Đến với Mộc Châu (Sơn La) vào dịp xuân, du khách không chỉ được biết đến với khí hậu trong lành, mát mẻ, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp… mà nơi đây còn lưu giữ nhiều Lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa của các dân tộc như: Lễ hội hái quả, Ngày hội văn hóa các dân tộc, Lễ hội Hết Chá, Lễ hội Cầu mưa… không những thu hút đông đảo bà con địa phương tham gia mà còn góp phần quảng bá hình ảnh du lịch bản sắc văn hóa khu du lịch Quốc gia Mộc Châu đến với du khách trong nước và quốc tế.
Hàng năm vào dịp rằm tháng 2 (Âm lịch), du khách sẽ được hòa mình trong Lễ hội Cầu mưa - một hoạt động văn hóa tín ngưỡng độc đáo của người Thái trắng ở xã Mường Sang, huyện Mộc Châu. Lễ hội cầu mưa thể hiện mối quan hệ, gắn kết trong cộng đồng, tăng cường tình đoàn kết giữa các gia đình, dòng họ bản mường; tham gia các hoạt động tâm linh, tín ngưỡng truyền thống; các hoạt động trò chơi dân gian của đồng bào dân tộc Thái trắng… Qua Lễ hội, để cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, bà con địa phương làm ăn phát đạt, đời sống ấm no.
Phần nghi lễ cúng thần nước tại mó nước của bản. ảnh A Trứ
Các đoàn mang nước về tổ chức lễ hội cầu mưa.ảnh A Trứ
Được biết Lễ hội Cầu mưa là dịp trọng đại nhất trong năm đối với người Thái trắng nói riêng và các dân tộc anh em xã Mường Sang nói chung. Vì vậy, trước ngày tổ chức lễ hội 1 tháng, mọi người đã chuẩn bị chu đáo đồ cúng lễ là những sản vật gắn với đời sống thường ngày như: cơm lam, cá xông khói, gà luộc, gạo nếp, trứng gà, măng đắng... Đặc biệt, không thể thiếu là cây vạn vật được trang trí bằng các con chim, con ve đan bằng nan; bên cạnh là những lồng nan đựng trứng gà, vỏ ốc, vỏ trai, các loại hoa quả và sản vật địa phương… Bà con quan niệm đây là cách để thể hiện tấm lòng thành kính của dân bản với trời đất, thần linh.
Các cô gái Thái đến mó nước đầu nguồn của bản để làm lễ xin mang nước về tổ chức lễ hội cầu mưa. ảnh A Trứ
Quang cảnh tổ chức Lễ Cầu mưa tại UBND xã Mường Sang, Mộc Châu. ảnh A Trứ
Ông Lường Văn Sinh, Trưởng bản Nà Bó 1, xã Mường Sang, huyện Mộc Châu cho biết: Trước đây, Lễ hội được tổ chức nhỏ với quy mô của bản và được duy trì qua bao năm nay. Nhận thấy Lễ hội là một hoạt động đẹp, góp phần giữ gìn và phát huy những bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc từ đó Lễ hội dần phát triển và mở rộng.
Lễ hội gồm 2 phần: Phần Lễ, có 3 nghi thức cúng; cúng thần đất; cúng thần nước và cúng xin mưa. Phần hội gồm: Các điệu múa xin nước, mừng nước, xòe vòng và các trò chơi dân gian truyền thống. Trong ngày cúng lễ, sau khi thực hiện xong các nghi thức xin thần đất để tổ chức nghi lễ tại một địa điểm đã được lựa chọn trong bản; thầy cúng và đại diện nam nữ của bản trong những trang phục truyền thống sẽ đi dọc theo bản, đến từng nhà để gọi mọi người tham gia lễ hội. Sau khi gọi được mọi người, đoàn xin lễ sẽ đến mó nước đầu nguồn của bản để làm lễ xin mang nước về tổ chức lễ hội cầu mưa.
Nghi thức Lễ cầu mưa. ảnh A Trứ
Nghi thức lễ hội cầu mưa được thầy cúng đảm nhiệm và mọi người tập trung lại cùng cầu nguyện. Thầy mo đọc bài cúng kể cho ông Then biết nỗi khổ của dân làng khi không có mưa; cầu xin ông trời ban mưa xuống cho ruộng đồng, cây cối tốt tươi… Kết thúc bài cúng, ông Then sẽ tuyên bố ban nước cho dân làng, để bà con có một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.
Lễ hội Cầu mưa được tổ chức không chỉ để cầu cho mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu mà còn góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa, tín ngưỡng của các dân tộc trên địa bàn huyện.
Đông đảo bà con cùng du khách tham gia vòng xòe tại Lễ hội. ảnh A Trứ
Những điệu múa xòe, trong bộ trang phục truyền thống của các thiếu nữ người Thái trắng như lời mời gọi du khách thập phương về với vùng đất cao nguyên Mộc Châu. ảnh A Trứ
Với hướng đi đúng, gìn giữ nét đẹp, giá trị văn hóa, ẩm thực, tín ngưỡng của các dân tộc anh em qua các Lễ hội, Ngày hội hàng năm. Đã và đang góp phần quảng bá các sản phẩm du lịch đặc sắc riêng, các khu du lịch, các sản phẩm nông nghiệp… để thu hút hàng nghìn lượt khách du lịch đến với Cao nguyên Mộc Châu và tham gia các hoạt động, trải nghiệm văn hóa bản sắc của địa phương.
A Trứ/ VP Tây Bắc
Theo KT&ĐU