Các công ty sản xuất gạo Việt Nam: Triển vọng tươi sáng trong năm 2022

Quan ngại về khủng hoảng lương thực toàn cầu giúp thúc đẩy tiêu thụ gạo thế giới

Theo báo cáo phân tích của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), từ đầu năm 2022, cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu, hậu quả của đại dịch Covid-19, căng thẳng giữa Nga-Ukraine và sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, là một trong những mối quan tâm lớn nhất của người dân trên toàn thế giới.

Hơn nữa, sự gia tăng mạnh mẽ của giá lúa mì trong giai đoạn tháng 6/2020 và tháng 5/2022 đã dẫn đến xu hướng sử dụng một số thực phẩm bằng gạo có giá thành rẻ hơn để thay thế lúa mì. Do đó, nhu cầu gạo toàn cầu đã tăng mạnh trong 1H2022. Cùng với chi phí đầu vào (ví dụ như phân bón) tăng mạnh, giá gạo thế giới tiếp tục tăng trong 5T2022 sau khi tăng mạnh trong giai đoạn tháng 08/2020 và 12/2021.

Mặc dù giá gạo toàn cầu điều chỉnh giảm trong tháng 6/2022 sau khi Ấn Độ - nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới - thông báo rằng sản lượng gạo của họ sẽ tăng nhờ vụ gió mùa sắp tới trong nửa cuối năm 2022, giá gạo vẫn duy trì ở mức cao so với cùng kỳ năm ngoái. Giá gạo toàn cầu vào ngày 04/07/2022 là 16,1 USD / cwt (-4,1% MoM; + 25,4% YoY).

Tuy nhiên, đối với Việt Nam - nước xuất khẩu gạo lớn thứ ba thế giới - giá xuất khẩu gạo trung bình đã di chuyển theo hướng ngược lại so với giá toàn cầu.

Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết: “Trong tháng 6/2022, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam là 493 USD/tấn (+2,3% MoM; -12,5% YoY). Chúng tôi cho rằng các nhà sản xuất gạo Việt Nam đã không tăng giá bán để thu hút thêm khách hàng. Trong 1H2022, lũy kế sản lượng và giá trị xuất khẩu gạo của Việt Nam lần lượt đạt 3,5 triệu tấn (+16% YoY) và 1,6 tỷ USD (+6% YoY)”.

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam dự kiến sẽ đi ngang trong 2H2022 nhưng sản lượng xuất khẩu sẽ tiếp tục tăng

VDSC kỳ vọng rằng giá gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ đi ngang trong 2H2022, dẫn đến mức tăng trưởng âm của giá bán so với năm 2021 do hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, như đã đề cập ở trên, vụ gió mùa sắp tới ở Ấn Độ sẽ đẩy mạnh nguồn cung gạo toàn cầu. Thứ hai, xu hướng giảm giá phân bón (chiếm 22% tổng giá thành sản xuất lúa gạo) kể từ tháng 03/2022 sẽ giúp hạ nhiệt áp lực tăng chi phí đầu vào, từ đó hạn chế dư địa tiếp tục tăng của giá gạo.

Tuy nhiên, VDSC kỳ vọng sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng dựa trên ba nguyên nhân chính.

Thứ nhất, nhu cầu nhập khẩu từ Philippines - nhà nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam chiếm 43,6% tổng giá trị xuất khẩu trong 5T2022 - được dự báo sẽ tiếp tục tăng. Tiêu thụ gạo ở Philippines đang tăng do giá lúa mì tăng cao. Bên cạnh đó, sản lượng gạo sản xuất của Phillippines được dự báo đi ngang (+2% YoY vào năm 2022 theo dự báo của USDA) đã thúc đẩy hoạt động nhập khẩu. Do đó, Việt Nam – chiếm hơn 80% tổng thị phần xuất khẩu gạo vào Phillippines trong giai đoạn 2021-22 - sẽ được hưởng lợi.

Thứ hai, Trung Quốc - nhà nhập khẩu gạo lớn thứ hai của Việt Nam với 15% tổng giá trị xuất khẩu trong 5T2022 - dự kiến ​​sẽ quay trở lại nhập khẩu. Trong 5T2022, xuất khẩu sang Trung Quốc giảm -19,5% YoY cả về sản lượng và giá trị do chính sách Zero-COVID của nước này. Mặc dù chính sách này chưa được dỡ bỏ, VDSC kỳ vọng rằng Trung Quốc sẽ quay trở lại nhập khẩu gạo ngày càng nhiều trong giai đoạn 2H2022. Nguyên nhân chính là do các hạn chế nghiêm ngặt đối với việc di chuyển trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đã gây ra gián đoạn hoạt động sản xuất nông nghiệp vụ xuân, do đó thúc đẩy nhập khẩu gạo và ngô.

Cuối cùng, xuất khẩu gạo sang châu Âu dự kiến ​​sẽ tăng mạnh nhờ Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Theo cam kết trong EVFTA, EU sẽ dành cho Việt Nam hạn ngạch xuất khẩu 80.000 tấn gạo/năm. Mặc dù nhập khẩu gạo từ EU chỉ chiếm 0,5% tổng giá trị xuất khẩu trong 5T2022, nhưng có rất ít doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn để vào thị trường này. Do đó, VDSC kỳ vọng các công ty được xuất khẩu gạo sang thị trường châu Âu như Tập đoàn Lộc Trời (Upcom: LTG) hay CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (HNX: TAR) sẽ có lợi thế cạnh tranh hơn so với các công ty cùng ngành.

Giá phân bón và chi phí logistic giảm giúp cải thiện tỷ suất lợi nhuận của các nhà sản xuất gạo Việt Nam

Báo cáo của VDSC cũng chỉ ra, như VDSC đã đề cập trong báo cáo “DPM - Nhu cầu urê trong nước yếu và giá bán giảm gây áp lực lên lợi nhuận trong 6 tháng đầu năm 2022”, sau khi đạt đỉnh vào tháng 3/2022, giá phân bón đã bước vào xu hướng giảm cho đến thời điểm hiện tại. VDSC cho rằng xu hướng giảm sẽ tiếp tục kéo dài trong thời gian tới do Nga gia hạn hạn ngạch xuất khẩu phân bón cho đến hết năm 2022. Giá phân bón thấp hơn được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện tỷ suất lợi nhuận gộp của các nhà sản xuất gạo Việt Nam.

Ngoài ra, chi phí logistic - Chỉ số Baltic Dry (BDI) – cũng được dự kiến sẽ giảm trong 2H 2022. Các kho vận chuyển hàng dự trữ bị ảnh hưởng bởi lo ngại lạm phát kèm suy thoái (stagflation) và nhu cầu giảm đối với hàng rời khô đang kéo giá vận chuyển xuống thấp hơn. Vào ngày 01/07, chỉ số BDI đạt 2.214 điểm (-15,9% MoM; -32,6% YoY). Nhờ đó, VDSC kỳ vọng rằng các nhà sản xuất gạo Việt Nam sẽ giảm được tỷ lệ “chi phí bán hàng/doanh thu” trong 2H 2022, dẫn đến nới rộng tỷ suất lợi nhuận ròng.

Nhật Minh

Theo KTĐU