Hà Tĩnh: Phát hiện giếng cổ thời Chăm Pa

Ông Nguyễn Ngọc Châu (thị trấn Cẩm Xuyên, huyện Cẩm Xuyên) cho biết: Trong quá trình cải tạo đất vườn nhà thì thấy một chiếc giếng "lạ" nằm cách nhà thờ khoảng 70m và gần ngôi chùa nhỏ đã hoang tàn từ lâu theo thời gian, giếng này cách khoảng 100m về phía Đông. Các cụ cao niên ở đây gọi là giếng Chùa đã có từ xa xưa. Năm 1935 Chính quyền pháp đã cho tu tạo 1 lần và đến bây giờ.

Giếng còn nguyên vẹn, có cấu trúc hình vuông, chiều dài mỗi cạnh 1,1 m, chiều sâu khoảng 2-3m. Thành giếng được ghép bởi các phiến đá hộc to dày có màu đen xám; xung quanh thành và đáy được kè lát các tấm phiến gỗ sến dày, trông chắc chắn.

Cụ Nguyễn Cừ (91 tuổi), nhà ở ngay cạnh giếng cho biết, từ khi sinh ra lớn lên đã thấy chiếc giếng này. Điều đặc biệt là nguồn nước dưới đáy giếng giữ mức bình thường, luôn ổn định và không cao quá mà cũng không xuống thấp. Tuy mực nước không sâu, lượng người dùng nhiều nhưng chưa bao giờ thấy cạn.

Phía hướng Tây có một ngôi chùa nhỏ và trên nữa là nhà thờ dòng họ Nguyễn Thừa. Giếng này xưa có tên gọi là giếng Chùa, mỗi khi có tế lễ dân làng lấy nước giếng rửa các đồ thờ cúng, sau này cũng vậy và cả nhà thờ cũng lấy nước từ đây.

Theo ông Đậu Quang Toàn, Giám đốc Bảo tàng Hà Tĩnh cho biết: Theo các nhà nghiên cứu khảo cổ, đây là một trong số các giếng cổ, có kỹ thuật xây giếng theo nét của người Chăm Pa, vì phía Nam Hà Tĩnh từ thời Lý, Trần (thế kỷ X-XIV) là địa bàn giao thoa của nền văn hóa Chăm Pa và Đại việt. Những di tích, hiện vật cần phải tôn tạo và bảo tồn.

Ngoài ra, các nhà khảo cổ còn phát hiện một hệ thống giếng cổ mang yếu tố kỹ thuật Chăm Pa ở các huyện Nghi Xuân, Kỳ Anh và Cẩm Xuyên.

Hy vọng, thời gian tới, các nhà nghiên cứu khảo cổ và văn hóa sẽ có các chuyên đề nghiên cứu sâu hơn và toàn diện hơn về hệ thống các giếng cổ này nhằm góp phần nghiên cứu, bảo tồn và phát huy những giá trị di sản về những dấu tích Chăm Pa trên vùng đất Hà Tĩnh.

Thừa Trình

Theo Báo Đời sống & Tiêu dùng