Từ việc tuyển lựa trên hàng ngàn viên ngọc trai để làm ra ngọc trai hoa văn Trống đồng, nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn đã tạo ra những sản phẩm trang sức bằng ngọc trai tinh tế, cao quí và được Nhà nước lựa chọn dành tặng phu nhân các nguyên thủ khi đến thăm Việt Nam.
Từ nâng tầm ngọc trai Việt…
Để tạo ra dòng sản phẩm riêng này, nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn, chủ một thương hiệu ngọc trai nổi tiếng và sở hữu mô hình nuôi trai khép kín đến chế tác ngọc trai qui mô lớn nhất nước đã sáng chế ra phương pháp đưa hoa văn trống đồng lên bề mặt viên ngọc.
Ông Hồ Thanh Tuấn, nghệ nhân ưu tú cấp quốc gia. Ảnh: Khải An
Theo ông Tuấn, từ con trai nhỏ hơn hạt cát (trai chưa được cấy nhân), sau 1- 2 năm nuôi trong môi trường tự nhiên, khi con trai đủ lớn, các chuyên gia tiến hành thực hiện cấy nhân. Nhân cấy vào thân con trai được mài ly tâm định hình (tròn) từ vỏ ốc có độ cứng, độ giãn nở tương đương với xà cừ do con trai tạo ra.
Trai ngọc sau cấy nhân được cho vào lồng lớn hơn để tiếp tục nuôi dưới đáy biển sâu. Thường trai nuôi từ 3 đến 5 năm là có thể thu hoạch nhưng nuôi càng lâu viên ngọc sẽ càng to đẹp. Trai ngọc đến thời gian thu hoạch sẽ được các nhân viên tách vỏ để lấy ngọc.
Những viên ngọc đẹp sẽ được nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn chọn ra để khắc hoa văn trống đồng, sau đó tiếp tục được cấy vào thân con trai mới. Những con trai này được thả xuống biển để nuôi tiếp trong khoảng thời gian 1 năm.
“Đây là mức thời gian lý tưởng vì nuôi lâu hơn thời gian này hình ảnh hoa văn sẽ không còn, bởi lớp xà cừ trai tiết ra sẽ bao phủ hết bề ngoài viên ngọc đã được tạo hoa văn trống đồng”, nghệ nhân Tuấn tiết lộ.
Nhân cấy vào thân con trai được mài ly tâm định hình (tròn) từ vỏ ốc có độ cứng, độ giãn nở tương đương với xà cừ do con trai tạo ra. Ảnh: Khải An
Việc nuôi cấy trai và làm ra sản phẩm ngọc trai hoa văn trống đồng nghe qua có vẻ đơn giản nhưng đó là cả một câu chuyện dài mà nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn luôn thao thức khi bước chân vào lãnh vực đặc biệt này.
Để tìm nét riêng cho ngọc trai nuôi cấy ở Việt Nam, ông Tuấn đã vượt qua rất nhiều thử thách cũng như những thất bại để rồi việc tạo ra loại ngọc trai trị giá hàng ngàn đô Mỹ đã đến với ông vô cùng tự nhiên sau bao nỗ lực không ngừng nghỉ.
“Trong một lần xem tivi, tôi thấy biểu tượng hoa văn trống đồng Đông Sơn và ấp ủ ý tưởng lấy hoa văn trống đồng làm nét đặc trưng cho ngọc trai sản xuất tại Việt Nam. Sau đó, tôi bắt đầu tìm hiểu về ý nghĩa các loại hoa văn trên trống đồng rồi phân loại và đưa hoa văn đó lên ngọc trai dưới hình thức điêu khắc”, nghệ nhân ưu tú quốc gia nhớ lại.
Tuy nhiên, vỏ ngọc nhân tạo là một lớp xà cừ vững chắc nên khi tác động bằng các loại dụng cụ chuyên dụng để điêu khắc và chọn ra những nghệ nhân tài hoa nhất để khắc nhưng hoa văn trống đồng trên viên ngọc vẫn rất thô. Không hài lòng, ông Tuấn tiếp tục tìm hiểu thêm nhiều phương pháp khác.
Ông Tuấn lặn kiểm tra định kỳ giống trai maxima, loại trai cho ra ngọc màu vàng kim quý hiếm. Ảnh: Khải An
Vận dụng kinh nghiệm tích cóp khi có cơ hội tiếp xúc với công nghệ nuôi cấy ngọc trai của nhiều nước như Pháp, Australia, Phillipines... ông Tuấn tìm ra được phương pháp “tái cấy” các viên ngọc đã điêu khắc thô cấy vào trai con đang sinh trưởng. Số trai này được đưa về biển nuôi dưỡng tiếp.
“Hơn một năm chăm sóc, tôi hồi hộp đưa những lồng trai thí nghiệm lên bờ để tiểu phẫu lấy ngọc. Đúng như tôi dự đoán, viên ngọc được bao phủ những lớp xà cừ mới làm nổi lên hoa văn chìm bên trong một cách rất tự nhiên”, ông Tuấn nhắc lại câu chuyện với giọng nói vẫn còn đầy cảm xúc.
… đến quà tặng quốc gia
Từ những viên ngọc hoàn hảo, mang đậm bản sắc dân tộc, nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn và các cộng sự đã tạo ra nhiều sản phẩm trang sức vô cùng tinh tế, tôn quý. Trước đó, nhân chuyến công du Việt Nam vào tháng 5/2016 của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, đơn vị do ông Tuấn làm chủ đã vinh dự được chọn thực hiện chế tác bộ trang sức ngọc trai hoa văn trống dành tặng phu nhân cựu Tổng thống Mỹ là bà Michelle Obama.
Bộ trang sức bằng ngọc trai do đơn vị nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn chế tác được Nhà nước lựa chọn tặng bà Michelle Obama, phu nhân Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ. Ảnh: NVCC
Bộ trang sức được chế tác từ chất liệu vàng đi cùng những viên ngọc South Sea ánh xám quý hiếm, đặc biệt là ngọc trai Trống đồng chế tác từ ngọc trai Tahiti ánh đen huyền diệu. Bộ trang sức đã để lại ấn tượng tốt với đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ lúc bấy giờ.
Về sau bà Michelle Obama đã viết bức thư cảm ơn lãnh đạo Việt Nam về chuyến thăm và món quà trên. Sau sự kiện đó, đơn vị lại tiếp tục đón nhận vinh dự chế tác tặng phẩm “Trâm Hoa Sen” mang đậm nét tinh hoa Việt để dành tặng Đệ nhất Phu nhân Thủ Tướng Nhật Bản Shinzu Abe; và một số tặng phẩm dành cho Phu nhân của Nguyên thủ các nước.
Bên cạnh vẻ bóng mướt lộng lẫy cùng ánh sắc quý hiếm của ngọc trai Trống Đồng, Trâm cài hoa sen còn gây ấn tượng với kỹ thuật chế tác tinh vi, cách điệu vẻ đẹp mềm mại đầy sức sống từ cánh lá, thân cành đến vẻ e ấp của dáng hoa Sen. Tác phẩm được làm hoàn toàn thủ công sử dụng điểm nhấn đặc biệt là viên Ngọc trai Trống Đồng ánh vàng kim phú quý được nuôi cấy tại trại nuôi ngọc trai của nghệ nhân Thanh Tuấn, thuộc vùng biển Khánh Hòa Việt Nam.
Trâm cài tặng Đệ nhất Phu nhân Thủ Tướng Nhật Bản Shinzu Abe. Ảnh: Khải An
Nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn còn dành tặng hoa hậu Đỗ Mỹ Linh trâm cài tinh hoa ngọc Việt phiên bản trống đồng được chế tác từ ngọc trai South Sea ánh vàng kim quý hiếm. Tặng phẩm quốc gia tinh hoa ngọc Việt này đã được hoa hậu Đỗ Mỹ Linh dùng làm vật phẩm đấu giá đóng góp vào quỹ từ thiện "Beauty with a purpose" của Miss World để giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn trên toàn thế giới.
Dù đạt được nhiều danh hiệu cao quí trong lãnh vực kim hoàn, nuôi trai lấy ngọc và được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú cấp quốc gia, ông Hồ Thanh Tuấn vẫn giản dị, vẫn đến các điểm nuôi ngọc trai để đồng hành cùng công nhân và vẫn luôn thao thức để đưa ngọc trai Việt ra thế giới.
Nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn luôn đồng hành cùng công nhân nuôi trai và thao thức đưa ngọc trai Việt ra thế giới. Ảnh: Khải An
“Là một người nuôi trai lấy ngọc và chế tác các tác phẩm trang sức bằng ngọc trai tôi luôn hướng đến việc đáp ứng tối đa nhu cầu sở hữu trang sức ngọc trai của khách hàng dù là những yêu cầu khắt khe nhất. Với lợi thế là đơn vị dẫn đầu ngành trang sức ngọc trai tại Việt Nam và sản phẩm vinh dự được chọn làm tặng phẩm cho phu nhân nguyên thủ các nước và bước đầu được người tiêu dùng các nước đánh giá cao, tôi và tập thể công ty quyết định bước tiến mới để chinh để chinh phục thị trường khắc khe tại Mỹ và một số nước phát triển trong năm mới 2018” nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn chia sẻ.
Khải An
Theo ĐSPL, Vietnammoi