Trong 3 năm qua, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Anh, đặc biệt là nông sản, liên tục duy trì đà tăng trưởng, kể cả trong năm 2023 khi kinh tế Anh chịu ảnh hưởng bởi lạm phát cao và tăng trưởng chậm.
Thị trường rộng mở
Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, trong tháng 1/2024, giá trị xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang Anh đạt gần 780,5 triệu USD, tăng hơn 57% so với cùng kỳ năm ngoái. Nông sản là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực, với nhiều mặt hàng tăng trưởng mạnh mẽ như cà phê (218,5%), hạt điều (gần 61%), hạt tiêu (hơn 60%), rau quả (hơn 56%) và thủy sản (hơn 26%).
Năm 2023, tổng giá trị xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam sang Anh đạt hơn 770 triệu USD, chiếm hơn 12% tổng kim ngạch xuất khẩu Việt Nam sang thị trường này. Nhiều trái cây đặc sản lần đầu tiên xuất khẩu chính ngạch sang Anh như cam Canh, bưởi Diễn, cam Cao Phong, quýt Cao Phong, bưởi đỏ Tân Lạc, sầu riêng Ri6, vải u hồng, vải thiều không hạt... và nhận được phản hồi tích cực từ thị trường.
Sự nỗ lực của doanh nghiệp và lợi thế từ UKVFTA
Sự tăng trưởng ấn tượng này là kết quả của sự nỗ lực của các doanh nghiệp Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa sản phẩm và đáp ứng nhu cầu của thị trường Anh. Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Anh (UKVFTA) có hiệu lực từ tháng 5/2021 cũng góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy xuất khẩu nông sản sang thị trường này. Hiệp định đã xóa bỏ ngay 94% trong tổng số 547 dòng thuế rau quả và các chế phẩm từ rau quả, tạo lợi thế cạnh tranh cho nhiều nông phẩm Việt Nam so với sản phẩm cùng loại từ các nước khác.
Sự năng động của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cũng là một yếu tố quan trọng. Họ đã tích cực tham gia các hội chợ quốc tế, kết nối với nhà nhập khẩu, và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm của mình.
Bên cạnh đó, cộng đồng người Việt Nam tại Anh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá và tiêu thụ nông sản Việt Nam.
Thách thức và giải pháp
Anh là thị trường nhập khẩu nông sản lớn với gần 68 triệu dân, thu nhập bình quân cao và nhu cầu đa dạng. Việc Anh gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cũng tạo hiệu ứng tích cực cho xuất khẩu nông sản Việt Nam sang thị trường này. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Anh cũng đang đối mặt với một số thách thức:
Một trong những thách thức lớn nhất là xung đột Biển Đỏ. Xung đột này đã gây trở ngại cho xuất khẩu hàng hóa bằng đường biển, kéo dài thời gian vận chuyển và tăng cước tàu, ảnh hưởng trực tiếp đến nhóm hàng nông sản, rau quả tươi.
Bên cạnh đó, kinh tế Anh đang suy thoái, lạm phát cao khiến người dân thắt chặt chi tiêu. Nhu cầu tiêu dùng nông sản, đặc biệt là các mặt hàng cao cấp, giảm sút.
Thị trường Anh cũng có nhiều yêu cầu khắt khe về chất lượng, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, chống mất rừng và suy thoái rừng, chứng chỉ xanh, thương mại công bằng, sản phẩm hữu cơ và cho người ăn kiêng. Việc đáp ứng các yêu cầu này đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải đầu tư nhiều hơn vào sản xuất, chế biến và bảo quản sản phẩm.
Để duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu nông sản sang Anh, các doanh nghiệp Việt Nam cần có những giải pháp như:
- Nâng cao chất lượng sản phẩm: Đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn vệ sinh thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, sản xuất theo hướng hữu cơ.
- Đa dạng hóa sản phẩm: Phát triển các sản phẩm mới, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường.
- Xây dựng thương hiệu: Quảng bá thương hiệu nông sản Việt Nam trên thị trường Anh, tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng.
- Tăng cường kết nối: Giữa doanh nghiệp Việt Nam và nhà nhập khẩu Anh, tổ chức các hội chợ, triển lãm giới thiệu sản phẩm.
- Hỗ trợ doanh nghiệp: Chính phủ cần hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận thị trường, xúc tiến thương mại, đào tạo nguồn nhân lực.
Xuất khẩu nông sản sang Anh là một thị trường tiềm năng với nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, để thành công, doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa sản phẩm, xây dựng thương hiệu và tăng cường kết nối với thị trường.
Bảo Anh
Theo KTDU