Hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đang đối mặt với những thách thức ngày càng lớn, khi các thị trường tăng cường việc áp dụng các chính sách bảo hộ nhằm bảo vệ sản xuất trong nước. Những biện pháp này đặt ra những rủi ro đáng kể cho ngành xuất khẩu của Việt Nam và yêu cầu sự đổi mới và sáng tạo để vượt qua.
Tăng trưởng kinh tế toàn cầu đang ở mức thấp, gây ra tình trạng cầu tiêu dùng yếu, dẫn đến sự suy giảm xuất khẩu của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2023, với mức giảm hơn 22 tỷ USD, tương đương 10,3% so với cùng kỳ.
Ngoài việc phải đối mặt với sự suy giảm thương mại toàn cầu, các ngành xuất khẩu của Việt Nam còn phải chịu tác động kép khi một số thị trường áp dụng biện pháp bảo hộ để bảo vệ sản xuất trong nước. Chỉ trong 15 ngày đầu tháng 8/2023, Mỹ, EU và Indonesia đã khởi kiện 4 vụ việc liên quan đến hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam.
Trong số đó, Mỹ đã mở cuộc điều tra về bánh xe kéo bằng thép nhập khẩu từ Việt Nam, trong khi EU đã khởi xướng hai cuộc điều tra về chống lẩn tránh thuế và chống bán phá giá đối với thép không gỉ cán nguội của Việt Nam. Indonesia cũng đang tiến hành cuộc điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm Polypropylene Copolymer.
Do đó, từ đầu năm cho đến nay, các nước đã khởi kiện tổng cộng 8 vụ việc liên quan đến biện pháp phòng vệ thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, trong đó có 4 vụ việc do Mỹ khởi xướng.
Các cuộc điều tra phòng vệ thương mại đối với Việt Nam cho đến nay chủ yếu liên quan đến chống bán phá giá và chống lẩn tránh thuế, do các thị trường thường xuyên áp dụng biện pháp phòng vệ như Mỹ, Ấn Độ và Australia. Các mặt hàng bị điều tra đa dạng, trong đó, thép và sợi là những mặt hàng thường bị điều tra theo xu hướng chung trên toàn cầu.
Cục Phòng vệ thương mại thuộc Bộ Công thương giải thích rằng, nền kinh tế Việt Nam có mức độ mở cao, tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) và các rào cản thuế quan đang dần được loại bỏ, dẫn đến việc xuất khẩu nhiều mặt hàng đang tăng mạnh. Điều này làm cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam cạnh tranh hơn trên nhiều thị trường quốc tế, đồng thời tạo áp lực cho các doanh nghiệp trong nước tại thị trường nhập khẩu, buộc chính phủ phải sử dụng các công cụ phòng vệ được Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cho phép để bảo vệ lợi ích ngành sản xuất trong nước.
Ngoài ra, việc tham gia vào các chuỗi cung ứng khu vực khiến Việt Nam trở thành quốc gia thường xuyên bị kiện chung với một số nước khác như Trung Quốc, Ấn Độ, là các quốc gia có kim ngạch xuất khẩu lớn, thường xuyên bị điều tra phòng vệ thương mại hoặc bị nghi ngờ chuyển tải bất hợp pháp nhằm lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại.
Bảo An
Theo Kinh tế và đồ uống