Thị trường châu Á, bao gồm khu vực Đông Nam Á và Trung Đông, là một thị trường đầy tiềm năng cho xuất khẩu rau quả Việt Nam. Nhu cầu tiêu dùng rau quả tại đây đang tăng cao do sự gia tăng dân số, thu nhập và nhận thức về sức khỏe.
Việt Nam sở hữu điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng thuận lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là các loại trái cây. Với sự đa dạng về chủng loại và chất lượng cao, trái cây Việt Nam đã chinh phục được thị trường của hơn 60 quốc gia trên thế giới, bao gồm cả những thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, New Zealand.
Nhiều thị trường lớn đã "mở cửa" cho các loại trái cây Việt Nam như bưởi, dừa (Mỹ), chanh, bưởi (New Zealand), thanh long, xoài, vải, nhãn (Nhật Bản), chuối, sầu riêng, dừa, nhãn, rau gia vị (EU), sầu riêng chính ngạch (Trung Quốc)…
Năm 2023 ghi nhận kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam đạt mức kỷ lục mới với 5,6 tỷ USD, tăng 66,7% so với năm 2022. Nổi bật là mặt hàng sầu riêng với kim ngạch xuất khẩu 2,2 tỷ USD, khẳng định vị thế của Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Dự báo năm 2024, xuất khẩu rau quả Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ với kim ngạch dự kiến đạt 6,5 - 7 tỷ USD. Nhu cầu tiêu thụ rau quả ngày càng tăng cao tại các thị trường trên thế giới, trong khi giá trị xuất khẩu của Việt Nam mới chỉ chiếm 2 - 3% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn cầu, cho thấy tiềm năng to lớn để khai thác.
Khu vực ASEAN, với lợi thế về vị trí địa lý và các ưu đãi thương mại, là thị trường đầy hứa hẹn cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. Tuy nhiên, để cạnh tranh hiệu quả, doanh nghiệp cần tập trung vào chất lượng, giá cả, mẫu mã sản phẩm, đồng thời phát triển các sản phẩm chế biến từ rau củ và xây dựng thương hiệu phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng.
Thị trường Trung Đông, với đại diện tiêu biểu là UAE, cũng là một thị trường đầy hứa hẹn. Do điều kiện tự nhiên đặc thù, UAE phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu lương thực, thực phẩm. Nhu cầu tiêu dùng cao, cùng với vị trí trung chuyển thuận lợi, biến UAE thành điểm đến lý tưởng cho doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam.
Để tận dụng tối đa tiềm năng và bứt phá trong thị trường xuất khẩu rau quả, các giải pháp sau đây cần được triển khai:
- Tăng cường liên kết và tổ chức sản xuất: Xây dựng chuỗi liên kết gắn kết sản xuất với thương mại và chế biến, tiêu thụ, áp dụng cơ giới hóa và tiến bộ kỹ thuật để nâng cao chất lượng và giảm giá thành sản phẩm.
- Đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm: Áp dụng các tiêu chuẩn thực hành tốt phù hợp với từng loại rau quả, đảm bảo an toàn thực phẩm từ khâu trồng trọt đến thu hoạch và sơ chế.
- Đa dạng hóa sản phẩm: Phát triển các sản phẩm rau quả chế biến, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường.
- Xây dựng thương hiệu và quảng bá hiệu quả: Tạo dựng thương hiệu riêng cho rau quả Việt Nam, tăng cường quảng bá sản phẩm trên các kênh truyền thông quốc tế.
- Nâng cao năng lực cạnh tranh: Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực, cập nhật xu hướng thị trường, áp dụng các giải pháp khoa học kỹ thuật để nâng cao năng lực cạnh tranh.
Ngành xuất khẩu rau quả Việt Nam đang đứng trước cơ hội bứt phá mạnh mẽ. Nắm bắt nhu cầu thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và áp dụng các giải pháp hiệu quả sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế và gặt hái thành công trên thị trường quốc tế.
Bảo Anh
Theo KTDU