất chặt chẽ, mở rộng thị trường; thực hiện mối liên kết “4 nhà” theo chuỗi giá trị; phát triển đa dạng các kênh phân phối, đưa sản phẩm OCOP vươn xa…

Theo Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới (NTM) tỉnh Phú Thọ Nguyễn Nam Cường, sau 10 năm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, tỉnh đã có 115 trong số 247 xã đạt chuẩn NTM. Cái khó nhất của Phú Thọ trong triển khai xây dựng NTM chính là số xã nhiều, địa bàn trải rộng, khó đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, cải thiện môi trường và nâng cao thu nhập cho người dân. Để không ai bị bỏ lại phía sau trong xây dựng NTM, tỉnh Phú Thọ đã triển khai nhiều giải pháp, trong đó có phát triển kinh tế nông thôn dựa vào thế mạnh vùng miền. Đây chính là lợi thế để Phú Thọ triển khai OCOP, từ đó tạo dựng thương hiệu và “mở lối” cho các sản phẩm nông sản vươn xa.

Huyện Thanh Sơn, nơi được xem là quê hương của sản phẩm thịt chua và chè Thanh Sơn nổi tiếng. Được chứng kiến không khí lao động khẩn trương của các xã viên trên những đồi chè đang vào vụ thu hoạch, mới thấy hết những đòi hỏi khắt khe của một quy trình sản xuất chè khép kín theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Bà Đinh Thị Lý, người dân xã Tất Thắng chia sẻ, mỗi ngày bà hái chè từ bốn đến năm giờ, theo tiêu chuẩn hái một tôm một lá và một tôm hai lá, thu được khoảng từ 2 đến 2,5 kg chè. Với công hái khoảng 25 nghìn đồng/ kg, mỗi ngày thu nhập gần 100 nghìn đồng; so với làm ruộng thì nhàn hơn và thu nhập cao hơn.

Sau vụ thu hoạch chè, bà Lý cùng các xã viên sẽ tiến hành làm cỏ bằng tay và bón phân hữu cơ để chè tiếp tục sinh trưởng. Đây được xem là công việc thường ngày của xã viên, còn với giám đốc HTX chè xanh Cẩm Mỹ, Nguyễn Thị Cẩm Mỹ, lại khác. Việc phát triển thương hiệu chè xanh Cẩm Mỹ luôn được chị quan tâm, trăn trở để sản phẩm chè xanh Cẩm Mỹ có thể bước ra thị trường. Do đó, chị Cẩm Mỹ đã mạnh dạn đưa các giống chè mới, chất lượng cao như: chè Kim Tuyên, VN15... trồng thử nghiệm trên đất Thanh Sơn. Với quy trình khép kín từ sản xuất, chế biến đến kinh doanh theo đúng quy trình sản xuất chè xanh thơm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT), nên sản phẩm chè xanh Cẩm Mỹ có chất lượng cao, giá bán dao động từ 250 đến 600 nghìn đồng/kg.

Cùng với sản phẩm chè Thanh Sơn, thịt chua Thanh Sơn, bưởi Đoan Hùng cũng là những đặc sản được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh biết đến. Tuy nhiên theo ông Kiều Đức Mạnh, Trưởng Phòng NT và PTNT huyện Thanh Sơn, khó khăn lớn nhất của các sản phẩm truyền thống khi đăng ký OCOP chính là khâu hoàn thiện hồ sơ. Theo yêu cầu chấm điểm, việc ghi nhật ký sản xuất, xuất xứ nguồn nguyên liệu và quy mô sản xuất... phải được công khai, minh bạch, khiến cho nhiều đơn vị sản xuất tại Thanh Sơn nói riêng, Phú Thọ nói chung, không những không mặn mà với OCOP, mà còn có tâm lý chờ đợi sự hỗ trợ từ ngân sách.

Để triển khai hiệu quả Chương trình OCOP, huyện Thanh Sơn đã tập trung huy động các cấp, ngành, đoàn thể và người dân vào cuộc tích cực triển khai và tham gia chương trình. Hằng năm UBND huyện đều ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình OCOP; đồng thời chỉ đạo các cơ quan chuyên môn chủ động phối hợp với các đơn vị chức năng của tỉnh hướng dẫn các doanh nghiệp, đơn vị thực hiện xây dựng sản phẩm OCOP một cách nghiêm túc, bài bản; khuyến khích, tạo điều kiện để các cá nhân, hộ sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp trên địa bàn tham gia.

Song song với đó, cần yêu cầu các cơ quan, đơn vị, các xã, thị trấn tích cực chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ các cơ sở sản xuất thực hiện tốt nội dung hoạt động của Chương trình OCOP. Phát triển đa dạng các sản phẩm OCOP, nâng cao chất lượng theo 6 ngành hàng và thực hiện chu trình OCOP theo đúng quy định.

Thanh Lương/KTĐU