Năm 2025, xuất khẩu của Việt Nam được kỳ vọng sẽ ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 12%, theo dự báo từ các chuyên gia kinh tế và tổ chức quốc tế. Đây là một tín hiệu tích cực, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế toàn cầu cũng như hiệu quả từ các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu của Chính phủ.
Theo Bộ Công Thương, năm 2024, quy mô sản xuất công nghiệp phục hồi nhanh, trên diện rộng và liên tục được mở rộng trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới vẫn còn nhiều khó khăn, giữ vai trò động lực, dẫn dắt tăng trưởng chung của nền kinh tế.
Chỉ số sản xuất ngành công nghiệp 11 tháng năm 2024 tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2023 tăng 0,9%), là mức tăng cao nhất trong giai đoạn từ năm 2020 đến nay ).
Với đà tăng như hiện nay, dự kiến cả năm 2024, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng khoảng trên 8%, vượt kế hoạch đề ra (kế hoạch tăng 7-8%).
Cơ cấu ngành công nghiệp chuyển dịch tích cực theo hướng hiện đại, ứng dụng công nghệ cao, nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Công nghiệp chế biến, chế tạo trở thành động lực tăng trưởng của toàn ngành và toàn nền kinh tế với tốc độ tăng trưởng cao.
Xuất khẩu trong năm 2025 có thể sẽ tăng trưởng 12%.
Theo đánh giá của Cục Xuất nhập khẩu, hầu hết các thị trường xuất khẩu đã phục hồi và tăng trưởng tốt, các thị trường đã kí kết FTA với Việt Nam đều đạt tăng trưởng cao. Cán cân thương mại tiếp tục ghi nhận xuất siêu với mức cao trên 24 tỷ USD, đóng góp tích cực vào tăng trưởng và ổn định vĩ mô.
Đáng nói, xuất khẩu khu vực kinh tế trong nước năm vừa qua đang phục hồi tốt. Cả khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và khu vực doanh nghiệp 100% vốn trong nước đều ghi nhận tăng trưởng về kim ngạch xuất khẩu. Trong đó, xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước đạt 105,5 tỷ USD, tăng 19,5%, cao hơn mức tăng trưởng của khu vực FDI (12,6%).
Đánh giá hoạt động xuất nhập khẩu năm 2025 vẫn đối diện với nhiều rủi ro, khó đoán định, Cục Xuất nhập khẩu kể ra một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu của đất nước như: Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến sẽ chỉ thực hiện 2 lần giảm lãi suất trong năm 2025, sau khi đã hạ lãi suất tổng cộng 1 điểm phần trăm kể từ tháng 9.
Bên cạnh đó, xu hướng bảo hộ thương mại xuất hiện nhiều hơn, nhiều nước có các biện pháp đưa đầu tư về trong nước, dựng nên các rào cản thương mại. Các thị trường phát triển như EU chú trọng đến phát triển bền vững, hiện đã và đang đưa ra nhiều quy định mới như Cơ chế điều chỉnh carbon, Quy định chống phá rừng châu Âu,... có tác động đến một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước ta.
Đặc biệt, Cục Xuất nhập khẩu cũng nhận định biến động chính sách thương mại của các nước lớn khi Hoa Kỳ bước vào nhiệm kỳ Tổng thống mới là yếu tố tác động mạnh và khó đoán định.
Việc tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, CPTPP và RCEP mang đến cơ hội thâm nhập sâu hơn vào các thị trường quốc tế. Song song, sự phục hồi của các nền kinh tế lớn sau đại dịch đã làm gia tăng nhu cầu tiêu thụ và đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Các doanh nghiệp cũng đang không ngừng cải thiện chất lượng sản phẩm và mở rộng quy mô sản xuất để đáp ứng tốt hơn những tiêu chuẩn ngày càng khắt khe của thị trường thế giới.
Tuy nhiên, hành trình hướng tới mục tiêu 12% không thiếu thách thức. Cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Indonesia và Ấn Độ đang đặt ra áp lực lớn lên các nhà xuất khẩu Việt Nam. Đồng thời, các yêu cầu nghiêm ngặt về tiêu chuẩn chất lượng, môi trường và nguồn gốc xuất xứ hàng hóa từ những thị trường như EU và Mỹ đòi hỏi sự nâng cấp mạnh mẽ về năng lực. Biến động địa chính trị và thương mại toàn cầu cũng là yếu tố không thể xem nhẹ, bởi nó có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng và ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng.
Trước những cơ hội và thách thức đó, Việt Nam cần thúc đẩy chiến lược đa dạng hóa thị trường, giảm bớt sự phụ thuộc vào một số đối tác lớn và khám phá các thị trường tiềm năng tại Trung Đông, Châu Phi hay Nam Mỹ. Chuyển đổi số trở thành chìa khóa, khi việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý, sản xuất và tiếp thị không chỉ nâng cao hiệu quả mà còn giúp tăng cường khả năng cạnh tranh toàn cầu. Ngoài ra, việc đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng cao là điều cần thiết, nhằm đáp ứng các yêu cầu khắt khe của các ngành công nghiệp giá trị gia tăng như điện tử, công nghệ thông tin và sản phẩm xanh.
Mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12% là một thử thách lớn, nhưng với những bước đi đúng đắn, sự hỗ trợ kiên định từ Chính phủ và sự nỗ lực của doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có thể biến triển vọng này thành hiện thực. Hành trình này không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn khẳng định vị thế ngày càng vững chắc của Việt Nam trên bản đồ thương mại quốc tế.
Tiến Hoàng/KTĐU