Ninh Bình – Tựa như một cuốn sử thi bằng đá và nước, Tràng An – Hoa Lư – Cố đô Ninh Bình không chỉ là điểm đến, mà là miền ký ức sâu thẳm, nơi khởi nguyên của hồn dân tộc Việt. Ở đó, thiên nhiên và lịch sử đan cài, quá khứ và hiện tại hòa quyện, tạo nên một vùng đất linh thiêng mà mỗi bước chân đều chạm vào di sản, mỗi nhịp thở đều gợi nhắc nguồn cội.
Hơn một nghìn năm trước, giữa thời loạn lạc, Đinh Bộ Lĩnh dựng cờ lau tập trận bên bến Tam Giang, dẹp yên 12 sứ quân, lập nên nhà nước Đại Cồ Việt – mở đầu cho kỷ nguyên độc lập, tự chủ của dân tộc. Vùng đất Hoa Lư – ẩn mình trong trùng điệp núi non – được chọn làm kinh đô, không chỉ vì địa thế hiểm yếu mà còn bởi nơi đây kết tụ linh khí sông núi, hàm chứa một tầm nhìn dựng nước bền vững.
Đến hôm nay, dấu tích thành cổ vẫn còn đó, âm thầm kể lại thuở hồng hoang mở nước. Mỗi viên gạch rêu phong, mỗi đoạn tường thành đổ nát đều là lời thì thầm của lịch sử, nhắc nhớ chúng ta về một thời đại oai hùng – nơi bắt đầu giấc mơ Việt.
Đền Trình – điểm dừng chân đầu tiên trong hành trình khám phá Tràng An, nơi tưởng nhớ các vị thần hộ quốc thời Đinh – Lê.
Tràng An – nơi thời gian hóa thành sông núi
Kế liền với Hoa Lư là Tràng An – một bản giao hưởng kỳ diệu giữa tạo hóa và thời gian. Những dãy núi đá vôi hàng triệu năm tuổi soi mình xuống dòng sông uốn lượn, nối nhau qua hàng chục hang động huyền bí. Không chỉ là thắng cảnh, Tràng An là vùng đất từng lưu dấu chân người Việt cổ, là nơi văn minh bản địa hình thành và lan tỏa, từ thời tiền sử đến tận ngày nay.
Đền Trần giữa dòng nước – nơi tưởng niệm Quốc công Tiết chế Trần Hưng Đạo – một danh tướng giữ nước lừng lẫy trong lịch sử dân tộc.
Bái Đính uy nghi với tiếng chuông ngân vọng khắp núi đồi, Tam Cốc – Bích Động như tranh thủy mặc, Tràng An hiện lên không chỉ như một quần thể danh thắng mà còn là nơi quá khứ và hiện tại hội tụ. Đó là những ký ức sống động, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác qua mái chùa cổ kính, vách núi rêu phong và những người lái đò miệt mài kể chuyện năm xưa.
Di sản kép – Giá trị vĩnh hằng
Năm 2014, Tràng An được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới – di sản kép đầu tiên của Việt Nam và Đông Nam Á. Đây không chỉ là danh hiệu tôn vinh vẻ đẹp cảnh quan và giá trị lịch sử, mà còn là lời cam kết của nhân loại: giữ gìn Tràng An là giữ một phần tinh hoa của thế giới.
Hành trình qua sông Sào Khê – dòng chảy gắn với dấu chân khai quốc của Đinh Tiên Hoàng Đế.
Nhưng di sản không chỉ nằm trong văn bản hay danh hiệu. Di sản sống trong từng giọt nước chảy qua khe đá, trong âm vang mái chèo gõ nhịp, trong nếp sống của người dân Ninh Bình – những người đang ngày ngày gìn giữ ký ức đất thiêng bằng chính đời sống chân thành, mộc mạc.
Giữ Tràng An – là giữ lấy cội nguồn
Giữa nhịp sống hiện đại ngày một hối hả, Tràng An vẫn giữ được dáng vẻ trầm mặc, nguyên sơ – như khí chất riêng biệt của vùng đất từng là nơi mở nghiệp của dân tộc. Tuy nhiên, bài toán đặt ra là: Chúng ta sẽ giữ gìn Tràng An như thế nào?
Giữ Tràng An không chỉ là bảo tồn cảnh quan, mà còn là bảo vệ một phần ký ức tập thể của người Việt. Phát triển du lịch không thể chỉ là mở thêm bến thuyền, dựng thêm công trình, gọi tên thêm các tour. Điều cần hơn là sự tỉnh thức – để con cháu mai sau vẫn có thể nghe núi kể chuyện Hoa Lư dựng nước, để dòng sông vẫn trôi cùng ký ức, để hang động triệu năm tuổi không trở thành di tích câm lặng trong lòng người vô cảm.
Tràng An còn là nơi văn hóa dân gian sống động với hình ảnh những người chèo đò – vừa là người lái thuyền, vừa là người kể chuyện. Từng câu ca, điệu hát, từng lời thuyết minh dung dị của họ đã góp phần tạo nên một không gian văn hóa nhân bản, truyền cảm hứng đến từng du khách.
Giữ Tràng An là giữ lại cho chính mình – và cho cả mai sau – một niềm kiêu hãnh lặng thầm nhưng bền bỉ: niềm tự hào về một vùng đất đã từng viết nên trang sử đầu tiên của nước Việt độc lập, và vẫn đang sống cùng tinh thần ấy trong từng ngọn núi, nhành cây, bến nước.
Vùng đất gọi tên ký ức
Tràng An – Hoa Lư – Cố đô Ninh Bình không chỉ là một điểm đến du lịch. Đó là vùng đất linh thiêng, nơi thời gian lắng đọng, nơi thiên nhiên và lịch sử hòa làm một. Ở đó, mỗi bước chân là một hành trình về cội nguồn. Và trong cõi tĩnh lặng giữa núi non trùng điệp ấy, ta như nghe thấy chính tổ tiên mình đang gọi tên đất nước – bằng tiếng vọng của sông núi, bằng hồn cốt của ngàn năm.
NGÔ QUẢNG
Theo KTĐU