VNDirect: Cập nhật vĩ mô - Tăng trưởng chậm lại do ảnh hưởng từ đại dịch

Theo VNDirect, kể từ giữa tháng 6, Việt Nam ghi nhận mức tăng mạnh về số lượng ca lây nhiễm mới và phải áp dụng giãn cách xã hội tại nhiều tỉnh, thành phố. VNDirect đã điều chỉnh lại dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam và đưa ra hai kịch bản cho nửa cuối năm 2021 dựa trên tình hình dịch bệnh. Theo đó, trong kịch bản cơ sở, tăng trưởng GDP 2021 đạt mức 5,5%, còn trong kịch bản tiêu cực sẽ dừng ở mức 5%.

Chứng khoán VNDirect mới đây đã công bố Báo cáo cập nhật vĩ mô. Trong đó, VNDirect hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2021. Cụ thể, lạm phát bình quân năm 2021 dự báo ở mức 2,4% do nhu cầu tiêu dùng trong nước và giá các dịch vụ thiết yếu giảm.

Báo cáo cập nhật vĩ mô của VNDirect cho biết, ngành dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề khi các quy định giãn cách xã hội nghiêm ngặt hơn được áp dụng kể từ giữa tháng 7 tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước. Theo Tổng cục Thống kê (TCTK), tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng giảm tháng thứ ba liên tiếp xuống mức 339 nghìn tỷ đồng trong tháng 7 giảm 8,3% so với tháng trước và giảm 19,3% so với cùng kỳ). Chỉ số PMI của Việt Nam trong tháng 7 đạt 45,1 điểm, tháng thứ 2 liên tiếp dưới 50 điểm. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) chỉ tăng 2,2% svck trong tháng 7 (sv. mức tăng 6,8% svck trong tháng 6).

Trong tháng 7, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 68/NQ-CP (“Nghị quyết 68”) về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, tổng trị giá 26.000 tỷ đồng. Ngay sau đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 83/NQ-CP thống nhất phương án giảm tiền điện (đợt 4) cho khách hàng sử dụng điện bị ảnh hưởng bởi đợt dịch thứ 4. Tổng số tiền điều chỉnh giảm trong đợt 4 ước tính đạt 2.500 tỷ đồng. Chính phủ cũng yêu cầu giảm giá nước sạch và cước viễn thông cho người dân.

Việc Chính phủ điều chỉnh giảm giá dịch vụ thiết yếu, bao gồm điện, nước và viễn thông cho doanh nghiệp và hộ gia đình sẽ làm giảm một phần áp lực lạm phát trong năm 2021.

Làn sóng lây nhiễm COVID-19 thứ 4 có ảnh hưởng lớn đến mọi khía cạnh của nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là trong ngành dịch vụ và thị trường lao động. Do đó, VNDirect đưa ra hai kịch bản tăng trưởng cho nửa cuối năm 2021 dựa trên tình hình dịch bệnh.

Trong kịch bản cơ sở, VNDirect hạ dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 của Việt Nam xuống 5,5% so với dự báo trước đó là 6,5%. Dự báo của VNDirect dựa trên các giả định chính sau:

Thứ nhất, Việt Nam cơ bản kiểm soát được làn sóng lây nhiễm thứ tư trong tháng 8 và đẩy lùi hoàn toàn vào cuối quý III.

Thứ hai, Việt Nam có thể ngăn chặn hiệu quả lây nhiễm trong các khu công nghiệp và duy trì chuỗi cung ứng sản xuất không bị gián đoạn bởi đại dịch.

Thứ ba, Việt Nam có thể đẩy nhanh triển khai vắc xin cho đến cuối năm nay. Theo kịch bản cơ sở này khoảng 50% dân số Việt Nam sẽ được tiêm ít nhất một liều vắc xin COVID-19 vào cuối năm.

Thứ tư, Việt Nam có thể thí điểm mở cửa trở lại một số khu du lịch như đảo Phú Quốc cho khách du lịch quốc tế kể từ quý IV.

Thứ năm, các nền kinh tế lớn, chẳng hạn như Mỹ, EU và Trung Quốc tiếp tục tăng tốc triển khai vắc xin và đẩy mạnh mở cửa trở lại nền kinh tế.

Trong kịch bản cơ sở của VNDirect, ngành dịch vụ có thể bị ảnh hưởng nặng nề bởi làn sóng lây nhiễm thứ tư. Một số phân ngành dịch vụ, bao gồm; các hoạt động dịch vụ lưu trú và ăn uống; vận tải và kho bãi; nghệ thuật và giải trí; các hoạt động dịch vụ hỗ trợ hành chính, có thể ghi nhận mức tăng trưởng âm trong quý 3/2021 trước khi phục hồi trở lại vào quý 4/2021 sau khi Chính phủ nới lỏng các quy định về giãn cách xã hội ở các tỉnh phía Nam và cho phép các dịch vụ không thiết yếu được mở cửa trở lại. VNDirect dự báo ngành dịch vụ tăng 3,2% so với cùng kỳ trong 6 tháng cuối năm, thấp hơn mức tăng 4,0% và 3,6% tương ứng trong 6 tháng năm 2021 và 6 tháng năm 2020.

Ngành công nghiệp và xây dựng cũng chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi đợt bùng phát dịch lần thứ tư do một số nhà máy phải tạm dừng hoạt động trong nhiều ngày để ngăn chặn sự lây lan của vi-rút corona. Tuy nhiên, VNDirect cho rằng tốc độ tăng trưởng của khu vực công nghiệp và xây dựng sẽ vẫn mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2021 nhờ các chính sách và giải pháp hiệu quả nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch trong các khu công nghiệp và duy trì chuỗi cung ứng sản xuất không bị gián đoạn bởi đại dịch.

Bên cạnh đó, nhu cầu bên ngoài cao hơn trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang phục hồi, đồng thời tăng chi tiêu công, đặc biệt là cho phát triển cơ sở hạ tầng. Ngành công nghiệp và xây dựng kỳ vọng sẽ tăng 8,3% trong 6 tháng cuối năm (so với mức tăng 8,4% trong 6 tháng đầu năm).

VNDirect kỳ vọng ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản sẽ tăng trưởng 4,0% so với cùng kỳ trong 6 tháng cuối năm (so với mức 3,8% trong 6 tháng năm 2021) nhờ nhu cầu bên ngoài mạnh mẽ đối với các sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam, đặc biệt là thủy sản như cá tra và tôm, Bên cạnh đó, ngành chăn nuôi tăng trưởng mạnh trong bối cảnh quy mô đàn lợn duy trì đà phục hồi.

Trong kịch bản tiêu cực, VNDirect cho rằng GDP 2021 của Việt Nam có thể chỉ tăng trưởng ở mức 5% so với cùng kỳ. Dựa trên các giả định sau:

Thứ nhất, đợt lây nhiễm thứ tư sẽ kéo dài hơn. Nhiều tỉnh, thành khác ở miền Bắc và miền Trung phải áp dụng Chỉ thị 16 để ngăn chặn sự lây lan của COVID-19.

Thứ hai, thêm nhiều khu công nghiệp phải tạm dừng hoạt động do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Thứ ba, tỷ lệ tiêm chủng thấp do thiếu nguồn cung cấp vắc xin. Chỉ có dưới 30% dân số được chủng ngừa với ít nhất một liều vắc xin COVID-19 vào cuối năm nay.

Thứ tư, Việt Nam sẽ không thí điểm đón khách du lịch quốc tế trong năm nay.

Thứ năm, việc mở cửa trở lại của các nền kinh tế lớn trên thế giới, chẳng hạn như Hoa Kỳ và Trung Quốc, có thể bị chậm lại do số ca lây nhiễm gia tăng mạnh trở lại do biến thể Delta.

Trong kịch bản tiêu cực, tác động của đại dịch đối với lĩnh vực dịch vụ sẽ kéo dài và trầm trọng hơn. Trong kịch bản này, VNDirect dự báo ngành dịch vụ chỉ tăng trưởng 2,4% so với cùng kỳ trong 6 tháng cuối năm (so với 4,0% trong 6 tháng năm 2021 và 3,2% trong kịch bản cơ sở).

Ngành công nghiệp và xây dựng có thể phục hồi với tốc độ chậm hơn do sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và nhu cầu bên ngoài lẫn trong nước sụt giảm. VNDirect dự báo ngành công nghiệp và xây dựng tăng trưởng 7,3% so với cùng kỳ trong 6 tháng cuối năm (so với 8,4% trong 6 tháng đầu năm 2021 và 8,3% trong kịch bản cơ sở).

Đối với ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản, VNDirect dự báo tăng trưởng 3,7% so với cùng kỳ trong 6 tháng cuối năm 2021 (so với 3,8% trong 6 tháng đầu năm 2021 và 4,0% trong kịch bản cơ sở) do nhu cầu bên ngoài đối với các sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam thấp hơn.