Ông già “gàn” cả đời làm bạn với rừng lim đại ngàn

Đấy là câu chuyện của ông Lê Huy Thục, (70 tuổi), trú tại thôn Thanh Quang, xã Thanh Tân, huyện Như Thanh (Thanh Hóa). Người mà dân làng thường đặt cho ông cái biệt hiệu vui “ông già gàn”, vì họ thường thấy ông vào rừng, ôm từng gốc lim, cười nói một mình.

Chúng tôi tìm đến nhà “ông già gàn” lúc ông vừa từ trong cánh rừng về. Thấy có người lạ ông chạy vội ra và nói: “Các chú thông cảm, tôi không bán đâu”. Hóa ra ông nghĩ chúng tôi là những người đi hỏi mua gỗ như những lần trước.

Khi biết chúng tôi tới thăm ông vì muốn được tận thấy cánh rừng lim già của ông, ông rất vui mừng. Trong căn nhà cấp bốn tềnh toành nhưng được phủ đầy những giấy khen của các sở ban ngành, ông Thục bắt đầu câu chuyện. Ông sinh ra và lớn lên tại vùng biển Quảng Xương, Thanh Hóa. Năm 1963, ông lên Thanh Tân, huyện Như Thanh để phát triển khu kinh tế mới. Đập vào mắt ông tại nơi này là một vùng rừng lim bạt ngàn, vô cùng giá trị.

Ông Thục cho biết: “Lúc tôi bắt đầu lên đây, xã Thanh Tân còn gọi là Rừng Lim. Rừng ở đây rất nhiều, toàn các loại gỗ quý như đinh, lim, táu. Chính vì thế mà người dân ở đây đặt tên cho các bản làng theo tên của cây gỗ rừng như bản Rừng Lim, Bản Táu…”

Lúc bấy giờ, do người dân địa phương không hiểu được tầm quan trọng của những cây gỗ quý nên họ đã chặt hạ để làm nương, rẫy. Những thân gỗ to, khi đã khô họ tấp thành đống để đốt.

Vì lẽ đó mà nhiều người dưới xuôi đã lên đây khai thác. Họ đi vào tận rừng sâu, tìm những cây gỗ to, xẻ thành từng hoành kéo lên ô tô rồi chở về xuôi. Cũng từ đó cánh rừng bắt đầu cạn kiệt.

Ông Thục nhớ lại: “Cách đây khoảng 40 năm, ở đây rất nhiều gỗ quý, nhưng người dân địa phương chặt hạ rất nhiều, họ thi nhau chặt để có đất trồng lúa, trồng ngô mà không quan tâm đến giá trị của nó. Do cũng chẳng có ai cấm nên chẳng bao lâu những cánh rừng già trở nên nghèo kiệt”.

Khi rừng nghèo kiệt, chính quyền mới bắt đầu giao đất, giao rừng cho các hộ dân để cho các hộ dân quản lý. Tuy nhiên do kinh tế đói nghèo nên chẳng mấy chốc cánh rừng xanh đã được quy đổi thành miếng cơm, manh áo cho bà con nơi đây.

Trong khi nạn đói hoành hành, miếng cơm đang trở thành gánh nặng của người dân nơi đây. Tất cả những gì có giá trị họ đều đem bán, để đong gạo, thậm chí chính họ cũng tự biến mình thành lâm tặc để phá bỏ những cánh rừng xanh mà thiên nhiên đang ban tặng.

Thế nhưng, vẫn có người nhìn thấy tầm quan trọng của rừng, bằng mọi giá vẫn giữ bằng được, để rồi những cây lim con bắt đầu sinh trưởng và phát triển. Đấy chính là người đàn ông “gàn” Lê Huy Thục.

Theo ông Thục: “Khi mọi người đều chặt phát hết rừng để kiếm tiền mua gạo thì mỗi nhà tôi là giữ lại. Bao nhiêu lần vợ con càu nhàu vì không có gạo ăn, mà cứ giữ khư khư cánh rừng lim không cho khai thác. Cũng chính vì lẽ đó mà mọi người gọi tôi là ông Thục gàn.

“Lúc đấy tôi chỉ có một suy nghĩ là nếu mình khai thác đi thì không biết đến đời con mình cây lim đã to bằng bắp chân hay chưa. Dù mình nghèo đói, nhưng còn rừng là còn tất cả”, ông nói.

Từ những suy nghĩ đó, cánh rừng lim 6ha của ông vẫn được giữ nguyên, nó không chỉ là cánh rừng lim xanh còn xót lại ở thôn, ở xã mà còn là cánh rừng lim đặc, có nhiều cây to nhất huyện.

Cũng từ đó, hàng năm ông luôn nhận được giấy khen của các cấp chính quyền về việc có thành tích trong việc vận động tham gia quản lý rừng. Đặc biệt ông cũng là người duy nhất của địa phương được tham gia các hội thảo về quản lý và bảo vệ rừng ở các cấp.

Nhận được bằng khen của các cấp chính quyền, ông đã nhận thấy vai trò trách nhiệm to lớn của mình trong việc bảo vệ, phát triển rừng. Hàng ngày, ngoài việc trông nom cánh rừng lim của mình, ông còn đến từng hộ đang còn rừng nghèo kiệt, tuyên truyền vận động họ giữ lại.

Ông Vi Văn Hắng (72 tuổi) người cùng thôn cho biết: “Ông Thục là người tiên phong gương mẫu trong công tác bảo vệ và phát triển rừng. Ngoài bảo vệ, ông còn đi tuyên truyền cho các hộ dân tìm biện pháp để cùng ông giữ lại rừng. Tuy nhiên do nhận thức hạn chế nên những cánh rừng của chúng tôi trước đây đã chặt phá hết, giờ chỉ còn rừng keo”.

Nhận thấy cánh rừng lim của nhà ông Thục có mật độ dày, cây to nên Hạt kiểm lâm Như Thanh đã xây dựng đề án bảo tồn gen giống lim xanh quý giá. Cũng từ đó, gia đình ông được hưởng thêm một khoản phụ cấp với trị giá 500 nghìn/ha/năm.

Tuy đây không phải là số tiền quá lớn để giúp gia đình ông trang trải cuộc sống, nhưng đó cũng là món quà động viên, khích lệ ông vì đã có công lao to lớn trong việc giữ gìn và bảo vệ rừng.

Ông Lê Thanh Ngợi - Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Như Thanh cho biết: “Sau khi kiểm tra, chúng tôi thấy cánh rừng lim nhà ông Thục có mật độ dày hơn nên đã lập đề án bảo tồn nguồn gen, đồng thời xin kinh phí để hỗ trợ cho gia đình ông. Phải nó ông Thục là người có công lao lớn trong công tác bảo vệ và phát triển rừng trong những năm trước đây và bây giờ”.

Do cánh rừng lim nhà ông gần đường nên năm 2013, nhà ông đã mất 2 cây gỗ lim to, đường kính 50cm. Từ hôm đó, việc tuần tra, kiểm tra luôn được ông Thục chú trọng hàng đầu.

Giờ đây, tuy tuổi cao, không làm được đồng ruộng, nhưng hàng ngày ông vẫn lên đồi thăm từng cây lim. Nhìn những cây gỗ lim đang lớn dần theo thời gian, khuôn mặt của ông già “gàn” như được trẻ lại. Trong lòng con cháu của ông và hàng xóm, ông cũng là một cây lim đại thụ giữa rừng lim xanh thẳm.

Hà Khải – Viết Huy
Theo Báo Đời sống & Tiêu dùng