Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), trong Quý I/2023, xuất khẩu nông sản ước đạt 11,19 tỷ USD, giảm 14,4% so với cùng kỳ năm trước. Tình trạng này được dự báo từ cuối năm 2022, khi nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc ký kết các hợp đồng xuất khẩu mới.
Theo Tổng cục Thống kê, tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng của khu vực nông lâm thủy sản quý I/2023 ước đạt 2,52% so với cùng kỳ năm 2022; trong đó nông nghiệp tăng khoảng 2,43%, lâm nghiệp tăng 3,66% và thủy sản tăng 2,68%.
Với ngành chăn nuôi, Bộ NN&PTNT cho biết dù dịch bệnh trên gia súc, gia cầm được kiểm soát tốt nhưng chăn nuôi lợn gặp khó khăn do giá bán thịt hơi vẫn ở mức thấp trong khi giá nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi tăng cao.
Sản xuất thủy sản trong quý I cũng có nhiều biến động trong bối cảnh thị trường xuất khẩu giảm mạnh ở những tháng đầu năm.
Biểu đồ tăng trưởng của ngành nông nghiệp (Nguồn: Bộ NN&PTNT).
Theo báo cáo của Trung tâm Chuyển đổi số và Thống kê Nông nghiệp (Bộ NN&PTNT), tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng nông lâm thủy sản 3 tháng đầu năm ước đạt 20,63 tỷ USD, giảm 11,2% so với cùng kỳ năm trước; trong đó xuất khẩu ước đạt 11,19 tỷ USD, giảm 14,4% so với cùng kỳ năm trước; nhập khẩu ước đạt 9,44 tỷ USD, giảm 7,2%; xuất siêu 1,76 tỷ USD, giảm 39,6% so với cùng kỳ năm trước.
Tháng 3, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 4,66 tỷ USD, tăng 27,0% so với tháng 2 nhưng giảm 6,5% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, nhóm nông sản đạt 2,42 tỷ USD (tăng 16,3% so với cùng kỳ), lâm sản đạt 1,29 tỷ USD (giảm 22,5%), thủy sản đạt 720 triệu USD (giảm 29%) và chăn nuôi đạt 47,4 triệu USD (tăng 44,8%), đầu vào sản xuất đạt 182 triệu USD (giảm 3,9%) và muối đạt 0,4 triệu USD (giảm 29,2%).
Tính chung 3 tháng, nhiều mặt hàng xuất khẩu chính có giá trị xuất khẩu giảm so với cùng kỳ năm trước: Cà phê đạt 1,27 triệu USD (giảm 2,3%), cao su đạt 552 triệu USD (giảm 22,9%), chè đạt 35 triệu USD (giảm 22,9%), hạt tiêu đạt 239 triệu USD (giảm 3,8%), cá tra đạt 422 triệu USD (giảm 33,1%), tôm đạt 578 triệu USD (giảm 39,4%)...
Về thị trường xuất khẩu 3 tháng, các thị trường thuộc khu vực châu Á chiếm 48,8% thị phần; châu Mỹ chiếm 20,3%; thị trường châu Âu chiếm 12,8%; châu Đại Dương chiếm 1,4% và châu Phi chiếm 1,2%. Trung Quốc là thị trường lớn nhất, giá trị xuất khẩu đạt 2,4 tỷ USD (chiếm 21,5% thị phần); đứng thứ 2 là Hoa Kỳ đạt 2,04 tỷ USD (chiếm 18,2%); thứ 3 là Nhật Bản với giá trị xuất khẩu đạt 936 triệu USD (chiếm 8,4%); thứ 4 Hàn Quốc với giá trị xuất khẩu đạt 528 triệu USD (chiếm 4,7%).
Tại thị trường trong nước, giá cả một số mặt hàng giảm nhẹ như: lúa, cà phê, chè, hạt tiêu, trái cây, lợn hơi, gà.. do sang tháng 3, nhu cầu tiêu dùng lương thực thực phẩm thấp hơn so với tháng trước (trong dịp Tết nguyên đán).
Tuy nhiên, trong bức tranh ảm đạm về xuất khẩu nông lâm thủy sản của quý 1, vẫn có một số ngành hàng “sáng giá”. Điển hình như: xuất khẩu gạo, rau quả, hạt điều, sữa và sản phẩm sữa, thịt và phụ phẩm thịt.
Giá trị xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi trong tháng 3/2023 ước đạt 47,4 triệu USD, đưa tổng giá trị xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi 3 tháng đầu năm 2023 đạt 114,9 triệu USD, tăng 46,5% so với cùng kỳ năm 2022.
Trong đó, xuất khẩu sữa và sản phẩm sữa đạt 33,3 triệu USD, tăng 22,2%; thịt, phụ phẩm dạng thịt và phụ phẩm ăn được sau giết mổ đạt 37 triệu USD, tăng 80,1%.
Tổ chức Lương thực và nông nghiệp Liên Hợp Quốc dự báo, nhu cầu tiêu thụ sữa và sản phẩm sữa của Trung Quốc - quốc gia đứng đầu thế giới về nhập khẩu sữa và các sản phẩm sữa sẽ tăng khoảng 45% tính đến năm 2025. Nhu cầu về lượng sữa rất lớn của Trung Quốc mang đến cơ hội xuất khẩu rất tốt cho các doanh nghiệp sữa Việt Nam.
Nhìn chung, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản giảm, thặng dư thương mại giảm so với cùng kỳ năm trước. Bộ NN&PTNT cho hay nguyên nhân là kinh tế toàn cầu năm 2023 dự báo tăng trưởng chậm lại; ảnh hưởng từ xung đột quân sự Nga - Ukraine; tình trạng lạm phát cao tại một số nước trên thế giới đã làm giảm nhu cầu tiêu dùng, nhu cầu nhập khẩu.
Thêm vào đó, do sau khi dịch bệnh COVID-19 được kiểm soát, nhiều nước tái xuất khẩu nông sản và tăng cung trên thị trường; trong khi ở trong nước, nhiều doanh nghiệp chưa ký được đơn hàng xuất khẩu mới năm 2023. Bộ đã dự báo được tình hình từ những tháng cuối năm 2022", Bộ NN&PTNT khẳng định.
Trong khi đó, giá nguyên liệu vật tư đầu vào phục vụ sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản biến động nhanh, ảnh hưởng đến điều tiết, quản trị sản xuất kinh doanh và tác động đến thu nhập của nông dân.
Trước tình hình trên, Bộ NN&PTNT khẳng định sẽ đẩy mạnh phát triển thị trường, tháo gỡ rào cản, tạo thuận lợi cho tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch bệnh và biến động thị trường trong nước và thế giới. Đồng thời, tận dụng các Hiệp định thương mại tự do (FTAs), đặc biệt là Hiệp định CPTPP, EVFTA để đẩy mạnh xuất khẩu hàng nông lâm thủy sản chủ lực, hỗ trợ doanh nghiệp ký kết đơn hàng xuất khẩu mới. Phối hợp hỗ trợ bảo hộ nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam ở nước ngoài.
Bảo An
Theo Kinh tế và đồ uống