Theo Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn, đường vành đai 4 sẽ mở rộng không gian phát triển kinh tế, kết nối liên vùng, các cảng hàng không quốc tế, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, hình thành nên đường trên cao đô thị và tạo ra quỹ đất hàng nghìn ha.
Kết nối hai sân bay quốc tế của Hà Nội và chùm đô thị vệ tinh
Phát biểu tại tọa đàm trực tuyến "Kết nối giao thông vành đai liên vùng - động lực cho phát triển bứt phá" do Cổng TTĐT Chính phủ tổ chức sáng 4/5, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết việc thiết lập quy hoạch vùng vành đai vùng Thủ đô có ý nghĩa đồng bộ hoá hệ thống cao tốc, tạo động lực cho cả Bắc Bộ, khi Hà Nội là hạt nhân và trung tâm vùng.
Thủ đô Hà Nội hiện nay có 6 cao tốc hướng tâm đi vào xuyên tâm, khu vực vành đai 4 là trung tâm để kết nối phía bắc với cao tốc Bắc-Nam phía đông, kết nối với vành đai 3 TP HCM, cho phép hướng tới chỉnh thể của hệ thống cao tốc.
Việc thiết lập vành đai cuối cùng ở Thủ đô sẽ mở rộng không gian phát triển kinh tế - xã hội, đô thị và nông thôn, tạo ra hành lang phát triển kinh tế, cũng như hành lang vận tải liên vùng.
Vành đai 4 có tổng vốn đầu tư hơn 85.000 tỷ đồng, đi qua Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh. Dự án được kỳ vọng sẽ giúp mở rộng không gian phát triển cho Hà Nội và thúc đẩy kinh tế cho Vùng Đồng bằng sông Hồng và Vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. (Đồ họa: Đức Bùi).
"Đối với Hà Nội, vành đai 4 còn kết nối hai cảng hàng không quốc tế quan trọng là sân bay quốc tế Nội Bài và trong quy hoạch tổng thể của Thủ đô tới, sẽ hình thành sân bay quốc thế thứ hai ở phía đông nam Thủ đô", ông Tuấn cho hay.
Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, ở phía nam Thủ đô, dự án cũng sẽ kết nối với tuyến cao tốc đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Tuyến đường cho phép điều hoà hệ thống cao tốc và giảm tải cho cao tốc vành đai 3, trở thành đường trên cao đô thị, mở ra điều kiện để kết nối 5 đô thị vệ tinh trong chùm đô thị của Hà Nội, sang cả Hưng Yên, Bắc Ninh và Bắc Giang.
Việc hình thành vành đai 4 mở ra khả năng phát triển các vùng được đô thị hoá, cho phép thành phố điều chỉnh tổng thể quy hoạch Thủ đô, tạo ra quỹ đất hàng nghìn ha.
Điều đặc biệt đối với vành đai 4 có lộ giới từ 90 đến 135 m, bao gồm lộ giới cho toàn bộ đường sắt quốc gia. Điều này rất quan trọng cho việc đồng bộ hoá đường bộ, đường sắt. Trước đây, đường sắt quốc gia xuyên qua trung tâm, ngày nay cho phép đồng bộ đường bộ, đường sắt. Đây đều là những động lực mới mang tầm bứt phá cho Thủ đô Hà Nội.
65% chiều dài đi trên cao, GPMB là khó khăn lớn nhất
Tuy nhiên, nêu ra khó khăn lớn nhất khi triển khai dự án, ông Tuấn cho hay dự án triển khai theo phương thức hỗn hợp đầu tư công và hợp tác công tư. Nguồn vốn cho dự án là 85.813 tỷ đồng, chia làm ba dự án thành phần nhưng việc cân đối ngân sách là khó khăn, riêng ba địa phương phải cân đối trên 28.000 tỷ đồng.
Cụ thể, nhóm dự án 1 là giải phóng mặt bằng ứng với ba địa phương ba dự án. Nhóm 2 là dự án đường đô thị song hành dưới thấp, đều bố trí từ ngân sách Trung ương và địa phương. Nhóm 3 là dự án xã hội hóa theo mô hình đối tác công tư (PPP) và hợp đồng BOT do nhà đầu tư đảm nhận với tổng mức là 29.410 tỷ đồng.
"Đối với Chính phủ, dự kiến cân đối trên 28.000 tỷ đồng; đối với Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh cũng cân đối trên 28.000 tỷ đồng, cơ cấu tương đương Trung ương, trong đó Hà Nội là chủ yếu, tiếp đó đến Bắc Ninh và Hưng Yên", Phó Chủ tịch Dương Đức Tuấn nói.
Phối cảnh một đoạn đường vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội. (Nguồn: VGP).
Ông cũng cho biết đối với ba địa phương triển khai dự án đường song hành dưới thấp, khả năng vốn phải tính đến năm 2026 và tiến độ đầu tư phù hợp với quá trình hình thành cấu trúc toàn tuyến. Đối với dự án PPP-BOT quy mô 29.410 tỷ đồng, phải triển khai xong vào năm 2025.
Theo ông Tuấn, khó khăn lớn nhất của vành đai 4 là công tác giải phóng mặt bằng. Cơ chế đặc thù chia nhóm dự án thành phần tách riêng dự án giải phóng mặt bằng, dự trữ cho hành lang phát triển đường sắt 30 m trong tổng lộ giới dao động từ 90-135 m, trung bình là 120 m. Vì vậy nhóm dự án 1 là chìa khóa mở cho dự án 2 và 3.
Đối với vành đai 4 Vùng Thủ đô hiện nay, cơ cấu giải phóng mặt bằng với tổng mức đầu tư chiếm chưa tới 25%. Việc giải phóng mặt bằng càng để chậm càng nguy cơ, không được phép chia nhiều lần vì các thời kỳ bồi thường, hỗ trợ tái định cư khác nhau sẽ tạo ra hiệu ứng bất khả thi.
"Hiện nay, quy mô giải phóng mặt bằng là 1.341 ha; chiếm 19.000 tỷ đồng trên tổng mức đầu tư 85.813 tỷ đồng, dưới 25%.
Riêng Hà Nội bồi thường tái định cư cho khoảng 14.647 hộ và tái định cư cho 2.203 hộ, đã chuẩn bị 9 khu tái định cư quy mô khoảng 36,3 ha. Khi vượt qua khó khăn này thì các dự án thành phần kế tiếp như dự án nhóm 2 đường song hành đô thị sẽ diễn ra từ năm 2022-2026; đặc biệt dự án trung tâm PPP-BOT với 65% đi trên cao, 35% đi dưới thấp tạo ra điều kiện phát triển đô thị hai bên tuyến sẽ phải hoàn thành trong năm 2025.
Hồng Quân
Theo Doanh Nghiệp Niêm Yết