Trà hoa vàng - nữ hoàng của các loài trà

Trà hoa vàng còn gọi là kim hoa trà, tên khoa học là Camellia chrysantha, là một loài thực vật hạt kín trong họ Theaceae. Là một loại trà đặc biệt quý có dược tính cao, trà hoa vàng được mệnh danh là nữ hoàng của các loài trà. Ngoài tác dụng làm cảnh, cải thiện môi trường, loài cây này còn có giá trị dược liệu rất quý, các bộ phận của cây trà hoa vàng gồm: lá, búp non và hoa đều được sử dụng làm thuốc.

Trên thế giới, trà hoa vàng tự nhiên được tìm thấy ở các khu rừng có độ cao từ 100-1000m tại khu vực Quảng Tây - Trung Quốc. Tại Việt Nam, trà hoa vàng được phát hiện vào khoảng những năm cuối thế kỷ XX, tại một số địa phương thuộc các tỉnh miền núi phía Bắc như: Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Sơn Động (Bắc Giang), Ba Chẽ (Quảng Ninh), Ba Vì (TP Hà Nội)… Cây trà hoa vàng đâm lộc khoảng từ tháng 4 đến tháng 5, tháng 11 bắt đầu nở hoa, có đường kính 5-6cm.

Theo các nhà khoa học, trà hoa vàng không chỉ là một loại cây được trồng làm cảnh có hoa màu vàng rất đẹp mà còn có nhiều công dụng tốt đối với sức khỏe con người. Hoa trà hoa vàng được nhiều nhà nghiên cứu hợp chất tự nhiên của Trung Quốc phát hiện có chứa hơn 400 loại nguyên tố hóa học khác nhau, rất có lợi cho sức khỏe con người. Trong đó phải kể tới Saponin, các hợp chất phenolic, amio acid, axit folic, protein, vitamin B1, B2, C, E, axit béo,.. cùng rất nhiều các thành phần dinh dưỡng tự nhiên; trà hoa vàng có vài chục loại axitamin, rất nhiều các nguyên tố vi lượng Selenium (Se), Germannium (Ge), Kẽm (Zn), Vanadium (V), Molypden (Mo), Mangan (Mn), Kalium (K),.. có tác dụng bảo vệ sức khoẻ, nâng cao sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh tật và một số nguyên tố khác có tác dụng trong việc bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa ung thư, củng cố tính đàn hồi của thành mạch, điều hoà các enzyme hoạt hoá cholesterol…

Lá trà hoa vàng có thể uống, điều chỉnh các chất béo trong cơ thể, lượng đường trong máu, giải độc gan và thận, theo y học Trung Quốc công bố, trà hoa vàng có 9 tác dụng chính. Trong đó, nước sắc lá trà có tác dụng hạ huyết áp, ức chế sự tụ tập của tiểu cầu, chống sự hình thành huyết khối gây tắc nghẽn mạch máu, phòng ngừa ung thư và ức chế sự phát triển của các khối u khác, hưng phấn thần kinh, lợi tiểu mạnh, giải độc gan và thận, ngăn ngừa xơ vữa động mạnh máu, ức chế và tiêu diệt vi khuẩn. Ngoài ra, lá chè còn có tác dụng chống viêm, chống dị ứng và duy trì trạng thái bình thường của tuyến giáp. Từ khi được phát hiện vào những năm 60 của thế kỷ 20, trà hoa vàng lập tức được các nhà khoa học quốc tế chú ý nghiên cứu phát triển. Từ đó người ta đã phát hiện ra nhiều công dụng bất ngờ của trà hoa vàng.

Còn theo “Camellia International Journal” – Tạp chí chuyên nghiên cứu về trà hoa vàng cho rằng, các hợp chất của trà hoa vàng có khả năng kiềm chế sự sinh trưởng của các khối u đến 33,8%. Trong khi y học cho rằng chỉ cần đạt đến ngưỡng 30% đã có thể xem là thành công trong điều trị ung thư. Trà hoa vàng cũng giúp giảm đến 35% hàm lượng cholesterol trong máu, giảm tới 36,1% lượng lipoprotein trong máu, cao hơn 10% so với các liệu pháp chữa trị sử dụng tây dược hiện nay. Ngoài ra, trong lá trà có những hoạt chất làm giảm tổng hàm lượng lipit trong huyết thanh máu, giảm lượng cholesterol mật độ thấp (cholesterol xấu) và tăng lượng cholesterol mật độ cao (cholesterol tốt). Loại trà này còn có khả năng làm giảm triệu chứng xơ vữa động mạch do máu nhiễm mỡ, điều hoà huyết áp và chữa các bệnh về tim mạch, tiểu đường, u bướu.

Đặc biệt, những thành phần chứa trong trà có khả năng làm giảm nguy cơ một số bệnh mãn tính như đột quỵ, truỵ tim và ung thư. Theo một số nghiên cứu ở Hà Lan, những người uống 4-5 tách chè đen hàng ngày giảm 70% nguy cơ đột quỵ so với những người chỉ dùng 2 tách hoặc ít hơn. Đó chính là do chất flavonoid có trong chè đen đã ngăn ngừa sự vón cục nguy hiểm của tiểu huyết cầu trong máu – nguyên nhân dẫn đến hầu hết các chứng đột quỵ và các cơn đau tim. Loại chè đen nhắc đến trên đây là một thứ đã lên men trong quá trình (chế biến từ trà hoa vàng).

Trong các bộ phận thì hoa trà hoa vàng là bộ phận có giá trị kinh tế cao nhất (Hiện nay giá bán hoa trà loại thượng hạng giao động từ 14 triệu đến 15 triệu đồng/1kg). Lá búp được thu hái quanh năm, hoa thường được thu hái vào thời gian từ tháng 3 đến tháng 4 hàng năm (vào mùa xuân).

Trà hoa vàng dùng một đến năm nụ hoa tùy vào người uống cho vào ly sau đó đổ nước sôi vào và chờ cho hoa trà nở ra khoảng 5 -7 phút là dùng được. có thể pha lại nước hai để uống. Trà hoa vàng cho nước màu vàng đậm, thơm dịu mùi đặc trưng của hoa, vị đắng nhẹ. Loại trà này giúp ngủ tốt, điều hòa huyết áp nên được người địa phương ưa chuộng.

Hồng Anh
Theo Báo Đời sống & Tiêu dùng