Tập đoàn dầu khí Việt Nam - nơi đang loay hoay trong lựa chọn tổng thầu cho dự án Nhà máy nhiệt điện Long Phú 1.
Liên quan đến dự án Nhà máy nhiệt điện Long Phú 1 (xã Long Đức, Long Phú, Sóc Trăng) do Tập đoàn dầu khí Việt Nam làm chủ đầu tư, Bộ Công Thương vừa có văn bản chỉ ra một loạt các tồn tại trong việc lựa chọn nhà thầu, tổng thầu thiếu năng lực dẫn đến dự án bị chậm tiến độ. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng chỉ ra một loạt bất cập trong quá trình triển khai dự án có tổng mức đầu tư ban đầu lên đến 1,2 tỉ USD này.
Dự án Nhà máy nhiệt điện Long Phú đã được PVN phê duyệt (tháng 7/2010) tổng mức đầu tư 1,2 tỉ USD, công suất thiết kế là 1.200 MW điện phục vụ cho nhu cầu điện năng khu vực phía Nam. Để triển khai dự án, ngày 2/12/2010, lãnh đạo PVN có văn bản số 10491/DKVN-HĐTV xin ý kiến chỉ đạo của Chính phủ phê duyệt phương án và nhà thầu EPC (Hợp đồng thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình). Ngày 28/12/2010, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải tại văn bản số 9422/VPCP- KTN đồng ý về nguyên tắc cho PVN tiến hành thủ tục chỉ định tổng thầu EPC và yêu cầu PVN chịu trách nhiệm về việc lựa chọn tổng thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm để triển khai dự án. Cùng ngày có sự đồng ý từ Chính phủ, PVN ký hợp đồng với Tổng Công ty cổ phần dịch vụ kỹ thuật dầu khí Việt Nam (PTSC) là tổng thầu EPC cho dự án này. Tiếp đó, sau 1 tuần (ngày 5/1/2011) PVN tổ chức khởi công dự án.
Tuy nhiên, khi thực hiện dự án, tổng thầu PTSC đã thể hiện sự lúng túng, thiếu kinh nghiệm khi điều hành dự án dẫn đến dự án gần như dậm chân tại chỗ. Để cứu vớt dự án, ngày 6/3/2013, PVN có văn bản số 24/DKVN-HĐTV đề nghị thay đổi tổng thầu EPC từ PTSC là tổng thầu thành Liên danh tổng thầu EPC gồm PTSC, PM- PTG (OJSC Power Machines và BTG Holding S.R.O), trong đó PM – BTG là thành viên đứng đầu liên danh. PVN cũng đề nghị nâng tổng mức đầu tư và giá trị tổng thầu EPC với lý do giá nguyên, nhiên liệu tăng.
Trước đề nghị có tính “chữa cháy” này của PVN, các Bộ: Tài chính (văn bản số 5158/BTC- ĐT ngày 26/4/2013), Kế hoạch và Đầu Tư (văn bản số 2863/KHĐT- QLĐT ngày 7/5/2013), Công Thương (văn bản số 493/BCT-TCNL ngày 21/6/2013) đều có khẳng định: PTSC chưa có kinh nghiệm làm tổng thầu EPC dự án nhà máy nhiệt điện than. Cần làm rõ việc xác định năng lực, kinh nghiệm làm tổng thầu của PTSC đã tuân thủ theo quy định chỉ định thầu hay chưa và đề nghị nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm đối với cá nhân, đơn vị không thực hiện đúng chỉ đạo của Chính phủ tại văn bản số 9442/VPCP- KTN ngày 28/12/2010. Việc PVN thực hiện chỉ định PTSC làm tổng thầu EPC cùng ngày với ngày chỉ đạo của Chính phủ là thể hiện sự vội vàng và thiếu chặt chẽ trong việc thực hiện thủ tục chỉ định thầu EPC cho dự án.
Đánh giá của Bộ Công Thương cũng khẳng định: “Sau hai năm rưỡi, PVN/PTSC chỉ mới sơ bộ xác định được nhà thầu cung cấp thiết bị và thu xếp tài chính cho dự án là liên danh PM- BTG và GEC- Gell là quá chậm, dẫn đến nguy cơ thiếu nguồn điện khu vực phía Nam trong các năm 2015 và 2016”. Văn bản của Bộ Công Thương cho rằng: “Việc PVN đề xuất thay đổi tổng thầu EPC từ PTSC sang liên danh giữa PTSC và PM- BTG là không có căn cứ pháp lý, chưa có tiền lệ, có thể dẫn đến sự thiếu minh bạch trong việc xác định giá trị hợp đồng, làm tăng tổng mức đầu tư trong khi dự án trên thực tế chưa được triển khai thực hiện sẽ đẩy tăng giá điện mà EVN phải mua và các hệ quả không tốt khác trong quá trình thực hiện dự án”.
Theo văn bản của các Bộ này thì năng lực liên danh tổng thầu EPC cho dự án mà PVN đề xuất cũng có vấn đề. Đối với PTSC, Bộ Công Thương và Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định doanh nghiệp này chưa có kinh nghiệm về quản lý, điều hành và thực hiện hợp đồng EPC cho một dự án nhiệt điện nào và đề nghị PVN phải chấm dứt hợp đồng cũ đã ký với PTSC để lựa chọn tổng thầu mới có đầy đủ năng lực, kinh nghiệm và khả năng thu xếp vốn để tiếp tục thực hiện dự án. Còn đối với nhà thầu PM (OJSC Power Machines) các Bộ này cũng cảnh báo PVN là nhà thầu này có tồn tại, khiếm khuyết trong dự án đã thực hiện tại Nhà máy điện Uông Bí, Quảng Ninh.
Dư luận lo ngại khi mà năng lực tài chính, kinh nghiệm của các nhà thầu này có nhiều cảnh báo, nếu PVN lại một lần nữa mắc sai lầm khi lựa chọn tổng thầu EPC sẽ khiến dự án Nhà máy nhiệt điện Long Phú 1 chậm tiến độ, dẫn đến nguy cơ thiếu điện tại khu vực phía Nam.
Hà Châu
theo GĐ&XH