Không phải đến giờ Cánh diều vàng mới gây tranh cãi

Mùa trao giải Cánh diều vàng năm nay, trong số 19 tác phẩm tranh giải ở các hạng mục phim điện ảnh, "Cha cõng con" là cái tên gây chú ý tuy vậy, phim lại hụt giải Cánh diều vàng, Cánh diều bạc và tiếp tục gây lùm xùm khi đạo diễn từ chối giải thưởng.

Điều đáng nói, đây là bộ phim nghệ thuật hiếm hoi tranh giải trong hạng mục dành cho phim điện ảnh tại Cánh diều vàng 2017. Tác phẩm kinh phí lên đến 18 tỷ đồng, được quay ròng rã nhiều tháng trời tại vùng núi phía Bắc và hậu kỳ một năm tại Thái Lan.

Kết quả khiêm tốn của bộ phim dấy lên một cuộc tranh cãi về chất lượng của giải thưởng nhất là khi nhiều phim giải trí, chất lượng không được đánh giá cao đã chiến thắng. Những cái tên: Jun Vũ, Quỳnh Chi, Hà Hiền... được xướng lên ở hạng mục diễn viên cũng được cho là không thuyết phục.

Nhưng có phải đến bây giờ giải Cánh diều vàng mới gây tranh cãi?

Thực chất, lịch sử giải thưởng này ban đầu có quy mô như một giải thưởng nội bộ nằm trong hệ thống giải thưởng chung của Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật với 7 hội: văn học, âm nhạc, sân khấu, mỹ thuật, nhiếp ảnh, kiến trúc, điện ảnh nhằm khuyến khích nghệ sĩ cống hiến thông qua tác phẩm và giải của Hội Điện ảnh bắt đầu trao từ năm 1993.

Lã Thanh Huyền và NSƯT Minh Trang trên sân khấu Cánh Diều Vàng 2017. Ảnh: BTC

Năm 2003, Hội Điện ảnh Việt Nam đặt tên cho giải của mình là Cánh diều vàng, kết hợp cùng Đài Truyền hình Việt Nam đưa buổi lễ trao giải lên sóng truyền hình trực tiếp với sự hỗ trợ của các doanh nghiệp thông qua quảng cáo.

Tuy là một giải thưởng điện ảnh lớn của Việt Nam nhưng Cánh diều vàng thường xuyên gây "sóng gió" vì những sự cố như: để lộ giải, tổ chức không tốt... dù kịch bản toàn bộ lễ trao giải được mô phỏng theo giải thưởng Oscar.

Theo đó, màn hình lớn sẽ giới thiệu cảnh các bộ phim được đề cử, kết quả giải thưởng được giữ trong phong bì kín và do các cặp diễn viên trao, số lượng phim đề cử thường là 5. Dù đã có "phom" trước nhưng hầu hết năm nào giải Cánh diều vàng cũng vướng lùm xùm. Ngay đến việc các hạng mục trao giải thường xuyên thay đổi cũng gây băn khoăn, tranh cãi trên báo chí.

Quay ngược thời gian về những mùa giải trước đó, Cánh diều vàng từng vướng không ít sự cố mà theo công chúng, truyền thông là khó chấp nhận như: Trao giải cho phim chưa kịp công chiếu hoặc công chiếu trước đó đã 3 năm, trái với quy định trao giải cho các tác phẩm của năm trước đó.

Trong số các tác phẩm này có thể kể ra phim "Trò đùa của Thiên lôi" (giải Cánh diều bạc 2003, đến 2007 vẫn chưa ra mắt khán giả), "Chuyện của Pao" (giải Cánh diều vàng 2005 khi chưa công chiếu). Tương tự các phim: "Hải quỳ", "Đi trong giấc ngủ", "Có một chuyến đi", "Giải phóng Sài Gòn", "Đường thư", "Cầu ông Tượng"... dù tham dự Cánh diều vàng từ những năm trước, nhưng tới 2007 vẫn chưa ra mắt khán giả.

Một cảnh trong phim "Cha cõng con"

Đem giải Cánh diều vàng so sánh với những giải thưởng của điện ảnh quốc tế, có thể nhận thấy điểm khác biệt là hầu hết những phim đoạt giải cao nhất tại đều... thất bại về doanh thu! Chỉ một vài bộ phim như: "Áo lụa Hà Đông", "Cánh đồng bất tận" là trường hợp hiếm hoi thành công về mặt thương mại.

Ấy thế mà mỗi mùa trao giải Cánh diều vàng, vẫn thấy nghệ sĩ bày tỏ niềm "vinh dự" và "sung sướng". Sau lễ trao giải Cánh diều vàng 2005, Chí Trung hài hước tiết lộ, anh đếm được đến 11 từ "vinh dự" và 17 từ "sung sướng" trong các lời phát biểu tại lễ trao giải.

Thực tế, so với gần 50 phim điện ảnh ra rạp năm 2016 thì số lượng 19 phim dự giải Cánh diều vàng là con số khá khiêm tốn. Chưa kể, trong số này, các phim chủ yếu là của các hãng tư nhân sản xuất, nổi bật là các công ty ở phía Nam.

Đề cập đến câu chuyện vì sao giải Cánh diều vàng ngày càng... "lặng gió", nhiều chuyên gia lý giải rằng, đó không phải là câu chuyện mới xảy ra.

Thậm chí, từ những năm trước, chính diễn viên Quyền Linh - thành viên BTC giải đã “kêu trời” vì nhiều đơn vị sản xuất không mặn mà với giải thưởng này của Hội Điện ảnh. Thậm chí, có thời điểm gần sát ngày diễn ra lễ trao giải mà số lượng phim dự giải vẫn lẻ tẻ, thưa vắng…

Một trong những lý do được các chuyên gia nhận định là do Cánh diều vàng ngày càng kém sức hút khiến các hội viên không còn hào hứng tham gia.

Thành Nam
theo GĐ&XH