Lãng phí đất thuộc sở hữu nhà nước

Đó là khẳng định của Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính khi đứng ra chủ trì hội thảo Khai thác nguồn lực tài chính từ đất đai, giai đoạn 2011-2020, diễn ra ngày 23.3.

• Được - mất chiêu 'hóa kiếp' dự án bất động sản
• Thu 4 - 5 tỉ đô la/năm từ đất
• Nhà nước mua căn hộ 15 triệu/m2 vì...giá rẻ !
• Nhà nước mua BĐS ế để cứu ngân hàng?

Chỗ đẹp là của tập đoàn, tổng công ty

Ông Phạm Đình Cường - Cục trưởng Cục Quản lý công sản nói: “Cứ để ý thì thấy, chỗ nào đất đẹp nhất, đắc địa nhất đều của cơ quan hành chính, nhà nước, đặc biệt các tập đoàn (TĐ), tổng công ty (TCT). Trụ sở đóng giữa trung tâm, sử dụng không hiệu quả; đất có giá trị thương mại cao lại thành trường học”. Cũng theo lãnh đạo này, hậu quả của sự sắp xếp bất hợp lý trên do lịch sử để lại, nhưng cũng phải kể đến sự chây ì và thái độ vụ lợi của các đơn vị có liên quan khi ai cũng muốn giữ, không muốn trả và sắp xếp lại. Điều này đã khiến công cuộc sắp xếp lại đất đai thuộc sở hữu nhà nước diễn ra vô cùng chậm, gây lãng phí cho ngân sách nhà nước.

  Đất cơ quan nhà nước tận dụng thành quán nhậu, cửa hàng - Ảnh: A.V

Ông Cường dẫn chứng, đơn  cử trường hợp tại mặt đường Hai Bà Trưng (Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội), một loạt cửa hàng điện tử đang kinh doanh trên đất của Viện Nghiên cứu dược. Vì thấy các đơn vị tư nhân này làm thương mại tốt nên Viện cho thuê lại, nay Bộ Tài chính muốn thu hồi lại theo chỉ đạo của Thủ tướng cũng hết sức khó khăn.

Điều đáng nói hơn là tình trạng đất đai nằm trong tay các TĐ, TCT nhưng không phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh mà chủ yếu dùng để đầu tư bất động sản, văn phòng cho thuê. Qua kiểm kê tại TP.HCM cho thấy, 94% doanh nghiệp nhà nước (DNNN) có phương án sắp xếp sử dụng đất, nhưng Hà Nội chưa được 50%. Nguyên nhân chính khiến việc sắp xếp diễn ra chậm trễ do các đơn vị đang giữ đất tỏ ra bảo thủ, ngại va chạm. “Ai cũng vì lợi ích của mình mà không nghĩ tới lợi ích chung nên rất khó thu hồi. Nhưng tới đây, khó mấy thì các bộ, ngành cũng kiên quyết làm”, ông Cường khẳng định. Cũng theo ông Cường, trước nay do tồn tại cơ chế để cho các TĐ, TCT được chuyển đổi đất được giao để đầu tư nên khi cổ phần hóa thì tất cả được mặc nhiên hưởng lợi.

Sắp xếp để tạo nguồn đầu tư

Trong đề án khai thác nguồn lực tài chính đất đai lần này, vấn đề đất sắp xếp lại sẽ được đặt lên hàng đầu, để phục vụ cho quá trình tái cơ cấu DNNN. Hiện tại, Chính phủ đã cho phép một số TĐ sắp xếp lại để giành nguồn lực từ đất, tạo nguồn vốn đầu tư chứ không được đầu tư đất đai.

Cục Quản lý công sản đánh giá, các DNNN chiếm giữ nhiều mặt bằng nhưng không sử dụng hết vào mục đích sản xuất kinh doanh, nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước thực hiện không đầy đủ (tiền thuê đất thấp). Đặc biệt, các DN được cổ phần từ DN 100% vốn nhà nước cũng được kế thừa toàn bộ nhà, đất từ DN cũ. Để xử lý, nhiều DN đã thực hiện chuyển mục đích, cho thuê lại kiếm lời, cá biệt một số nhà đất bị chiếm dụng hoặc bỏ trống, trong khi đó nhiều tổ chức khác lại không có mặt bằng để sản xuất kinh doanh.

Một vị lãnh đạo đến từ Văn phòng Chính phủ cho biết, theo Quyết định 09/2007/QĐ-TTg, việc sắp xếp lại nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước phải hoàn thành trong 5 năm, đến 2011 phải hoàn thành nhưng đến nay mới có hơn 60% các đơn vị trình phương án sắp xếp. Nếu cơ quan nào không thực hiện báo cáo, sẽ không được phép đầu tư xây dựng thêm, Kho bạc Nhà nước ngừng cấp tiền, thủ trưởng bị xử lý theo quy định. “Nhưng cho tới nay đã có ai bị xử chưa?”, vị này đặt câu hỏi.

Anh Vũ
Theo Thanh nien