Ứng phó với biến đổi khí hậu trong nông nghiệp Việt Nam

Biến đổi khí hậu (BĐKH) đang là một vấn đề cấp bách trên toàn thế giới, trong đó Việt Nam là một trong những quốc gia chịu tác động nặng nề nhất. BĐKH gây ra những thách thức to lớn đối với phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, đặc biệt là đối với ngành nông nghiệp.

Nông nghiệp là một trong những ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, đóng góp khoảng 15% GDP và giải quyết việc làm cho hơn 50% lao động nông thôn. Tuy nhiên, BĐKH đang làm gia tăng những rủi ro đối với sản xuất nông nghiệp, như: 

- Giảm năng suất, chất lượng cây trồng, vật nuôi: BĐKH làm thay đổi điều kiện khí hậu, thời tiết, gây ra những tác động bất lợi đến sinh trưởng, phát triển của cây trồng, vật nuôi. Điều này dẫn đến giảm năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp, làm tăng chi phí sản xuất, giảm thu nhập của người nông dân.

- Tăng nguy cơ mất mùa, thất thu: BĐKH làm gia tăng tần suất, cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan, như: lũ lụt, hạn hán, rét hại,... Những hiện tượng này gây ra mất mùa, thất thu cho sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến an ninh lương thực quốc gia.

- Tăng nguy cơ xâm nhập mặn, ngập lụt: BĐKH làm cho nước biển dâng, xâm nhập mặn sâu vào nội địa, gây ra những tác động tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp ở vùng ven biển, đồng bằng sông Cửu Long.

Các giải pháp ứng phó với BĐKH trong nông nghiệp Việt Nam

Để ứng phó với những thách thức từ BĐKH, ngành nông nghiệp Việt Nam cần có những giải pháp đồng bộ, hiệu quả. Theo đó, cần tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm sau:

Nghiên cứu mối quan hệ giữa ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và tăng trưởng kinh tế.  Điều này nhằm đánh giá cụ thể hơn những hoạt động của con người gây ô nhiễm môi trường, dẫn tới biến đổi khí hậu. Từ đó, có những giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Nâng cao năng lực của nền kinh tế để tăng sức chịu đựng đối với biến đổi khí hậu.  Thực hiện thông qua việc đổi mới mô hình tăng trưởng, hướng tới tăng trưởng xanh, đầu tư xanh; cơ cấu lại nền kinh tế, lựa chọn các ngành kinh tế phù hợp để tập trung phát triển; nâng cao tính thiết thực và hiệu quả liên kết vùng.

Chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp ứng phó với biến đổi khí hậu. Hình thành cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, có năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cao. Cụ thể, cần thực hiện các giải pháp sau:

- Chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi phù hợp với biến đổi khí hậu.

- Quy hoạch lại hệ thống thủy lợi, rừng ngập mặn/ngập lợ.

- Quy hoạch rõ các vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa theo các tiểu vùng.

Khảo sát, tổng hợp những sáng kiến của người dân trong việc ứng phó với các hiện tượng biến đổi khí hậu. Điều này nhằm phát huy những sáng kiến của người dân, tạo ra sức mạnh tổng hợp trong ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tập trung đầu tư nâng cấp hạ tầng giao thông, kết nối vùng chuyên canh với khu vực chế biến và thị trường. Giúp giảm thời gian và chi phí vận chuyển nội vùng, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Đổi mới tổ chức sản xuất và thúc đẩy liên kết chuỗi giá trị. Nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, tạo ra lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm nông nghiệp Việt Nam.

Nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, chế biến. Ứng dụng khoa học công nghệ trong nông nghiệp là giải pháp quan trọng để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất, đồng thời tăng khả năng thích ứng của cây trồng, vật nuôi với BĐKH. Cụ thể, cần đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ trong sản xuất, chế biến nông sản, như công nghệ sinh học, công nghệ thông tin,...

Tiếp tục rà soát để hoàn thiện các khuôn khổ pháp luật và cơ chế chính sách. Điều này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng phó với biến đổi khí hậu trong nông nghiệp.

Ứng phó với biến đổi khí hậu trong nông nghiệp là một nhiệm vụ quan trọng, cấp bách. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp trên sẽ góp phần giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, phát triển nông nghiệp bền vững.

Bảo Anh 

Theo Kinh tế và đồ uống