Theo VDSC, Khu vực nước ngoài là động lực chính giúp tăng trưởng thương mại mạnh mẽ trong quý đầu tiên của năm 2021 trong khi xuất khẩu của khu vực trong nước có dấu hiệu chững lại. Xuất khẩu của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng 32,3% so với cùng kỳ trong khi xuất khẩu từ khu vực trong nước chỉ tăng 3,6% so với cùng kỳ.
Trong báo cáo cập nhật mới đây của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) phân tích chủ yếu về ba nội dung: Tăng trưởng thương mại vẫn tích cực trong tháng 3 năm 2021; FDI dẫn dắt tăng trưởng xuất khẩu trong khi xuất khẩu nội địa chững lại; Tốc độ tăng trưởng thương mại của Việt Nam không đồng đều giữa các quốc gia.
Thương mại tăng trưởng tích cực trong tháng 3
Theo VDSC, xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng mạnh vào tháng 3 năm 2021 do không còn ảnh hưởng của kỳ nghỉ Tết, xuất khẩu tăng 46,8% so với tháng trước và tăng 23,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tương tự như tháng trước, nhập khẩu tăng nhanh hơn xuất khẩu, tăng 28,8% so với cùng kỳ. Nhập khẩu tăng mạnh hơn dẫn đến thặng dư thương mại trong tháng 3 thu hẹp về mức 1,2 tỷ USD, thấp hơn mức thặng dư 1,9 tỷ USD của cùng kỳ năm ngoái.
Trong quý I/2021, tổng xuất khẩu và nhập khẩu tăng lần lượt 23,7% so với cùng kỳ và 26,8% so với cùng kỳ. Mặt khác, thặng dư thương mại giảm 25,8% so với cùng kỳ xuống 2,8 tỷ USD.
Do mức nền thấp trong quý 2/2020 cùng với nhu cầu đang phục hồi ở Mỹ, Trung Quốc và EU, triển vọng xuất khẩu vẫn khả quan trong những quý sắp tới.
FDI dẫn dắt tăng trưởng xuất khẩu trong khi xuất khẩu từ khu vực trong nước chững lại
Khu vực nước ngoài là động lực chính giúp tăng trưởng thương mại mạnh mẽ trong quý đầu tiên của năm 2021 trong khi xuất khẩu của khu vực trong nước có dấu hiệu chững lại. Xuất khẩu của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng 32,3% so với cùng kỳ trong khi xuất khẩu từ khu vực trong nước chỉ tăng 3,6% so với cùng kỳ.
Trong số các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của khu vực FDI, xuất khẩu sản phẩm máy móc tăng 94,5% so với cùng kỳ, tiếp theo là xuất khẩu sản phẩm điện tử (+22,0% so với cùng kỳ).
Trong số các sản phẩm xuất khẩu của khu vực trong nước, xuất khẩu hàng nông sản tăng 3,8% so với cùng kỳ trong khi xuất khẩu hàng dệt may vẫn khó khăn với mức tăng trưởng âm 7,6% so với cùng kỳ. Khu vực trong nước thâm hụt 6,4 tỷ USD (so với mức thâm hụt 3,6 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái) trong khi khu vực có vốn đầu tư nước ngoài thặng dư 9,2 tỷ USD (so với mức thặng dư 7,4 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái).
Theo các sản phẩm chủ lực, xuất khẩu các sản phẩm điện tử vẫn giữ đà tăng trưởng mạnh với mức tăng 21,1% so với cùng kỳ trong quý I 2021. Tuy nhiên, xuất khẩu các sản phẩm điện tử trong tháng 3 năm 2021 chỉ tăng 4,5% so với cùng kỳ (so với mức giả 6,0% cùng kỳ năm ngoái trong tháng 2 và mức tăng 86,7% cùng kỳ năm ngoái trong tháng 1).
Tăng trưởng xuất khẩu các mặt hàng điện tử thường biến động theo hoạt động của các nhà đầu tư FDI lớn tại Việt Nam, dữ liệu thương mại trong Q1 2021 cho thấy mặc dù dòng vốn FDI vẫn tiếp tục chảy vào Việt Nam, nhưng hoạt động xuất khẩu vẫn bị chi phối bởi các nhà đầu tư lớn nước ngoài.
Năm 2020, kim ngạch xuất khẩu của Samsung đạt 57 tỷ USD, bằng 20,2% tổng kim ngạch xuất khẩu và 57,5% tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng điện tử.
Một điểm nổi bật khác là xuất khẩu các sản phẩm máy móc, tăng trưởng 77,2% trong quý 1/2021. Khác với sự biến động tăng trưởng của các sản phẩm điện tử, xuất khẩu các mặt hàng này cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ trong 6 tháng đầu năm 2020 và quý 1 năm 2021, đây được coi là tín hiệu tốt của việc mở rộng sản xuất tại Việt Nam. Tuy nhiên, dữ liệu chi tiết hơn cho thấy xuất khẩu sản phẩm máy móc tăng mạnh nhờ là khu vực FDI thúc đẩy (+ 94,5% yoy so với mức giảm 19,4% so với cùng kỳ của khu vực trong nước).
Tốc độ tăng trưởng thương mại của Việt Nam không đồng đều giữa các quốc gia
Xét theo các thị trường chính, xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ ghi nhận mức tăng trưởng 39,4% trong quý đầu tiên lên 22,2 tỷ USD, mức tăng trưởng nhanh nhất trong số các đối tác thương mại.
Trung Quốc và EU là hai thị trường xuất khẩu lớn thứ hai và thứ ba, lần lượt tăng 34,8% so với cùng kỳ và 14,6% so với cùng kỳ.
Xuất khẩu sang các nước châu Á ghi nhận mức tăng trưởng chậm hơn trong Q1 2021, xuất khẩu sang Hàn Quốc và ASEAN lần lượt tăng 7,1% so với cùng kỳ và 9,1% so với cùng kỳ, trong khi xuất khẩu sang Nhật Bản giảm mạnh (-2,1% so với cùng kỳ).
Trong quý đầu tiên, tốc độ phục hồi khác nhau giữa các quốc gia do tác động của các yếu tố gồm khả năng kiểm soát đại dịch, tiến độ tiêm chủng và gói kích thích tài chính. Dữ liệu chính thức được công bố vào ngày 16 tháng 4 cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng với mức tăng kỷ lục 18,3% so với cùng kỳ trong Q1 2021 trong khi The Conference Board dự báo rằng tăng trưởng GDP của Hoa Kỳ sẽ tăng tốc lên 5,0% so với cùng kỳ trong Q1 2021.
Xuất khẩu của Việt Nam sang EU kém hơn so với Mỹ và châu Âu vì nền kinh tế châu Âu dự kiến sẽ vẫn tăng trưởng âm trong Q1 2021 khi các lệnh phong tỏa vẫn còn hiệu lực.
Trong số các quốc gia châu Á, nền kinh tế Singapore chỉ tăng trưởng 0,2% so với cùng kỳ năm ngoái trong Q1 2021, đợt bùng phát dịch mới vào tháng 12 năm 2020 đã ảnh hưởng tiêu cực đến tốc độ tăng trưởng GDP của Thái Lan, Hàn Quốc và Nhật Bản dự kiến sẽ ghi nhận mức tăng trưởng yếu trong quý đầu tiên của năm nay.
Tạ Thành
Theo KTDU