Trong hành trình du xuân miền Đông Bắc qua hồ Ba Bể, tôi đã có một buổi chiều ngồi trên chiếc thuyền độc mộc nhẹ trôi trên hồ Ba Bể.
Trong hành trình du xuân miền Đông Bắc qua hồ Ba Bể, tôi đã có một buổi chiều ngồi trên chiếc thuyền độc mộc nhẹ trôi trên hồ Ba Bể.
Cô gái trong màu áo chàm chẽn sát eo đứng cuối con thuyền, tay chèo đưa dẻo như đang trong một điệu then truyền thống, điệu múa của người dân tộc Tày nơi vùng đất “thanh sơn bích thủy” có một không hai này.
Thuyền nhẹ trôi qua đảo Bà Góa, đảo nhỏ xíu như một nét chấm phá sinh động với nét buồn mang mác cô đơn giữa “biển xanh Ba Bể” và bóng chiều đang dần nhuộm tím. Một chiếc thuyền độc mộc của hai vợ chồng người Tầy trong bản Pắc Ngòi bên sườn núi đang thả lưới, in xuống mặt nước lấp lánh sắc mầu cuộc sống, sinh động và tràn đầy hơi ấm.
Thuyền trôi nhẹ qua những con nước hẹp xiên khe núi rồi lại mở ra cả một vùng xanh lục mênh mông. Những cô gái áo chàm đi thuyền độc mộc hái măng rừng, đi lấy bầu khai (một loại rau đặc sản của người dân tộc Tày vùng hồ Ba Bể)… chỉ chợt hiện trong sương rồi lại ẩn vào với thiên nhiên huyền ảo.
Thuyền ghé lại Ao Tiên, một hồ nước nhỏ nằm khuất biệt giữa bốn bề bóng núi tựa rèm che. Qua hơn trăm bậc đá, Ao Tiên tròn như mặt nguyệt, phẳng phiu yên tĩnh.
Xuôi theo các luồng lạch nhỏ ra khỏi lòng hồ, ngược dòng sông Năng để đến với động Puông kỳ ảo. Lòng hang rộng vài chục mét hút sâu vào lòng núi, những nhũ đá hàng vạn năm được nước nguồn tạo đủ các dáng hình kỳ lạ trong ánh sáng le lói, lập lòe. Thác Đầu Đẳng đổ xuống những dải nước mảnh mai như bức voan mỏng thả xuống từ trên vách đá cao. Đoạn sông hẹp dài hơn 1.000m với những bậc đá màu xanh xám chắn ngang như ghềnh nước tạo nên ba vũng trong trước khi đổ xuống, tạo nên vẻ đẹp hiếm có cho bức tranh thiên nhiên hoang sơ và lãng mạn của vùng hồ Ba Bể.
Kết thúc một buổi chiều mênh mang nhiều cảm xúc trên con đường uốn lượn ngang lưng núi, con đường ôm lấy cả lòng hồ rồi hút lại phía cuối đường, bên cây cầu treo mảnh mai qua suối, một bản người dân tộc Tày với khói lam chiều vương mái nhà sàn.
Sớm tinh mơ, lẫn trong tiếng gà gáy sáng, tiếng người cười nói rộn ràng bên hiên nhà sàn trong bản Pác Ngòi, nơi tôi nghỉ lại, đánh thức đôi mắt vốn quen ngủ muộn của người thành phố. Tiếng những người phụ nữ trong gia đình đang cùng sửa soạn những bộ quần áo truyền thống đẹp nhất để đến hội xuân. Tôi cũng tỉnh giấc, vội vàng lên đường đến hội.
Hội xuân hàng năm diễn ra ở vùng lòng hồ Ba Bể với nhiều trò chơi dân gian độc đáo, những chương trình giao lưu văn nghệ của các đội văn nghệ đến từ các xã trong huyện, các chương trình thi đấu thể thao, thi bắn nỏ, tung còn, hội trại. Đặc biệt, hội xuân còn là dịp để nhân dân các xã quanh khu vực hồ Ba Bể mang đến trưng bầy, giới thiệu và bán những sản vật của từng địa phương tới du khách tham quan. Điểm hấp dẫn đặc biệt tạo nên sức thu hút mạnh mẽ đối với khách tham quan khi đến với hội xuân Ba Bể chính là hội chọi bò và đua thuyền độc mộc.
Tại khu hội chọi bò, khi hiệu lệnh bắt đầu của tổ trọng tài được phát ra, dường như tất cả đều tụ về khu vực bên ngoài hàng rào sới chọi. Mọi ánh mắt đổ dồn về sới theo dõi diễn biến của từng cặp đấu. Những chú bò vốn là bò kéo cày hiền lành nhưng khi vào sới đấu cũng tỏ ra vô cùng dũng mãnh. Những miếng đánh, khóa sừng, móc vô cùng hiểm hóc đã khiến đấu thủ chịu thất bại cùng với những thương tích trên cơ thể. Hội chọi bò đặc biệt náo nhiệt mỗi khi có một chú bò thua trận mà bỏ chạy, tiếng người cổ vũ, tiếng vỗ tay đầy phấn khích của người dân càng như động lực giúp những chú "bò cày" trở nên mạnh mẽ hơn khi vào sới.
Khác với hội chọi bò, hội đua thuyền độc mộc vốn phụ thuộc nhiều vào thời tiết, chỉ cần gió hơi nhiều, sóng lớn thì hội đua coi như phá sản. Trước hội đua, tất cả các đôi chèo chuẩn bị sẵn sàng tại bến xuất phát, chỉ cần đợi khi sóng lặng, gió yên là hội đua có thể bắt đầu. Sau tiếng còi của trọng tài, những chiếc thuyền do các đôi chèo nam nữ (thường là các cặp vợ chồng) lập tức cho thuyền rời bến. Các đôi chèo trong trang phục truyền thống dân tộc Tày ra sức chèo trong tiếng reo hò của hàng ngàn người trên bờ. Chiếc thuyền độc mộc có chiều rộng chỉ chừng 50 - 60cm và dài tới hơn 8m, vất vả lắm những đôi chèo mới có thể vừa chèo vừa khéo léo giữ cho chiếc thuyền khỏi bị nước tràn vào. Cũng chính bởi đua thuyền khó và đòi hỏi nhiều kinh nghiệm điều khiển thuyền như vậy mà có nhiều cặp đua phải bỏ cuộc, thậm chí lật thuyền khi vừa xuất phát. Cuối cuộc đua, các đôi chèo cùng nước rút đưa thuyền về đích trong tiếng reo hò cổ vũ cuồng nhiệt của người xem. Dù thắng hay thua, các đôi chèo cũng đều vui vẻ, bởi phần thưởng lớn nhất đối với họ chính là buổi giao lưu bên mâm rượu ngày xuân sau mỗi cuộc thi.
Anh Thư
theo VTR