Cho thuê căn hộ chung cư ngắn hạn: Còn nhiều ý kiến trái chiều

Xu hướng của khách thuê

Airbnb (mô hình kết nối người có nhu cầu cho thuê - cần thuê phòng nghỉ với nhau) du nhập vào Việt Nam mới đây, được nhiều chủ căn hộ lựa chọn để khai thác tại các đô thị lớn ở Việt Nam như Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng, Hội An… đăng ký tham gia mô hình kinh doanh này.

Với loại hình này, chủ nhà không dừng lại ở việc đáp ứng nhu cầu ăn ở của khách, mà còn có những hỗ trợ thiết thực như đặt tour du lịch, hoặc phương tiện giao thông phù hợp… mang lại cho thị trường sự phong phú, đa dạng về dịch vụ. Trong khi ở khách sạn, các phòng gần giống nhau, thì căn hộ Airbnb rất đa dạng, mang cá tính, thể hiện được phong cách sống của chủ hộ, khiến người đi du lịch khi trở về thấy mình như được về nhà. Đặc biệt với những người có thời gian lưu trú dài hơn như 1 - 2 tuần, càng có nhu cầu ở căn hộ, vì ở đó họ được tự do nấu ăn, giặt giũ, mà không phải phụ thuộc vào dịch vụ bên ngoài hay dịch vụ của khách sạn.... một du khách chia sẻ.

Tuy nhiên, việc mở rộng kinh doanh căn hộ cho thuê tại chung cư đang mang đến không ít phiền toái. Việc có nhiều người ra vào chung cư một cách không kiểm soát không chỉ gây ra khó khăn cho công tác quản lý, gây mất an ninh an toàn, vệ sinh, các vấn đề thuế phí, mà còn là một mối đe dọa về sức khỏe cho cộng đồng trong thời buổi nguy cơ lây nhiễm Covid-19 đang rất cao.

Nhiều ý kiến còn cho rằng, hầu hết các căn hộ cho thuê ngắn ngày thường hoạt động theo hình thức homestay gia đình tự phát và không thông báo với địa phương, dễ tạo kẽ hở để nhiều đối tượng lợi dụng cho các tệ nạn như ma túy, mại dâm, tội phạm công nghệ cao... trong các căn hộ này.

Bộ Xây dựng khẳng định, Luật Nhà ở 2014 đã quy định, nghiêm cấm việc sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích như kinh doanh dịch vụ cho thuê theo giờ, ngắn ngày. Song, theo các chuyên gia, chủ nhà vẫn có thể cho thuê lại với mục đích để ở, do trên thực tế, pháp luật lại chưa hề quy định rõ ràng như thế nào được coi là "để ở", hay thời gian bao lâu thì được coi là "ngắn ngày".

Cũng theo các chuyên gia, vấn đề cần giải quyết lúc này là làm thế nào để tránh được các hoạt động xấu có thể diễn ra bên trong căn hộ, chứ không phải là cấm không cho người đến ở theo giờ ngắn ngày.

Cần khung pháp lý phù hợp

Đại diện Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, thuê nhà theo hình thức chia sẻ phòng thuê có thời hạn cho thuê ngắn, trong đó có cho thuê căn hộ chung cư, là phương thức cho thuê nhà mới, sử dụng dịch vụ Airbnb, phù hợp với nền kinh tế chia sẻ.

Theo đó, phương thức "chia sẻ phòng thuê" chắc chắn sẽ còn phát triển rất mạnh trong thời gian tới, cùng với sự phát triển của khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ số. Nhưng không thể tiếp tục quản lý theo kiểu "tư duy cũ, không quản được thì cấm", mà cấm cũng không được, vì đây là nhu cầu thực tế của cuộc sống, có cầu ắt có cung.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA chia sẻ, do Luật Nhà ở 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản 2014 chưa tiên lượng được về phương thức kinh doanh cho thuê nhà ngắn dưới hình thức "chia sẻ phòng thuê", sử dụng dịch vụ Airbnb nên chưa có khung pháp luật để điều chỉnh. Vì vậy, HoREA kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản 2014, công nhận dịch vụ cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn (theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1-2 tuần…) là hoạt động kinh doanh hợp pháp.

Đồng thời, quy định người cho thuê nhà, cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo quy định pháp luật; quy định thời gian mà người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn được hoạt động kinh doanh cho thuê, HoREA cũng đề nghị xem xét phương án quy định người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn, có nghĩa vụ đóng góp (bổ sung) kinh phí quản lý vận hành nhà chung cư, do hoạt động kinh doanh này có thể làm gia tăng khối lượng công tác và trách nhiệm của ban quản trị và đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư.

Nhiều luật sư đồng tình rằng, người dân muốn khai thác cho thuê căn hộ thì phải tuân thủ đúng các thủ tục về kinh doanh căn hộ thương mại, bao gồm phải được cấp phép kinh doanh và có nghĩa vụ đóng thuế cho Nhà nước, đảm bảo phòng cháy chữa cháy, an ninh. Với khách du lịch đến ở tại căn hộ phải đăng ký tạm trú với cấp chính quyền địa phương. Cũng nhằm giảm thiểu nguy cơ khách thuê mang đến tệ nạn xã hội cho khu chung cư, cơ quan quản lý có thể quy định số khách tối đa mà một căn hộ có thể nhận (ví dụ căn hộ 2 phòng ngủ thì chỉ được nhận tối đa 4 người lớn và 2 trẻ em).

Khi đã là xu thế thì phải có tháo gỡ về cơ chế chính sách, quan điểm nhìn nhận phải đi trước. Nếu cấm sẽ làm mất đi động lực của bất động sản. Thời kinh tế thị trường, kinh doanh công nghệ phát triển thì việc cho thuê theo giờ là phù hợp, phổ biến nhằm gia tăng nguồn thu cho người sở hữu nhà chung cư. Nhà nước không cần can thiệp bằng biện pháp hành chính, mà nên kiểm soát bằng nghĩa vụ tài chính, kiểm soát an ninh để tránh biến tướng, tiêu cực, TS. Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam đề xuất.

Hữu An
Theo Thời báo Ngân hàng