Trung Quốc là thị trường xuất khẩu nông sản lớn nhất của Việt Nam, với tổng trị giá đạt 12,2 tỷ USD trong năm 2023, chiếm tỷ trọng 23,2%. Trong đó, rau quả chiếm gần 54%, thủy sản chiếm 20%, cao su chiếm 14%, sắn và sản phẩm chế biến từ sắn chiếm 9%.
Năm 2023, xuất khẩu nông sản Việt sang Trung Quốc tăng trưởng mạnh 18% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân chính là do các nghị định thư giữa Việt Nam và Trung Quốc đã được ký kết trong năm 2022, giúp nhiều loại nông sản được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường này.
Nổi bật nhất là nhóm mặt hàng rau quả, Trung Quốc hiện chiếm gần 54% tổng trị giá xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Năm 2023, riêng xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc đạt tới 2,3 tỷ USD.
Một tín hiệu đáng mừng nữa là, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam mới đây đã dẫn đầu đoàn công tác sang làm việc với Bộ Nông nghiệp - Nông thôn, Tổng cục Hải quan và chính quyền tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc).
Tại cuộc gặp, hai bên đã thống nhất nhiều nội dung hợp tác song phương, trong đó có việc mở cửa thị trường hàng nông sản.
Cụ thể, phía Trung Quốc sẽ khẩn trương hoàn thành rà soát pháp lý để ký trong thời gian sớm nhất 3 nghị định thư, gồm: Nghị định thư về xuất khẩu thủy sản khai thác tự nhiên, Nghị định thư về xuất khẩu cá sấu nuôi, Nghị định thư về xuất khẩu khỉ nuôi từ Việt Nam sang Trung Quốc.
Hai bên cũng thống nhất phối hợp xử lý vướng mắc trong xuất nhập khẩu cá tầm, tôm hùm bông theo cơ chế đặc biệt và sẽ đưa vào nghị định thư giữa hai nước. Trong khi chờ đợi ký, phía Trung Quốc sẽ xem xét, tạo cơ chế đặc biệt để các cơ sở đăng ký xuất khẩu; Trung Quốc đồng ý xem xét bỏ lệnh cấm nhập khẩu gia cầm từ Việt Nam, đơn vị chức năng hai bên phối hợp làm các thủ tục để dỡ bỏ lệnh cấm; đưa mặt hàng sứa muối vào Nghị định thư về xuất khẩu thủy sản khai thác tự nhiên cho Việt Nam và sẵn sàng xử lý hồ sơ kỹ thuật bổ sung từ phía Việt Nam để mở thêm trái bơ nhập khẩu từ Việt Nam.
Để sớm triển khai các nội dung đã thống nhất với Trung Quốc, Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn đã giao các đơn vị liên quan khẩn trương triển khai các thủ tục cần thiết.
Cụ thể, Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh sẽ khẩn trương trao đổi với đơn vị đầu mối của Tổng cục Hải quan Trung Quốc để sớm khởi động việc ký kết Nghị định thư xuất khẩu động vật hoang dã gây nuôi, đồng thời làm rõ thủ tục đăng ký cơ sở xuất khẩu trước khi ký nghị định thư để thông tin tới các cơ sở đăng ký xuất khẩu các mặt hàng đang gặp khó khăn do quy định về quản lý động vật hoang dã của Trung Quốc.
Bộ NN-PTNT cũng giao Cục Thú y thúc đẩy phía Trung Quốc sớm hoàn thành thủ tục nội bộ để ký kết 2 nghị định thư trong thời gian sớm nhất là: Nghị định thư về xuất khẩu cá sấu nuôi và Nghị định thư về xuất khẩu khỉ nuôi từ Việt Nam sang Trung Quốc.
Đồng thời, Bộ NN-PTNT giao Cục Bảo vệ thực vật đẩy nhanh thủ tục với Tổng cục Hải quan Trung Quốc để sớm mở cửa ưu tiên các sản phẩm thực vật, trái cây tiềm năng, có giá trị xuất khẩu lớn trong năm 2024: bơ, dừa, sầu riêng đông lạnh, chanh leo...
Với những tín hiệu tích cực từ thị trường Trung Quốc, các chuyên gia cho rằng năm 2024 là cơ hội lớn để nông sản Việt Nam tăng thị phần và giá trị xuất khẩu. Tuy nhiên, các doanh nghiệp, nông dân cũng cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn thực phẩm, kiểm dịch thực vật, đáp ứng các hàng rào kỹ thuật của Trung Quốc.
Bảo Anh
Theo KTDU