ĐS&TD - Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã quyết định thanh tra đột xuất công tác lựa chọn nhà thầu, công tác nghiệm thu thanh, quyết toán một số dự án, gói thầu xây dựng đường cao tốc do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam làm (VEC) làm Chủ đầu tư và có sự tham gia của Công ty POSCO Engineering&Construction. Động thái này diễn ra sau khi Posco có thư gửi Bộ GTVT và các đơn vị liên quan xin lỗi vì những phiền hà xung quanh nghi vấn nhà thầu này lập quỹ đen xây dựng cao tốc.
Cao tốc Nội Bài - Lào Cai
Ngày 9/4, Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng đã ký Quyết định số 1239/QĐ-BGTVT ngày 9/4/2015 quyết định thanh tra đột xuất công tác lựa chọn nhà thầu, công tác nghiệm thu thanh, quyết toán một số dự án, gói thầu xây dựng đường cao tốc do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam làm (VEC) làm Chủ đầu tư và có sự tham gia của Công ty POSCO Engineering&Construction.
Việc thanh tra tiến hành theo thời gian thực hiện dự án. Đoàn thanh tra có 6 thành viên là đại diện Thanh tra Bộ, Vụ Tài chính, Vụ Khoa học công nghệ, Cục Quản lý xây dựng & chất lượng công trình giao thông do Phó Chánh Thanh tra Bộ Lê Văn Doãn làm trưởng đoàn.
Theo Quyết định, Đoàn thanh tra có nhiệm vụ: đánh giá kết quả đạt được trong công tác lựa chọn nhà thầu, công tác nghiệm thu thanh, quyết toán; phát hiện những yếu kém, sai sót và các hành vi vi phạm pháp luật trong công tác lựa chọn nhà thầu, công tác nghiệm thu thanh, quyết toán của chủ đầu tư với các nhà thầu.
Ngoài ra, đoàn sẽ đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách, quy định còn thiếu hoặc chưa phù hợp, góp phần nâng cao hiệu lực trong công tác quản lý nhà nước, thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông đảm bảo tính công khai, minh bạch. Qua đó kiến nghị các cơ quan quản lý thực hiện dự án có biện pháp khắc phục những sai sót, vi phạm, xử lý vi phạm để khắc phục những tồn tại của dự án.
Trong quyết định, Bộ trưởng Đinh La Thăng giao Chánh Thanh tra Bộ chỉ đạo, theo dõi, giúp Bộ trưởng xử lý theo thẩm quyền các kiến nghị của Đoàn thanh tra; phê duyệt kế hoạch thanh tra và giám sát hoạt động Đoàn thanh tra theo quy định.
Trước đó, tại cuộc họp báo mới đây do Bộ GTVT tổ chức, trả lời câu hỏi của PV về việc một số lãnh đạo POSCO bị cáo buộc đã lập một quỹ đen lên đến 10 tỉ won (gần 199 tỉ đồng) bằng cách thông đồng với các nhà thầu phụ ở địa phương để thổi phồng các chi phí xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam giai đoạn 2009 – 2012, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường khẳng định Bộ GTVT chưa nhận được thông tin chính thống nào về vấn đề này.
Cũng theo Thứ trưởng Trường, việc thanh toán giữa nhà thầu chính và nhà thầu phụ theo phương thức nào thuộc thẩm quyền của nhà thầu. Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc VN (VEC) và Bộ GTVT không can thiệp vấn đề này. VEC chỉ thanh toán theo khối lượng được tư vấn giám sát và ADB chấp thuận.
Thông tin thêm về dự án này, Thứ trưởng cho biết cao tốc Nội Bài – Lào Cai là dự án thực hiện bằng vốn của ADB có tổng mức đầu tư 1,2 tỷ USD, thực hiện từ 2009, hoàn thành đưa vào sử dụng cuối năm 2014. Dự án có 8 gói thầu, thực hiện bằng đấu thầu quốc tế. Nhà thầu Posco trúng 3 gói A1, 2, 3.
Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường cũng khẳng định, các gói thầu của Dự án được nhà tài trợ kiểm tra, kiểm soát, có thư phản hồi là dự án thực hiện đúng quy định quốc tế. Nhìn chung là gói thầu giảm ít nhất là 15%, nhiều là 30% so với mức giá ban đầu. Trong quá trình thực hiện, VEC thay mặt Bộ GTVT làm chủ đầu tư, đã triển khai lập dự án đầu tư, thiết kế, tư vấn thiết kế, đấu thầu, xây lắp… Các thủ tục quản lý đầu tư được tiến hành nghiêm ngặt. Qua đánh giá sơ bộ của Kiểm toán NN thì các dự án đều thực hiện đúng quy trình đề ra.
Trong một diễn biến khác, Chủ tịch khối Kinh doanh Đông Nam Á của POSCO E&C cũng đã có thư gửi Bộ GTVT, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) xin lỗi về những phiền hà từ các vấn đề trong nội bộ của Tập đoàn ảnh hưởng đến Bộ GTVT và chủ đầu tư.
Trong thư, Chủ tịch khối Kinh doanh Đông Nam Á của POSCO E&C, ông Kwon Sang Kee viết: "Chúng tôi rất lấy làm tiếc về việc các vấn đề của nội bộ mà báo chí đã đăng tải những ngày vừa qua đã gây phiền hà đến Quý cơ quan và công ty".
Đại diện POSCO E&C cũng khẳng định, gói thầu A1, A2, A3 thuộc Dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai và gói thầu số 3, 5A Dự án đường cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây mà POSCO E&C trúng thầu đều thông qua quy trình đấu thầu cạnh tranh quốc tế, minh bạch trên cơ sở tuân thủ theo hướng dẫn đấu thầu do Ngân hàng Phát triển châu Á và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản quy định.
POSCO E&C cũng cho biết, dù gặp rất nhiều khó khăn trong suốt quá trình thi công liên quan đến công tác GPMB, điều kiện địa chất thay đổi, giá thầu cạnh tranh, nhưng đã huy động đầy đủ nhân lực, tài chính để hoàn thành công trình đảm bảo chất lượng, tiến độ. Thậm chí gói thầu 5A, Dự án đường cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây đã vượt tiến độ.
Trước việc báo chí Hàn Quốc đưa tin ông Park, cựu CEO POSCO, bị cơ quan công tố nước này cáo buộc đã tạo ra quỹ đen khoảng 10 tỷ won và biển thủ 4 tỷ won khi thực hiện các dự án của Công ty xây dựng POSCO E&C tại Việt Nam trên cương vị Giám đốc chi nhánh nước ngoài của Tập đoàn giai đoạn 2009-2012, ông Kwon Sang Kee thông báo tới Bộ GTVT và VEC mọi việc đang trong giai đoạn điều tra.
POSCO E&C trụ sở tại Hàn Quốc đang tích cực phối hợp với nhà chức trách để làm rõ. Chủ tịch khối Kinh doanh Đông Nam Á của POSCO cho hay ngay khi có kết luận của cơ quan công tố, họ sẽ thông tin chính thức đến các cơ quan chức năng của Việt Nam.
Ông Kwon Sang Kee cũng nhấn mạnh: "Thực hiện theo chính sách về chống tiêu cực mà Chính phủ Việt Nam đang tích cực triển khai, chúng tôi hứa sẽ tiếp tục nỗ lực thực hiện các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp một cách minh bạch, tôn trọng đạo đức trong kinh doanh. Chúng tôi thành thật cáo lỗi vì sự phiền hà mà chúng tôi mang đến do các vấn đề nảy sinh trong nội bộ”.
Trước đó, trong một thông cáo gửi các cơ quan báo chí, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) khẳng định VEC chưa nhận được bất kỳ thông tin chính thức nào từ Chính phủ, cơ quan công tố Hàn Quốc về vấn đề này.
Đối với các công trình do Tổng công ty làm chủ đầu tư, POSCO là nhà thầu thi công 3 gói thầu xây lắp thuộc dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài-Lào Cai là A1, A2 và A3. Các gói thầu này được triển khai thi công từ năm 2009 và đã hoàn thành, đưa vào sử dụng từ năm 2014.
Tại dự án xây dựng đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây, POSCO là nhà thầu thi công gói xây lắp số 3 và gói xây lắp 5A. Hai gói thầu này lần lượt được khởi công vào năm 2009, 2013 và hiện cũng đã được hoàn thành, đưa vào khai thác. Riêng gói thầu 5A, POSCO thi công tốt, vượt tiến độ tới 10 tháng.
Thông cáo của VEC cũng khẳng định, POSCO đã trúng thầu các gói thầu xây dựng hai dự án đường cao tốc này thông qua hình thức đấu thầu cạnh tranh quốc tế, được tiến hành minh bạch với giá trúng thầu thấp hơn từ 15%-30% giá dự toán của gói thầu.
Bên cạnh đó, hợp đồng đã ký kết với POSCO và các nhà thầu khác tại các dự án do VEC làm chủ đầu tư được dựa trên hướng dẫn của Bảo hiểm tiền gửi Liên bang Mỹ (FDIC), Luật Xây dựng, phương thức, hình thức thanh toán giữa nhà thầu chính và nhà thầu phụ thuộc thẩm quyền của nhà thầu chính, VEC không can thiệp vấn đề này.
“VEC chỉ thanh toán cho nhà thầu chính các khối lượng hoàn thành đảm bảo chất lượng được tư vấn giám sát xác nhận và cơ quan kiểm soát chi là Ngân hàng phát triển Việt Nam (VDB) cùng Bộ Tài chính và được nhà tài trợ là Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) chấp thuận,” thông cáo của VEC nêu rõ.
Nguyễn Dũng