H7N9 hiểm họa khôn lường từ chim cảnh

Dantin - Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra thông báo, virus cúm A H7N9 xuất hiện tại Trung Quốc đã khiến 102 ca nhiễm, trong đó có 20 ca tử vong. Dịch đang lan xuống các tỉnh giáp với Việt Nam. Tổ chức này cũng khẳng định, H7N9 xuất hiện từ gia cầm, chim di trú có thể lây lan rộng trên toàn cầu… Thế nhưng, chúng ta mới chỉ tập trung vào chống dịch từ gia cầm. Đây là một kẽ hở lớn bởi dịch có thể bắt nguồn từ chim.

Mặc dù tại Việt Nam chưa phát hiện ca nào bị xâm nhiễm dịch H7N9. Các đường xâm nhiễm qua cửa khẩu giáp danh với nước Trung Quốc đã được kiểm soát một cách khá chặt chẽ. Lực lượng chức năng đang dồn lực chống gà nhập lậu từ Trung Quốc. Đây là một trong những biện pháp tích cực và hữu hiệu nhất để ngăn chặn cúm. Thế nhưng trong nội địa các nguy cơ xâm nhiễm, lây lan cúm chưa được kiểm soát đúng mức, và đây sẽ là những nguy cơ khiến dịch cúm có thể bùng phát ngay trong nội địa bất kỳ lúc nào. Một trong những nguyên nhân gây ra dịch cúm chính là ẩn họa trong việc nuôi và buôn bán chim cảnh, chim chọi.

Ở đoạn đường Lê Văn Lương kéo dài chim cảnh được bày bán tràn lan trên vỉa hè

Theo tìm hiểu của phóng viên chúng tôi, trên địa bàn thành phố Hà Nội có đến hàng trăm điểm bán chim cảnh nhỏ lẻ. Hàng chục điểm chơi chim cảnh lớn theo hình thức câu lạc bộ, nhóm sở thích. Các điểm bán và chơi chim theo nhóm này nuôi nhốt đến vài ngàn con chim cảnh. Càng nguy hại hơn lượng khi các loài chim cảnh này thường xuyên được mua đi bán lại, di chuyển từ địa điểm này sang địa điểm khác. Thậm chí qua tỉnh khác, quốc gia khác. Nhưng việc kiểm soát chim cảnh khá lỏng lẻo.

Hầu hết các loại chim đều không được tiêm phòng trừ dịch bệnh

Dạo quanh một số điểm bán chim cảnh trên đường Lê Văn Lương, đường Hồ Tùng Mậu, đường Bưởi… thuộc thành phố Hà Nội và những điểm nhóm sở thích chọi chim ở Hồ Ngọc Khánh, chúng tôi thấy các điểm bán chim luôn nhộn nhịp người mua. Chim cảnh có đủ loại từ vẹt nhập ngoại, đến chào mào, chích chòe, họa mi rừng, chim chọi.

Anh Đặng Văn Báu 42 (tuổi) một chủ chim ở Triều Khúc, Thanh Xuân (Hà Nội) cho biết, chim cảnh chủ yếu được nhập từ Trung Quốc, thường là vẹt 7 màu, vẹt Hồng Công. Còn các loại chim rừng khác thì chủ yếu do các lái buôn từ vùng trung du miền núi bắc bộ đưa xuống. Mỗi ngày trung bình một cửa hàng tiêu thụ được khoảng 70 đến 100 con chim cảnh.

“Dạo này chủ yếu bán cho khách du lịch là chủ yếu, chứ ở Hà Nội này người nào mà chơi thì trong nhà cũng có vài con rồi”. Anh Báu nói. Thế nhưng khi được hỏi về vệ sinh thú y, kiểm dịch thì hầu hết các chủ hàng đều lắc đầu. Nhiều chủ hàng rất hồn nhiên: “chim cảnh mà cũng phải kiểm dịch à”?

Tại các cửa hàng bán chim cảnh, người đến mua có cả các em thiếu niên. Họ mua bán rất vô tư mà không cần quan tâm đến dịch bệnh rất dễ lây lan từ những lồng chim cảnh như đã khuyến cáo. Em Lê Duy Anh một học sinh trường trung học cơ sở Liên Mạc đến mua chim còn khẳng định: “Con chim này của em khỏe lắm không sợ bị cúm đâu anh ạ”.

Người dân ngang nhiên bán chim trên phố mà không có bất kì lực lượng cơ quan chức năng nào kiểm tra

Theo khuyến cảo của bộ y tế, nguy cơ mắc cúm A H7N9 ở chim cảnh còn cao hơn ở gia cầm. Bởi một số loài chim di cư từ nơi này qua nơi khác, thậm chí là di cư theo vùng miền và qua các nước, nhưng ngược lại với sự nguy hiểm đó thì hầu hết chúng không được quan tâm kiểm dịch. Hơn thế mỗi ngày có hàng trăm người dân bắt, bẫy chim mang bán nhỏ lẻ ở chợ sau đó nhập trực tiếp vào thủ đô. Người chơi chim theo nhóm sở thích, câu lạc bộ chủ yếu là mua bán ngầm. Có những con chim giá hàng trăm triệu nhưng khó có thể kiểm soát vệ sinh thú y. Đây chính là kẽ hở lớn cho dịch bệnh xâm nhiễm. Không quản lý chặt chim cảnh, vì vậy phong trào nuôi chim càng nở rộ tại các gia đình. Nhiều khu dân cư người ta rất chú ý kiểm dịch, tiêm phòng cho gà, vịt, nhưng chim cảnh thì chưa thấy ai nói đến, quan tâm cho uống thuốc hay tiêm phòng bao giờ.

Chim được đưa từ các vùng núi phía bắc đến bán ở quận đống đa

Cùng với việc tăng cường chống dịch cúm A H7N9, tăng cường chống gia cầm nhập lậu, kiểm soát giết mổ gia cầm. Đã đến lúc cần quan tâm đến việc nuôi nhốt, chơi, buôn bán chim cảnh. Bởi đây cũng là một nguồn xâm nhiễm dịch đang bị bỏ ngỏ. Nguy hiểm ấy đang ẩn họa trong những lồng chim cảnh. Đặc biệt địa bàn thành phố Hà Nội là nơi tập trung dân cư đông đúc nếu không quan tâm đúng mức thì đây là một mối hiểm họa khôn lường.

Sỹ Thành