Giải pháp quản lý thuế trong thương mại điện tử

Theo thống kê đến hết năm 2023, đã có 74 nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, khai thuế và nộp thuế qua Cổng Thông tin điện tử dành cho các nhà cung cấp nước ngoài. Tổng số thuế các nhà cung cấp nước ngoài đã nộp là 8.096 tỷ đồng, trong đó đã có 6.896 tỷ đồng khai, nộp trực tiếp qua qua Cổng Thông tin điện tử và 1.200 tỷ đồng do các bên Việt Nam khấu trừ nộp thay.

Đối với Cổng thông tin thương mại điện tử, tính đến cuối năm 2023, đã ghi nhận 357 sàn giao dịch thương mại điện tử cung cấp thông tin. Số thuế kê khai của các doanh nghiệp và cá nhân có hoạt động kinh doanh trên sàn giao dịch thương mại điện tử trong năm 2023 đã tăng so với cùng kỳ năm 2022. Trong năm 2023, số thu từ thương mại điện tử đối với các tổ chức, cá nhân trong nước đạt 536,5 tỷ đồng.

Đáng chú ý, số thu thuế với lĩnh vực này có bước tăng trưởng đáng kể. Nếu như tổng thu thuế từ hoạt động thương mại điện tử của các tổ chức, cá nhân Việt Nam trên toàn quốc năm 2021 là 261 tỷ đồng thì năm 2022 đạt 716 tỷ đồng, bằng 274% số thu năm 2021. Còn từ khi triển khai Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài (ngày 21-3-2022) đến hết tháng 6-2023, các nhà cung cấp nước ngoài đã đăng ký, kê khai nộp thuế trực tiếp 7.422 tỷ đồng, trong đó riêng 6 tháng đầu năm 2023 thu hơn 3.900 tỷ đồng.

Theo Tổng cục Thuế, để có kết quả trên, ngành Thuế đã phối hợp với các địa phương, ngân hàng thương mại, khai thác thông tin, rà soát các tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử, đưa vào diện quản lý, yêu cầu kê khai phù hợp thực tế, điều chỉnh doanh thu hoặc truy thu. Bên cạnh Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài, ngành Thuế cũng đưa vào hoạt động Cổng thông tin thương mại điện tử vào cuối năm 2022. Sau 4 kỳ cung cấp thông tin, Cổng thông tin thương mại điện tử đã ghi nhận 357 sàn giao dịch thương mại điện tử cung cấp thông tin. Ngoài ra, công tác thanh tra, kiểm tra cũng được chú trọng.

Đặc biệt, cơ quan thuế đã tiến hành truy thu, xử lý vi phạm đối với 179 doanh nghiệp và 1.061 cá nhân có hoạt động kinh doanh trên sàn giao dịch thương mại điện tử, với số tiền khoảng 275 tỷ đồng.

Tổng cục Thuế cho biết, với lĩnh vực thương mại điện tử, thực tế cho thấy có nhiều khó khăn trong việc quản lý đầy đủ các nguồn thu, đối tượng nộp thuế, bởi phương thức mua bán, giao dịch được thực hiện thông qua các phương tiện trực tuyến, kết nối mạng internet toàn cầu. Người mua, người bán không cần có sự tiếp xúc trực tiếp, không cần địa điểm kinh doanh tại Việt Nam. Bên cạnh đó, cơ quan thuế gặp khó khăn trong việc tiếp cận hỗ trợ, hướng dẫn nhà cung cấp nước ngoài hiểu và chấp hành đúng pháp luật thuế của Việt Nam do họ không hiện diện tại Việt Nam...

Theo Tổng cục Thuế, trong năm 2024, đơn vị sẽ nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế và các văn bản dưới luật nhằm tăng cường trách nhiệm trong việc khai thuế, nộp thuế và cung cấp thông tin cho cơ quan thuế của các chủ thể có liên quan đến hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, như: Chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử, nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh tại Việt Nam, các đơn vị vận chuyển, trung gian thanh toán...

Đáng chú ý, ngành Thuế nghiên cứu xây dựng công cụ tự động thu thập dữ liệu kinh doanh theo hình thức trực tuyến qua các kênh website, sàn giao dịch thương mại điện tử, mạng xã hội; hoàn thiện cơ sở dữ liệu về thương mại điện tử từ các nguồn thông tin của người nộp thuế, thông tin của cơ quan thuế, thông tin từ kết quả thanh tra, kiểm tra và thông tin từ bên thứ ba (các cơ quan, tổ chức khác). Đồng thời, cơ quan thuế sẽ xây dựng mô hình quản lý rủi ro đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử, áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để xử lý dữ liệu lớn, đưa ra các cảnh báo đối với trường hợp có rủi ro về thuế.

Bên cạnh đó, sẽ nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế, Luật thuế và các văn bản dưới Luật có liên quan nhằm tăng cường trách nhiệm trong việc khai thuế, nộp thuế và cung cấp thông tin cho cơ quan thuế của các chủ thể có liên quan đến hoạt động kinh doanh thương mại điện tử như: chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử, nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam, các đơn vị vận chuyển, ngân hàng, trung gian thanh toán…

Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế, đặc biệt chú trọng người nộp thuế là cá nhân kinh doanh thương mại điện tử, chủ sở hữu sàn thương mại điện tử, nhà cung cấp nước ngoài thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định.

Đặc biệt, cơ quan thuế tiếp tục triển khai thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch thường xuyên và theo chuyên đề đối với hoạt động thương mại điện tử; trong đó tập trung thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp là chủ sàn kinh doanh thương mại điện tử, đơn vị vận chuyển, trung gian thanh toán để nắm bắt thông tin về các cá nhân, tổ chức có kinh doanh thương mại điện tử; phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước trong việc chia sẻ, kết nối dữ liệu nhằm nâng cao công tác quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử.

Tiến Hoàng/KTDU