Vật tư nông nghiệp là yếu tố quan trọng quyết định năng suất, chất lượng nông sản. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tình trạng nhập khẩu vật tư nông nghiệp gấp đôi xuất khẩu, chất lượng bát nháo đang là vấn đề đáng lo ngại.
Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kim ngạch xuất khẩu vật tư nông nghiệp trong 8 tháng đầu năm 2023 đạt 1,32 tỷ USD, giảm 21,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, nhập khẩu nhóm ngành hàng này trong 8 tháng tiêu tốn 4,72 tỷ USD, giảm 12,8% so với cùng kỳ năm 2022. Như vậy, xét về nhóm các mặt hàng vật tư nông nghiệp, đang nhập siêu tới 3,4 tỷ USD.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhập siêu vật tư nông nghiệp của Việt Nam. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là do Việt Nam chưa chủ động được nguồn cung vật tư nông nghiệp trong nước. Hiện nay, Việt Nam vẫn phải nhập khẩu một số loại vật tư nông nghiệp quan trọng như phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc bảo vệ thực vật,... chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá trị nhập khẩu.
Nguyên nhân thứ hai là do Việt Nam chưa có nhiều doanh nghiệp sản xuất vật tư nông nghiệp có quy mô lớn, công nghệ hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Điều này dẫn đến giá thành vật tư nông nghiệp trong nước cao hơn so với nhập khẩu.
Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy, nên giá nhập khẩu hầu hết các các mặt hàng vật tư nông nghiệp đồng loạt tăng cao, nhất là giá phân bón, thức ăn chăn nuôi, khiến nhiều nông dân chịu thua lỗ, nhiều người phải “treo ao, treo chuồng”.
Ngoài ra, tình trạng lạm dụng vật tư nông nghiệp trong sản xuất cũng là một nguyên nhân gây ra nhập siêu. Nông dân Việt Nam thường lạm dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, dẫn đến lãng phí và gây ô nhiễm môi trường.
Nhập siêu vật tư nông nghiệp gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho ngành nông nghiệp Việt Nam. Trước hết, nhập siêu khiến cho giá thành sản xuất nông nghiệp tăng cao, làm cho nông dân gặp khó khăn trong việc cạnh tranh trên thị trường.
Thứ hai, nhập siêu vật tư nông nghiệp khiến cho nông dân phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài, dễ bị biến động giá cả và chất lượng.
Thứ ba, nhập siêu vật tư nông nghiệp gây ra ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và môi trường sinh thái.
Để giải quyết tình trạng nhập siêu vật tư nông nghiệp và chất lượng vật tư nông nghiệp kém chất lượng, cần có các giải pháp sau:
- Tăng cường phát triển sản xuất vật tư nông nghiệp trong nước: Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng của các sản phẩm vật tư nông nghiệp trong nước.
- Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chất lượng vật tư nông nghiệp: Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp giả, kém chất lượng.
- Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của nông dân: Tuyên truyền, hướng dẫn nông dân cách lựa chọn, sử dụng vật tư nông nghiệp đảm bảo chất lượng.
Tình trạng nhập siêu vật tư nông nghiệp và chất lượng vật tư nông nghiệp kém chất lượng là vấn đề cần được giải quyết để phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững. Các giải pháp nêu trên cần được triển khai đồng bộ, hiệu quả để đạt được mục tiêu đề ra.
Bảo An
Theo Kinh tế và đồ uống