Thưởng thức cốm Hà Nội những ngày đầu thu

Cốm – Thức quà gợi nhớ về mùa thu Hà Nội

Trong "Miếng ngon Hà Nội", nhà văn Vũ Bằng đã ưu ái dành cho cốm những mỹ từ tinh túy nhất: "Mỗi khi thấy mây thu phủ ngang trời, người ta gặp nhau ở chợ vẫn thường chỉ nói một câu: Bây giờ ở Hà Nội là mùa cốm! Thế rồi nhìn nhau không nói gì nữa, nhưng mà ai cũng thấy lòng ai chan chứa biết bao buồn...".

Không chỉ với Vũ Bằng mà với hầu hết người dân Hà Nội, cốm chính là thức quà đặc biệt nhất bởi "cứ mỗi khi thấy gió vàng hiu hắt trở về thì lại nhớ đến cốm. Đặc biệt hơn nữa, "khắp các nẻo đường đất nước, chỉ có Hà Nội có cốm thôi"!

Những hạt cốm xanh xanh, được gói ghém cẩn thận trong từng lá sen, dẻo dẻo thơm thơm, được sàng được sảy đều tay, tích tụ qua bao nhiêu ngày nắng hạ mới tạo nên hương vị thơm ngon, bùi bùi đặc biệt đến vậy. 

Làng Vòng, làng Mễ Trì, phố Hàng Than những ngày này dậy mùi cốm trong từng ô cửa, níu giữ bước chân người qua. Vụ cốm mùa thu Hà Nội bắt đầu từ khoảng tháng 7 âm lịch và kéo dài tới khi mùa đông gõ cửa. Dưới ánh nắng nhè nhẹ của ngày thu, những cánh đồng ở vùng ngoại ô bắt đầu thay áo, lúa từng chùm cũng nặng trĩu, cũng là lúc người ta bắt đầu thu hoạch cốm chính vụ.

Cốm chủ yếu được làm từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch, đúng độ đất trời vào thu. Gạo nếp cái hoa vàng, hạt tròn mẩy, căng bóng, khi lúa vừa chín độ ngả bóng câu thì mang về tuốt hạt, sàng sảy bớt tạp chất rồi dùng chảo gang đúc có đế dày để rang cốm. Người làng Vòng xưa rang cốm bằng củi vì muốn chăm chút cho ngọn lửa thật đượm, thật đều. Lúc mới bắt đầu rang thì để lửa to đều nhưng khi gạo chuyển màu tái trắng thì người trông bếp cần giảm lửa ngay. Cốm rang phải được đảo liên tục, đảm bảo hạt cốm chín đều, tróc hết vỏ trấu nhưng không bị giòn hay gãy.

Cốm là món ăn tao nhã, có hương vị đặc trưng riêng nên thưởng thức cốm cũng phải thật tinh tế. Cốm làng Vòng được gói bằng 2 lớp lá: lá ráy ở bên trong giữ cho hạt cốm không bị khô và khỏi phai màu, bên ngoài bọc lá sen thơm ngát, buộc cọng rơm vàng còn thơm mùi lúa nếp. Gói cốm trong lá sen, hương lúa non quyện với hương sen dìu dịu, man mác đem đến cảm giác thật bình yên, nhẹ nhàng.

Những gánh hàng “chở” mùa thu Hà Nội

Lang thang trên những con phố Hà Nội, hình ảnh những gánh hàng rong bán cốm, xôi cốm giản dị đã trở nên thân thuộc và không thể thiếu trong những ngày này. Nhưng không giống như những năm trước, chỉ thế hệ lớn mới thích mua và thưởng thức cốm, năm nay rất nhiều các bạn trẻ cũng đổ xô đi tìm mua để cùng ngồi nhâm nhi cùng cà phê ngắm phố phường mùa đẹp nhất. Thế nên những gánh cốm luôn đông kín khách, bán hàng không nghỉ tay và thường hết từ sớm.

Món rất được yêu thích năm nay bên cạnh cốm non là xôi cốm. Những hạt cốm dẻo bùi thanh nhẹ được đồ lên, trộn cùng hạt sen tươi, thêm chút sợi dừa nạo ngọt ngào, mang trọn trong đó tất cả hương vị của mùa thu, của những điều xưa cũ giản dị nhưng quý giá. Trung bình mỗi ngày những gánh cốm Hà Nội bán được từ vài chục cân tới cả gần trăm cân cốm và xôi cốm.

Không phải là thức quà đắt đỏ hay hiếm có, nhưng cái hồn của thu được gói trọn trong từng gói cốm là điều đã in sâu vào tâm thức của bất kì ai sống ở Hà Nội. Thong dong đi trên phố, dừng chân mua gói cốm nhỏ, ngửi mùi hương lúa non ngọt lành thoang thoảng, khoảnh khắc dịu dàng nhẹ nhàng ấy là điều nhất định phải thử trong mùa thu.

Hương Trà
Theo Kinh tế và Đồ uống