Thanh toán phi tiền mặt qua ví điện tử tăng vọt

Chị Nguyễn Ngọc Châu (Quận Bình Thạnh, TP.HCM) trở về nhà sau 3 tháng công tác nước ngoài, thấy có giấy thông báo trễ hạn thanh toán tiền điện nếu không thanh toán công ty điện lực Gia Định sẽ cắt điện trong ngày. Ngay lập tức chị đã dùng ứng dụng ví điện tử thanh toán tiền điện chỉ trong một vài thao tác vuốt trên màn hình điện thoại di động.

Sao chép mã phản hồi nhanh QR Code thanh toán phi tiền mặt tiện ích đang được các ví điện tử áp dụng triệt để

Tiện ích thanh toán tăng người dùng

Ví điện tử - một phương tiện trung gian thanh toán cho người dùng chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng vào tài khoản ví trên internet đang thu hút rất nhiều người trẻ và giới văn phòng ở các thành phố sử dụng. Trên cả nước hiện có 23 loại ví điện tử của 26 công ty trung gian thanh toán (fintech) do NHNN cấp phép, mỗi loại ví điện tử đi theo phân khúc khách hàng riêng biệt, nhưng có một điểm chung ví điện tử không thu phí giao dịch và đặc biệt luôn khuyến mãi trực tiếp bằng tiền cho người dùng.

Ví điện tử Momo hiện được nhiều người dùng nhất do có liên kết với số lượng lớn các điểm bán lẻ hàng hóa và dịch vụ trên thị trường, đặc biệt là các trang thương mại điện tử như Tiki, shopee, điện máy Xanh, Nguyễn Kim. Nhất là các dịch vụ nghe nhạc và truyền hình trả tiền trước xuyên biên giới như Film, Netflix, Spotify Cliptv, myTV… người dùng muốn xem một bộ phim hay nghe một bản nhạc số chỉ cần thanh toán bằng ví điện tử Momo. Để thu hút người tiêu dùng thanh toán không dùng tiền mặt, ví điện tử Momo luôn nhắc nhớ các chương trình khuyến mãi mỗi buổi sáng vào các ứng dụng người dùng cài đặt trên điện thoại và địa chỉ thư điện tử (e.mail).

Mô hình tích điểm của các loại ví điện tử hiện nay thu hút rất nhiều khách hàng thanh toán phi tiền mặt, đơn cử như doanh số thanh toán trong ngày, trong tuần, trong tháng ví điện tử Momo sẽ khuyến mãi mua vé xem phim giá chỉ bằng 25%-30% so với giá vé bán tại rạp. Hình thức tích điểm cũng được ví điện tử Moca liên kết chặt chẽ với ứng dụng Grab bằng khuyến mãi 50% trực tiếp cho người dùng bằng các chuyến xe ôm, xe hợp đồng, giao hàng công nghệ. Thậm chí người sử dụng các chuyến xe của Grab thanh toán bằng tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử Moca còn được giảm giá trong chuỗi liên kết các quán café, nhà hàng, khách sạn…

Không chỉ thanh toán phi tiền mặt khi mua sắm hàng hóa dịch vụ trong thương mại điện tử, ví điện tử ZaloPay hiện nay còn có hình thức chuyển tiền miễn phí liên ngân hàng theo số tài khoản và số thẻ ATM. Theo đó, người dùng ví ZaloPay chỉ cần chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng của mình vào tài khoản ví là có thể chuyển tiền cho người nhà có tài khoản ngân hàng ở các vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa mà không mất khoản phí nào.

Các loại ví điện tử không chỉ thu hút khách hàng bằng miễn phí tất cả các giao dịch thanh toán, chuyển khoản và tích điểm cho người tiêu dùng thường xuyên thanh toán không dùng tiền mặt. Tiện ích của các ví điện tử mới là điều quan trọng nhất làm cho người dân thay đổi hành vi thanh toán khi mua sắm. Ví như người dùng thẻ ngân hàng thanh toán tại điểm bán mất công cà thẻ vào máy chấp nhận thẻ (POS), người dùng thẻ thanh toán trên internet banking lại mất thời gian nhập mã OTP xác nhận chủ thẻ. Trong khi các phương thức thanh toán bằng ví điện tử chỉ cần xác thực bằng số mật khẩu hoặc vân tay trên các thiết bị điện thoại hoặc sao chụp mã phản hồi nhanh QR Code gắn trên hàng  hóa dịch vụ, đã hoàn tất một thanh toán phi tiền mặt. Hơn nữa, các loại ví điện tử rất thuận tiện cho việc thanh toán những món hàng  có giá trị nhỏ lẻ không cần phải chờ người bán trả lại tiền thừa trong quá trình giao dịch.

Mang ví điện tử về nông thôn

Ông Nguyễn Bá Diệp - Phó chủ tịch Hội đồng quản trị - đồng sáng lập Ví điện tử Momo cho biết: “Để miễn phí tất cả các giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt cho người sử dụng ví điện tử Momo, chúng tôi thu một khoản phí của các nhà bán hàng hóa và dịch vụ, một phần phí chi trả cho ngân hàng một phần phí đầu tư công nghệ vận hành hệ thống ví điện tử. Bên cạnh đó, chi phí thanh toán các đơn vị bán hàng trả cho chúng tôi như một phần chi phí thúc đẩy bán hàng của các nhà bán lẻ hàng hóa dịch vụ. Ngoài ra, chúng tôi liên kết đơn vị cung ứng hàng hóa dịch vụ như vận tải, ẩm thực, thời trang… tạo thành chuỗi thương mại vừa để tăng doanh số bán hàng cho các điểm bán lẻ và giảm giá thành chi phí hàng hóa dịch vụ cho người tiêu dùng”.

Theo ông Diệp, để thanh toán qua ví điện tử chủ ví phải xác nhận mật khẩu mỗi giao dịch bằng các dãy số hoặc vân tay của các chủ ví điện tử tự tạo trên thiết bị di động. Nên khi người dùng mở ví điện tử trên điện thoại di động hoặc máy tính phải có mật khẩu vào đúng tài khoản ví điện tử nên dù người nào có số tài khoản ví mà không có mật khẩu cũng không vào được ví và mỗi giao dịch lại xác nhận mật khẩu rất an toàn bảo mật.

Cơ chế hoạt động của các sản phẩm ví điện tử theo các quy định hiện hành theo nguyên tắc 1:1, tức là người tiêu dùng chuyển một đồng từ tài khoản ngân hàng vào tài khoản ví, công ty có sản phẩm ví phải cân đối một đồng tương ứng một đồng. Các đơn vị có ví điện tử chỉ được mở các điểm nạp tiền mặt vào tài khoản sử dụng dùng vào mục đích thanh toán, nhưng không được phép huy động vốn ngoài xã hội.

Trong Nghị quyết 02/NQ-CP về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019 và định hướng đến năm 2021 Chính phủ chỉ đạo NHNN nghiên cứu và báo cáo Chính phủ phương án nạp tiền mặt vào ví điện tử không qua tài khoản thanh toán ngân hàng; nghiên cứu xác định số tiền tối đa nạp ví điện tử và giá trị giao dịch hàng tháng. Yêu cầu các NHTM, các tổ chức trung gian thanh toán áp dụng Tiêu chuẩn cơ sở QR Code để đảm bảo khả năng tương thích giữa các giải pháp thanh toán trên nền QR Code.

Một chuyên gia thanh toán của NHNN cho biết, quyết định cho phép nạp tiền trực tiếp vào tài khoản ví điện tử của Chính phủ khi thực thi sẽ mở ra một cơ hội rất lớn cho chủ trương tài chính toàn diện. Theo số liệu thống kê, gần 70% dân số Việt Nam đang sống ở khu vực nông thôn, với khả năng linh hoạt cao và chi phí vận hành thấp các điểm nạp tiền vào ví điện tử có thể bám theo các cửa hàng tạp hóa, nông cụ, phân bón và các chợ quê để mở rộng người dùng ví điện tử. Theo đó, các nhà quản lý chính sách nên quản lý các công ty sở hữu ví điện tử phải có điều kiện bao nhiêu tiền mặt, bao nhiêu tiền trên tài khoản theo tỷ lệ thanh toán trong tháng hoặc theo năm. Từ  đó vẫn đảm bảo an toàn thanh toán mà các nhà quản lý không phải quản lý cả tài khoản ngân hàng liên kết với ví điện tử và quản lý cả công ty phát hành ví điện tử như hiện nay.

Theo đó các chủ ví điện tử mở ví ở nông thôn không phải đi quá xa để tìm ngân hàng nạp tiền và sử dụng trực tiếp ví điện tử thanh toán phi tiền mặt trên các trang thương mại điện tử giao hàng tận nơi mà không lo hàng hóa ở đô thị về các vùng sâu vùng xa chậm chạp do địa lý. Đồng thời tiến tới các điểm bán hàng ở nông thôn dán mã QR Code lên hàng hóa dịch vụ để thanh toán bằng điện thoại di động thay vì có tài khoản ngân hàng chỉ để rút tiền mặt như hiện nay.

Đặc biệt, ví điện tử lại không thu phí giao dịch sẽ là cơ hội cho những người nông thôn chuyển tiền cho con em mình đi học ở các đô thị và công nhân ở trong nước và người lao động Việt Nam ở nước ngoài chuyển tiền nhanh chóng về nông thôn. Điều này tương tự như mô hình ví điện tử M-Pesa của một nhà mạng viễn thông lớn nhất Kenya đã rất thành công trên thế giới trong giải quyết bài toán tài chính toàn diện ở một quốc gia nghèo. Theo đó, ví điện tử M-Pesa với rất nhiều chức năng bao gồm: thanh toán, tiền gửi, tiền vay…