Mặc dù giá bất động sản đã giảm mạnh và ngân hàng có mở rộng cho vay bất động sản tiêu dùng, cơ hội để thị trường bất động sản phục hồi một cách bền vững và toàn diện trong năm 2012 này vẫn là khá mong manh.
Mặc dù giá bất động sản đã giảm mạnh và ngân hàng có mở rộng cho vay bất động sản tiêu dùng, cơ hội để thị trường bất động sản phục hồi một cách bền vững và toàn diện trong năm 2012 này vẫn là khá mong manh.
Diễn biến thị trường
Đối với DN bất động sản, nguồn vốn huy động có thể đến từ vốn tự có, vốn vay ngân hàng và huy động từ người mua. Tại các DN Việt Nam, nguồn vốn hoạt động chủ yếu dựa vào vay ngân hàng, trong khi vốn tự có của các DN bất động sản thường khá khiêm tốn, chỉ chiếm từ 15 - 30% tổng vốn đầu tư cho các dự án.
Trước đây, khi lĩnh vực bất động sản chưa bị hạn chế cho vay, người dân vay tiền mua nhà khá dễ dàng, sau đó chuyển nhượng lại trên thị trường để hưởng chênh lệch. Với mức sinh lợi cao và thời gian sinh lợi nhanh, hoạt động mua bán trở nên rầm rộ, dẫn đến cầu ảo và đẩy giá nhà đất lên cao ngất ngưởng. Điều này khiến DN bất động sản đua nhau xây dựng chung cư, biệt thự trung cấp, cao cấp. Do vậy, các sản phẩm bất động sản ngày càng rời xa nhu cầu thực của phần lớn người dân.
Từ giữa năm 2010 đến nay, Chính phủ siết chặt hoạt động cho vay bất động sản, nhà đầu cơ không có vốn, hoạt động mua bán bất động sản bắt đầu thưa thớt, cầu sụt giảm. Thị trường bất động sản kẹt cứng với hàng loạt dự án cao cấp thiếu vắng người mua, dự án đang thi công bị đình hoãn hoặc kéo dài tiến độ. Hệ quả là doanh thu năm 2011 của các DN bất động sản giảm mạnh so với năm trước.
Để cải thiện thanh khoản, hàng loạt DN đã giảm giá dự án, trong đó giảm mạnh nhất là các căn hộ cao cấp. Câu hỏi đặt ra là liệu thị trường còn tiếp tục giảm?
Mức giảm giá tối đa mà DN có thể chịu được là khi giá bán xấp xỉ với giá vốn đầu tư dự án. Tùy vào từng dự án mà mức giá vốn sẽ rất khác nhau. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi chủ yếu đề cập đến loại hình chung cư.
Tín hiệu phục hồi còn mong manh
Mặc dù giá chung cư đã giảm mạnh, nhưng thị trường bất động sản vẫn chưa thể phục hồi bền vững cho đến khi nguồn tiền vào thị trường được cải thiện. Nguồn tiền này chủ yếu đến từ: ngân hàng và người mua trả trước.
Đối với nguồn vốn huy động từ ngân hàng, trong năm 2012, chính sách tín dụng phần nào được nới lỏng hơn so với năm 2011, khi Ngân hàng Nhà nước loại bỏ 4 loại hình bất động sản ra khỏi danh sách hạn chế cho vay, cụ thể:
- Vay phục vụ tiêu dùng như sửa chữa nhà cửa;
- Mua nhà ở có nguồn trả nợ là tiền lương, tiền công;
- Vốn vay hoàn thiện các dự án phát triển nhà ở được bàn giao hoặc đưa vào sử dụng trước thời điểm 1/1/2012;
- Vay để kinh doanh các dự án nhà ở dành cho người thu nhập thấp, công nhân lao động tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang có chính sách mua lại những chung cư có giá khoảng 15 triệu đồng/m2 để làm quỹ tiết kiệm nhà ở.
Với chính sách nêu trên, những DN có dự án nhà ở giá thấp, hoặc dự án gần hoàn thiện sẽ được bổ sung nguồn vốn. Tuy nhiên, theo thống kê của Sở Xây dựng TP. HCM, trên thị trường chỉ có khoảng 1/3 số căn hộ bình dân, còn lại đều thuộc nhóm trung và cao cấp. Như vậy, cơ hội để thị trường bất động sản được tiếp sức từ nguồn vốn vay ngân hàng trong năm 2012 nếu có sẽ chỉ đến với một số phân khúc.
Đối với nguồn vốn huy động từ người mua, đa phần tâm lý người mua hiện nay là đứng ngoài thị trường chờ đợi giá tiếp tục giảm, do giá nhà vẫn vượt khả năng mua của đại bộ phận người dân. Cụ thể, 1 căn chung cư rộng 75 - 80 m2 tại TP. HCM, có giá phổ biến khoảng 15 triệu đồng/m2, tức 1 tỷ - 1,5 tỷ đồng/căn. Với mức lãi suất cho vay hiện nay là 18 - 20%/năm, bình quân người dân phải trả lãi khoảng 15 triệu đồng/tháng, quá cao so với mức thu nhập trung bình của người dân hiện nay. Do vậy, mặc dù giá chung cư đã giảm sâu nhưng vẫn ngoài tầm tay của người dân.
Từ đầu năm 2012 đến nay, tình hình vĩ mô đã có nhiều cải thiện, theo ACBS, lãi suất cho vay trong năm 2012 có thể giảm về 15 - 17%/năm. Tuy nhiên, mức lãi suất này vẫn khá cao và khả năng tiếp cận vốn vay không phải dễ. Do vậy, mặc dù giá bất động sản đã giảm mạnh và ngân hàng có mở rộng cho vay bất động sản tiêu dùng, cơ hội để thị trường bất động sản phục hồi một cách bền vững và toàn diện trong năm 2012 này vẫn là khá mong manh.
Bài viết được cung cấp bởi CTCK ACBS và chỉ mang giá trị tham khảo
Theo DTCK