Ngành thương mại điện tử Việt Nam hướng tới mục tiêu xanh hóa

Báo cáo mới nhất về Chỉ số Thương mại Điện tử (TMĐT) cho thấy rằng ngành bán lẻ trực tuyến tại Việt Nam đang gặp phải hai vấn đề chính liên quan đến môi trường. Đó là khâu giao hàng gây ra lượng khí thải carbon từ phương tiện vận chuyển và khâu đóng gói sử dụng hộp carton, bao bì ni lông, màng xốp, hộp xốp và đồ nhựa một lần sử dụng.

Theo báo cáo của Cục Thương mại Điện tử (TMĐT) và Kinh tế số thuộc Bộ Công Thương, doanh thu TMĐT bán lẻ tại Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2023 ước đạt 10,3 tỷ USD, tăng khoảng 25% so với cùng kỳ, chiếm 7,7% tổng doanh thu hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng của cả nước. Mặc dù TMĐT đang tăng trưởng mạnh mẽ, nhưng vẫn có nhiều yếu tố không bền vững, đặc biệt là ảnh hưởng xấu đến môi trường. Bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số, cho biết: "Trong lĩnh vực bán lẻ trực tuyến, các khâu như giao hàng và đóng gói hàng hóa đều gây ảnh hưởng lớn đến môi trường, ví dụ như khí thải carbon từ phương tiện vận chuyển và sử dụng các loại bao bì như carton, ni lông, xốp và đồ nhựa một lần sử dụng."

Ông Nguyễn Thanh Hưng, thành viên Hội đồng tư vấn cấp cao về TMĐT (VECOM), đã nhận xét rằng hiện nay, các chính sách liên quan đến kinh tế số và TMĐT chủ yếu tập trung vào việc phát triển nhanh chóng. Vì vậy, cần có các chính sách thúc đẩy sự phát triển bền vững và thân thiện môi trường trong lĩnh vực này. Người tiêu dùng trực tuyến, các doanh nghiệp TMĐT và lĩnh vực logistics đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững. Ông Hưng nêu rõ: "Sự phát triển của TMĐT có thể góp phần bảo vệ môi trường thông qua việc mua bán trực tuyến các sản phẩm và dịch vụ liên quan đến thu gom và tái chế rác thải. Chúng ta cần khuyến khích việc thực hiện kinh tế tuần hoàn trong hoạt động sản xuất kinh doanh và tối ưu hoá hoạt động logistics. Các doanh nghiệp và tổ chức sẽ có lợi khi tham gia trao đổi và mua bán tín chỉ carbon trên cả quy mô quốc gia và toàn cầu."

Để phát triển TMĐT một cách bền vững và thân thiện với môi trường, và đồng thời đóng góp vào nền kinh tế xanh và trung hòa carbon, các bên liên quan bao gồm các cơ quan quản lý nhà nước, doanhnghiệp, và người tiêu dùng có thể áp dụng các biện pháp sau:

Khuyến khích vận chuyển và đóng gói bền vững: Các doanh nghiệp TMĐT nên xem xét sử dụng các phương tiện vận chuyển hiệu quả năng lượng và ít gây khí thải carbon như xe điện hoặc xe chạy bằng năng lượng tái tạo. Ngoài ra, cần thúc đẩy việc sử dụng vật liệu đóng gói thân thiện với môi trường như hộp tái chế, bao bì thực phẩm tái sử dụng và giảm sự sử dụng đồ nhựa một lần sử dụng.

Tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan: Các doanh nghiệp TMĐT có thể hợp tác với các đối tác logistics để tối ưu hoá quy trình giao hàng, giảm thiểu số lượng phương tiện vận chuyển và tối ưu hóa tuyến đường. Các đối tác logistics cũng có thể đầu tư vào các công nghệ tiên tiến để giảm thiểu tiêu thụ năng lượng và khí thải carbon trong quá trình vận chuyển.

Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn: TMĐT có thể đóng góp vào việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn bằng cách khuyến khích mua bán trực tuyến các sản phẩm tái chế, sản phẩm có nguồn gốc tái chế và các sản phẩm khác có tính bền vững. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng có thể tham gia vào các hoạt động thu gom và tái chế rác thải để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Tăng cường nâng cao nhận thức của người tiêu dùng: Người tiêu dùng cần được tăng cường nhận thức về tác động của việc mua sắm trực tuyến đến môi trường. Các doanh nghiệp TMĐT có thể cung cấp thông tin chi tiết về các sản phẩm bền vững, nhãn hiệu xanh và thông tin về quy trình vận chuyển và đóng gói để người tiêu dùng có thể lựa chọn mua sắm theo hướng thân thiện với môi trường.

Đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển công nghệ xanh: Các tổ chức và doanh nghiệp có thể đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các công nghệ xanh nhằm giảm thiểu tác động của TMĐT đến môi trường. Ví dụ, nghiên cứu các hệ thống giao hàng tự động, sử dụng robot hoặc drone để giảm thiểu sự phụ thuộc vào các phương tiện vận chuyển truyền thống.

Để phát triển bền vững và thân thiện với môi trường, ngành TMĐT cần có một cách tiếp cận toàn diện và hợp tác giữa các bên liên quan. Chính phủ, doanh nghiệp và người tiêu dùng đều có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển TMĐT một cách cân bằng giữa lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường. 

Bảo An 

Theo Kinh tế và đồ uống