Nguy cơ khó lường từ lộ, lọt thông tin cá nhân trên mạng

Khi Internet càng ngày càng phổ biến cùng các ứng dụng của nó, việc bảo mật thông tin cá nhân của khách hàng càng ngày càng trở nên phức tạp. Trong năm 2018, hàng hoạt vụ bê bối liên quan đến việc để lộ dữ liệu người dùng, thông tin khách hàng xảy ra, không chỉ tại các công ty, doanh nghiệp Việt Nam mà còn cả các mạng xã hội lớn. Điều đáng nói là chỉ cần lướt qua giao diện trạng thái của Facebook, bạn có thể thấy không ít người dùng quá chủ quan khi cung cấp các thông tin cá nhân trên mạng. Người ta khoe nguyên các giấy tờ tùy thân, bằng lái, visa, thẻ lên máy bay…, thậm chí cả thẻ tín dụng mà không cẩn thận che hay xóa đi những thông tin nhạy cảm. Đặc biệt hiện nay, rất nhiều giao dịch cần sử dụng thông tin cá nhân: họ tên, ngày tháng năm sinh, số điện thoại, số chứng minh nhân dân, số tài khoản ngân hàng.... Và sẽ không còn kì lạ khi bạn thường xuyên nhận được điện thoại, email gửi tới để chào mời, quảng cáo dịch vụ.

Theo nguồn tin từ Bộ Công an cũng nhận định, nhận thức về bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng hiện còn hạn chế; nhiều thông tin sinh trắc học, lý lịch cá nhân, mối quan hệ, tình trạng sức khoẻ, tài chính được đăng tải công khai, trở thành nguồn dữ liệu cho các chương trình thu thập thông tin dữ liệu. Nhiều dịch vụ trên không gian mạng mới xuất hiện, có hoạt động thu thập, khai thác, phân tích thông tin, dữ liệu cá nhân như mạng xã hội, thanh toán trực tuyến, thương mại điện tử, trò chơi trực tuyến... nhưng chưa có cơ chế quản lý dữ liệu người dùng đủ mạnh đã tác động đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Trong khi đó, công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân trên không gian mạng còn gặp nhiều khó khăn, hành lang pháp lý để bảo vệ dữ liệu cá nhân trên không gian mạng đang từng bước xây dựng và hoàn thiện.

Trong khi đó, thực tế cho thấy người dân vẫn không có ý thức bảo vệ hộ chiếu, CMND, đi mua sắm sẵn sàng cho các cửa hàng ghi lại thông tin cá nhân, người dùng Việt chưa có ý thức cao về vấn đề bảo mật thông tin cá nhân nên dễ bị kẻ xấu lợi dụng. Nhiều người không biết rằng, bạn chia sẻ càng nhiều thông tin cá nhân, kẻ xấu sẽ càng đánh cắp dễ dàng hơn. Cách tốt nhất để bảo mật thông tin cá nhân trên mạng xã hội là chia sẻ với thế giới càng ít thông tin càng tốt, đặc biệt là tránh cung cấp các thông tin chi tiết như ngày sinh, số điện thoại, địa chỉ email, mối quan hệ gia đình, nơi làm việc, địa chỉ riêng, các loại giấy tờ… Nếu trong trường hợp buộc phải cung cấp thông tin cá nhân hoặc mật khẩu cho ai đó, hãy nhớ thay đổi ngay lập tức sau khi xong việc.

Theo các chuyên gia, với tốc độ lan truyền như hiện nay, một khi thông tin đã bị lộ thì rất khó khắc phục. Một số công ty có thể bán thông tin đi và họ có thể làm điều đó hoàn toàn đúng luật. Để tránh bị lợi dụng những thông tin cá nhân vào những việc gây tổn hại không mong muốn, người dùng rất cần thiết phải nâng cao hơn nữa ý thức bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Khi phát hiện nguy cơ, dấu hiệu lộ, lọt thông tin cá nhân của người sử dụng, cần nhanh chóng khắc phục và kịp thời thông báo cho Cục An toàn thông tin và các cơ quan chức năng có thẩm quyền liên quan để phối hợp xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh. Khi xảy ra sự cố, người dùng cần nhanh chóng vô hiệu hóa các thông tin này để giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến bản thân mình và những người khác có liên quan.

Ngoài ra, các thông tin cá nhân mang tính chất định danh, định vị như địa chỉ gia đình, số điện thoại, ngày sinh, số chứng minh nhân dân, ngày cấp… có thể được sử dụng để xác nhận người dùng khi sử dụng dịch vụ ngân hàng, thư điện tử hoặc đặt lại mật khẩu của một dịch vụ trực tuyến nào đó. Tin tặc cũng có thể sử dụng để mạo danh nộp đơn xin vay tiền hoặc thẻ tín dụng. Do đó, người tiêu dùng nên hạn chế tối đa việc đặt mật khẩu hoặc thiết lập các bước xác thực có liên quan đến các thông tin này. Đối với các thông tin ngân hàng, bao gồm thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ và các thông tin liên quan khác, tội phạm có thể khai thác để thực hiện các giao dịch trực tuyến dựa trên thông tin có trong thẻ. Khi gặp sự cố lộ thông tin ngân hàng, khách hàng nên cập nhật thông tin để biết các thông tin gì đã bị tiết lộ ra ngoài để, ngay lập tức, yêu cầu ngân hàng hỗ trợ, tránh bị kẻ xấu lợi dụng thực hiện giao dịch gây thiệt hại.

Trong thời đại kết nối internet như hiện nay sẽ luôn có những rủi ro và nguy cơ. Bản thân mỗi người dân khi sử mạng xã hội hay bất cứ diễn đàn, cộng đồng mạng nào đều phải có ý thức tự bảo vệ thông tin của mình, không chia sẻ vô tư cho những người khác. Luôn có thói quen kiểm tra, định kỳ thay đổi các thông tin xác thực để giảm thiểu nguy cơ lộ, lọt, mất an toàn thông tin cá nhân.

Bảo An
Theo Báo Đời sống & Tiêu dùng