Tiềm năng và thách thức của nông sản Việt Nam khi xuất khẩu sang thị trường EU

Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) được thực thi trong 3 năm qua đã tạo đà cho hoạt động xuất khẩu của Việt Nam nói chung và mặt hàng nông lâm sản nói riêng khi nhiều dòng thuế xuất khẩu vào thị trường này được xóa bỏ, giúp tạo lợi thế cạnh tranh so với hàng từ một số quốc gia khác không có FTA với EU.

Trong 6 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam vào thị trường EU đạt 2,1 tỷ USD, tăng 16,6% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, nhiều mặt hàng nông sản xuất khẩu sang EU đạt mức tăng trưởng cao như: gạo tăng 50%, rau quả tăng 15%, thủy sản tăng 10%, cà phê tăng 7%, hạt điều tăng 6%, hồ tiêu tăng 5%,...

Điều này cho thấy, EVFTA đã giúp các doanh nghiệp Việt Nam khai thác được những lợi thế cạnh tranh tuyệt đối hoặc là lợi thế cạnh tranh so sánh của nền kinh tế của Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực nông lâm thủy sản.

Bên cạnh những kết quả đáng khích lệ, các chuyên gia cũng cho rằng, nông sản Việt cũng đang phải chịu những rào cản nhất định ở EU như những hàng rào kỹ thuật được dựng lên để bảo hộ hàng trong nước.

Thực tế hiện nay, hầu hết nông sản được xuất dạng thô, chưa có thương hiệu cũng là một rào cản của nông sản Việt khi xuất khẩu sang EU. Nhiều ý kiến cho rằng nông sản Việt Nam dù gia tăng sản lượng xuất khẩu sang EU song vẫn chưa có nhiều thương hiệu được biết đến.

Trong bối cảnh thị trường EU với tiêu chuẩn đặt ra ngày càng cao đòi hỏi các doanh nghiệp xuất khẩu phải liên tục cập nhật thông tin và kết nối chặt chẽ với nhà nhập khẩu. Đặc biệt, phải đầu tư thích đáng cho việc xây dựng thương hiệu, coi đó là một phần của chiến lược sản xuất kinh doanh, từ đó giúp xuất khẩu bền vững sang thị trường này.

Để tận dụng tối đa tiềm năng và vượt qua những thách thức khi xuất khẩu nông sản sang thị trường EU, các chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần tập trung vào các giải pháp sau:

Nâng cao chất lượng sản phẩm

Đây là yếu tố quan trọng hàng đầu để nông sản Việt Nam có thể cạnh tranh với hàng hóa của các nước khác trên thị trường EU. Các doanh nghiệp cần đầu tư vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm thông qua việc áp dụng các quy trình sản xuất tiên tiến, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm,...

Xây dựng thương hiệu

Thương hiệu là yếu tố quan trọng giúp nông sản Việt Nam được người tiêu dùng EU biết đến và tin tưởng. Các doanh nghiệp cần xây dựng thương hiệu sản phẩm một cách bài bản, gắn liền với chất lượng sản phẩm và giá trị văn hóa của Việt Nam.

Tăng cường liên kết giữa các doanh nghiệp

Để có thể đáp ứng được các yêu cầu khắt khe của thị trường EU, các doanh nghiệp cần liên kết chặt chẽ với nhau để tạo thành chuỗi giá trị khép kín, từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ.

Hỗ trợ của Chính phủ

Chính phủ cần tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản sang thị trường EU thông qua các chính sách như: đào tạo, xúc tiến thương mại, tài chính,... 

Với những tiềm năng và thách thức như đã phân tích, việc xuất khẩu nông sản sang thị trường EU là cơ hội lớn nhưng cũng là thách thức không nhỏ đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Để tận dụng tối đa cơ hội và vượt qua thách thức, các doanh nghiệp cần chủ động nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu, tăng cường liên kết và nhận được sự hỗ trợ của Chính phủ.

Bảo An 

Theo Kinh tế và đồ uống