Theo Báo cáo Kinh tế khu vực Đông Nam Á, tốc độ tăng trưởng kinh tế Internet Việt Nam nhanh nhất trong khu vực, từ 18 tỷ USD năm 2021 lên quy mô 23 tỷ USD trong năm 2022, trong đó, 14 tỷ USD là từ lĩnh vực thương mại điện tử.
Toàn cảnh buổi tọa đàm “Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa kết nối với thị trường thế giới qua thương mại điện tử”
Tại tọa đàm “Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa kết nối với thị trường thế giới qua thương mại điện tử” Bà Trần Thị Thanh Tâm, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (VCCI) cho biết, Việt Nam đã tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương, kết nối với hầu hết các nền kinh tế lớn trên thế giới; trong đó, có những Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP, UKVFTA... Đây là những điều kiện thuận lợi để mở rộng cánh cửa thị trường cho các doanh nghiệp Việt Nam; đồng thời cũng là cơ hội để thu hút đầu tư, công nghệ và cải thiện môi trường kinh doanh, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Bà Trần Thị Thanh Tâm, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (VCCI) phát biểu tại buổi tọa đàm.
Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã trở thành động lực quan trọng cho thương mại điện tử của thế giới cũng như Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ. Thương mại điện tử đang trở thành xu hướng tất yếu và cũng là cơ hội lớn để mỗi quốc gia mang sản phẩm của mình đến với toàn thế giới.
Theo đó, những năm gần đây, thương mại điện tử Việt nam ngày càng được mở rộng và phát triển và cũng là một trong những lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế.
Nhiều chính sách phát triển thương mại điện tử; trong đó có Quyết định 645/QĐ-TTg ngày 15/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021-2025 đã xác định một số mục tiêu như: "Hỗ trợ, thúc đẩy việc ứng dụng rộng rãi thương mại điện tử trong doanh nghiệp và cộng đồng; thu hẹp khoảng cách giữa các thành phố lớn và các địa phương về mức độ phát triển thương mại điện tử; xây dựng thị trường thương mại điện tử lành mạnh, có tính cạnh tranh và phát triển bền vững; mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa Việt Nam ở cả trong và ngoài nước thông qua ứng dụng thương mại điện tử; đẩy mạnh giao dịch, thương mại điện tử xuyên biên giới...".
Tuy vậy, theo báo cáo Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của VCCI, trong 5 năm gần đây, việc “tìm kiếm khách hàng” luôn là khó khăn lớn nhất mà doanh nghiệp Việt Nam gặp phải. Hiện nhiều doanh nghiệp quan tâm tìm kiếm khách hàng thông qua thương mại điện tử, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Ông Nguyễn Văn Thành – Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử (Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số) - Bộ Công Thương chia sẻ, tiềm năng phát triển và lợi ích của thương mại điện tử với nền kinh tế Việt Nam là rất lớn, tuy nhiên thông tin từ sự kiện cũng cho thấy, còn không ít những thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia thương mại điện tử, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Bởi các doanh nghiệp vẫn được đánh giá là thiếu kỹ năng kinh doanh trực tuyến; khó khăn trong việc tạo dựng được niềm tin với khách hàng; các quy định cần tuân thủ của các quốc gia nhập khẩu; việc doanh nghiệp thực hiện truy xuất nguồn gốc còn chưa chuẩn hoá về nội dung và hình thức, chưa đáp ứng được yêu cầu truy xuất; doanh nghiệp còn chưa thực sự tập trung vào chăm sóc, xây dựng các gian hàng chất lượng trên các nền tảng thương mại điện tử để tối ưu doanh thu và tiếp cận khách hàng.
Tiềm năng phát triển và lợi ích của thương mại điện tử với nền kinh tế Việt Nam là rất lớn
Trong khi đó, theo báo cáo Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, trong 5 năm gần đây cho thấy, việc “tìm kiếm khách hàng” luôn là khó khăn lớn nhất mà doanh nghiệp Việt Nam gặp phải. Theo đó, tìm kiếm khách hàng thông qua thương mại điện tử, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh Covd-19 và những biến động toàn cầu đang gia tăng là vấn đề được nhiều doanh nghiệp quan tâm, tuy nhiên vấn đề này lại không dễ, nhất là đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Trước những khó khăn, thách thức với các doanh nghiệp nhỏ và vừa phải đối mặt, chuyên gia Lê Trung Dũng đã đưa ra giải pháp kết nối, tiếp cận thị trường cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam qua thương mại điện tử, theo ông Dũng, giai đoạn từ 2017-2022 thương mại điện tử Việt Nam luôn giữ tốc độ tăng trưởng ổn định từ 16-33%. Báo cáo "Kinh tế khu vực Đông Nam Á 2022" của Ngân hàng Thế giới đánh giá, tốc độ tăng trưởng kinh tế Internet Việt Nam nhanh nhất trong khu vực, từ 18 tỷ USD năm 2021 lên quy mô 23 tỷ USD trong năm 2022. Dự báo, kinh tế Internet của Việt Nam sẽ đạt mức 49 tỷ USD vào năm 2023; trong đó, thương mại điện tử chiếm 32 tỷ USD.
Nhằm giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam tận dụng tốt các cơ hội, giải pháp và công cụ kết nối, tiếp cận khách hàng trong và ngoài nước thông qua thương mại điện tử, các cơ quan quản lý nhà nước cần tạo thêm nhiều điều kiện thuận lợi, khung khổ pháp lý trong thương mại điện tử để tăng thêm niềm tin ở các doanh nghiệp trong nước khi tham gia vào sân chơi toàn cầu này. Cùng với đó, nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của mã số, mã vạch, truy xuất nguồn gốc trong xây dựng thương hiệu nhằm tăng cơ hội tiếp cận thị trường tiềm năng và gia tăng giá trị cho sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp.
Còn theo Ông Nguyễn Văn Thành cho rằng, vấn đề hoàn thiện thể chế, chính sách tạo thuận lợi cho phát triển thương mại điện tử như hạ tầng, nhân lực, khuyến khích khu vực tư nhân đổi mới sáng tạo và tích cực tham gia ứng dụng thương mại điện tử; chuẩn hoá thị trường, chuẩn hoá thông tin... vẫn rất cần được lưu tâm.
Bên cạnh cần hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ của nhà nước, các hiệp hội ngành hàng, nhiều ý kiến cũng cho rằng, bản thân mỗi doanh nghiệp cũng cần chủ động nâng cao năng lực sản xuất, nhằm tạo ra những sản phẩm tốt, có xuất xứ rõ ràng để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu tiêu dùng. Đặc biệt, các sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất cũng cần đa dạng, hướng tới tiếp cận đối tượng khách hàng tiềm năng, nhất là thế hệ gen Z, vì đây chính là tệp khách hàng tiềm năng nhất của thương mại điện tử trong thời gian tới.
Tiến Hoàng