Sharapova và thảm họa giao bóng

Số tiền Sharapova kiếm được ngày càng nhiều và nó tỉ lệ thuận với số lỗi kép và tự đánh hỏng qua mỗi trận đấu. Nhưng tiền có phải là nguyên nhân của mọi vấn đề với cô?

Chỉ 5 ngày sau khi ký thêm hợp đồng khổng lồ 70 triệu USD với Nike trong vòng 8 năm, Sharapova bước vào vòng 1 Australian Open 2010 rồi thất bại trước một cô gái Nga khác là Kirilenko với tỉ số 1-2.

Hơn tất thảy, sự kiện này chứng minh mặt trái của tài trợ và quảng cáo đối với sự nghiệp của Sharapova. Bộ váy mặc ở trận đấu đó do cô tự thiết kế, nó không chỉ lấy mất thời gian tập luyện mà chuyện kiểu dáng có hợp với trang sức Tiffani, khán giả trầm trồ hay dè bỉu còn lấy nốt của cô cả sự tập trung cần thiết.

Sharapova chơi ngày một tồi

Ở trận thua dẫn tới kết cục là lần đầu tiên sau 7 năm (tính từ 2003) Sharapova mới bị loại ngay vòng đầu ở Grand Slam, ấy cô mắc 11 lỗi kép, dù có được 9 cú ace. Tỉ lệ giao bóng một vào sân của Sharapova chỉ đạt 61%, và hiệu suất giành điểm khi giao bóng hai chỉ là 40%.

Thảm họa giao bóng

Những nỗ lực phi thường của Sharapova đã đưa cô lên tới đỉnh vinh quang của Australian Open 2008. Nhưng nó cũng buộc cô phải trả một cái giá cực đắt: Chấn thương xảy ra liên tiếp vào cuối năm đó mà "ác" nhất là chấn thương vai, cô bị rách hệ thống cơ, gân ở vai (rotator cuff) với hai lần chữa trị trong đó có một ca phẫu thuật.

Hẳn là đã chơi tennis, ai cũng hiểu cơ vai quan trọng như thế nào. Nó là vùng hoạt động nhiều nhất, thậm chí là quá nhiều so với khả năng vốn có. Đoa, ve, volley hay cắt, chẳng có cú nào buộc hệ thống cơ vai phải làm việc mạnh và căng như cú serve.

Hãy nói một chút về cơ chế hoạt động của cú serve với cơ vai theo những phân tích của Human Kinetics. Trước tiên nó là sự kết hợp của một chuỗi các hoạt động của các động tác theo phương nằm ngang và thẳng đứng. Các hoạt động theo phương nằm ngang và xoay diễn ra khi mở vợt ra phía sau, với xương - cơ bả vai kéo ngược trở lại và thấp xuống. Và khi kết thúc giai đoạn mở vợt, quá trình hoạt động ngược lại diễn ra với cơ và xương bả vai nâng lên, toàn bộ vai duỗi ra để nâng cánh tay và vợt. Các cơ bên trong xoay, vai tiếp tục rướn và các cơ khép lại chấm dứt quá trình vợt theo bóng và cũng là kết thúc cú serve.

Trong suốt quá trình, các cơ thuộc rotator cuff (gồm cơ và dây chằng) đóng vai trò quan trọng nhất, giữ ổn định điểm nối giữa đầu xương cánh tay tiếp giáp với xương bả vai. Hệ thống cơ và dây chằng rotator cuff này càng đặc biệt quan trọng ở giai đoạn tăng tốc và vợt theo bóng. Nó góp phần tạo lực khi tăng tốc và tạo nên sức mạnh đồng trục để giữ cánh tay văng chậm lại sau khi tiếp bóng. Các phân tích cho biết là trong quá trình các cơ vận động để giao bóng, xoay vai có thể đạt tới tốc độ là từ 1074 - 2300 độ/giây. Và khi vợt theo bóng (sau khi tiếp xúc bóng), quá trình giảm tốc xảy ra thông qua sức mạnh đồng trục của hệ thống cơ, dây chằng và cả các bắp tương ứng.

Với một chấn thương như thế, sự nghiệp của tài năng nước Mỹ một thời là Jenifer Capriati, từng giành 3 Grand Slam trong năm 2001-2002, đã phải dừng lại khi mới 28 tuổi (2004).

Sharapova đã vượt qua nỗi sợ hãi nghỉ hưu non ấy, nhưng chưa bao giờ cô giao bóng tốt trở lại như giai đoạn trước nửa đầu năm 2008 trở về trước nữa.

Nên nhớ là Sharapova vẫn giữ quốc tịch Nga, nhưng về cơ bản, khi bước ra cuộc chơi chuyên nghiệp, cô giao bóng tốt như bất cứ ngôi sao Mỹ "xịn" nào, nhờ học và trưởng thành tại học viện IMG của huyền thoại 81 tuổi Bollettieri.

Cao không phải bao giờ cũng tốt 

Nhưng, chưa không có nghĩa là sẽ không bao giờ. Bởi có hai điểm được coi là những nguyên nhân khác của một Sharapova thảm họa giao bóng: một là cú tung bóng của Sharapova quá cao và tâm lý thiếu bình tĩnh. 

1m88, cô còn cao hơn cả Nadal và Federer hay Djokovic. Với chiều cao ấy và sải tay rất dài, cộng thêm cây vợt dài chừng 70cm, Sharapova có điểm tiếp bóng khi serve ở khoảng 3,1 - 3,2m (chiều cao phổ biến của một tầng nhà ở VN), thì việc tung bóng cao tới tầm 4,5m vẫn là thừa. 

Tung bóng cao có thể xuất phát từ việc đoạn đường bóng bay dài hơn để giảm tốc độ vận động cho hệ thống cơ, gân vai bằng việc mở vợt chậm, có độ chờ trước khi tăng tốc, nhưng tung bóng quá cao thường gây nên sự thiếu ổn định. Và trong điều kiện thời tiết bất thường, như gió to, nó sẽ khiến các tay vợt hầu như không thể giao bóng theo ý muốn, bởi bóng có thể rơi sang bất cứ phía nào. Trận bán kết ở Roland Garros 2011 mà Sharapova thua Li Na là trường hợp này. 

Cũng có thời điểm sau chấn thương, như tại Roland Garros 2009, Sharapova serve gần giống với kiểu của Agassi, đó là mở vợt trước rồi mới tung bóng để rút ngắn quá trình vung vợt cho phù hợp với sự điều chỉnh tung bóng thấp hơn. Song, sự phối hợp giữa các động tác (tung bóng, mở vợt, bật, tăng tốc, tiếp vợt) của cô không nhịp nhàng. 

Việc quay trở lại với kiểu mở vợt cũ theo nhịp điệu cũ cũng đã ít nhiều giúp cô trở lại trong năm qua. Nhưng tâm lý lại là một vấn đề khác mà HLV mới Thomas Hogstedt (người Thụy Điển) cũng chưa thể giúp cô khắc phục, bởi lối chơi cũng có vấn đề.  

150 triệu & đam mê chưa tắt 

Sharapova thuộc trường phái cuối sân tấn công quyết liệt. Với cô, chỉ 5-7 lần chạm vợt là quá nhiều. Điều đó không thay đổi trong suốt 7 năm qua. Khi Sharapova lên ngôi ở Wimbledon 2004, cô thắng hoạt loạt ngôi sao đàn chị trong đó có Davenport và Serena bằng những cú serve sấm sét và những cú dứt điểm nhanh chéo sân.  

Khi Sharapova đối đầu với Li Na ở bán kết Roland Garros 2011 và Kvitova ở chung kết Wimbledon 2011, cô cũng chơi theo cách đó nhưng thực hiện rất nhiều những cú tự đánh hỏng. Khi cú serve đã bất ổn, chơi lối đánh tốc hành như thế là một cách tự sát.  

Ở WTA Championships hội tụ 8 tay vợt xuất sắc nhất 2011, Sharapova tiếp tục chơi thứ tennis đó trong hoàn cảnh cô vừa nghỉ do chấn thương mắt cá hơn 1 tháng, và kết cục là thua cả 2 trận đầu (bỏ cuộc, nên tay vợt dự bị Bartoli được thay đánh trận thủ tục). 

Có thể, Thomas Hogstedt sẽ giúp Sharapova điều chỉnh cách chơi trong quãng thời gian nghỉ giữa hai mùa giải, chơi thứ tennis kiên nhẫn hơn, biết chờ đợi cho tới khi có đường bóng tốt để tấn công, và một phần nào đó cú serve, chứ không chỉ là căng sức ra tập như trong suốt năm 2011. 

Hoặc nếu không thể, thì chúng ta phải chấp nhận xem một tay vợt nữ 3 lần vô địch Grand Slam, xinh đẹp, thời trang và đã đính hôn lại kiếm được tới 157,4 triệu USD trong 7 năm qua (từ 2005) cứ nằm trong top đầu (hiện là thứ 2), và vào tới những vòng cuối Grand Slam nhưng lại tự sát cay đắng. 

Với một mặt bằng tennis nữ như hiện tại, chỉ như thế có lẽ cũng là đáng xem lắm rồi.

Phạm Tấn
Theo 24h.com.vn