Bộ Công thương vừa công bố thông tin về sự cố vỡ đê quai thượng thủy điện Ia Krel 2 với nhiều nguyên nhân, trong đó mới tìm được nguyên nhân khách quan là do "trời" gây ra, còn nguyên nhân chủ quan đang được khẩn trương kiểm tra, rà soát làm rõ.
Sự cố vỡ đập đã làm hỏng, cuốn trôi 27 chòi rẫy; 439,8 ha diện tích cây trồng các loại. Ảnh: QT
Bộ Công thương cho biết, đập chính thủy điện Ia Krel 2 hoàn thành và bắt đầu tích nước từ đầu tháng 5/2013. Tuy nhiên, trong quá trình tích nước, một đoạn đập thủy điện Ia Krel 2 đã bị vỡ vào ngày 12/6/2013. Sau sự cố vỡ đập chính, thực hiện chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền, chủ đầu tư đã hoàn thành các thủ tục và được UBND tỉnh Gia Lai đồng ý cho phép tổ chức thi công lại để sửa chữa, khắc phục sự cố vỡ đập.
Trong thời điểm đang thi công, do mưa trên diện rộng và kéo dài tại lưu vực hồ chứa thủy điện Ia Krel 2 làm cho lưu lượng lũ về hồ lớn, mực nước hồ chứa dâng nhanh đến cao trình đỉnh đê quai thượng lưu đập tại thời điểm xảy ra lũ (cao trình 204,8m).
Đến 7 giờ 30 phút, ngày 1/8/2014, nhận thấy mực nước hồ chứa có khả năng vượt qua cao trình đỉnh đê quai thượng lưu đập (cao trình 204,8m) và uy hiếp an toàn công trình cũng như vùng hạ du sau đập, nên chủ đầu tư và chính quyền địa phương đã thông báo khẩn cấp và tổ chức sơ tán nhân dân vùng hạ du sau đập.
Đến 8 giờ 30 phút, ngày 1/8/2014, mực nước hồ chứa đã vượt qua cao trình đỉnh đê quai thượng lưu đập (cao trình 204,8m) gây xói lở và làm vỡ hoàn toàn đê quai thượng lưu. Trong quá trình mực nước hồ chứa gia tăng, mặc dù chủ đầu tư đã chủ động nổ mìn phá bỏ khoảng 7m đập tràn (đã xây dựng) để tăng khả năng thoát lũ của hồ chứa. Tuy nhiên, sự cố vỡ đê quai thượng lưu đập vẫn xảy ra.
Đến khoảng 10 giờ ngày 1/8/2014, toàn bộ dung tích hồ chứa đã thoát hoàn toàn về hạ du, dòng chảy đến đập trở về trạng thái tự nhiên.
Nguyên nhân sơ bộ ban đầu được Bộ Công thương đưa ra là do tình hình mưa trên diện rộng và kéo dài tại lưu vực hồ chứa, lưu lượng lũ về hồ lớn, mực nước hồ chứa tăng nhanh, vượt qua đỉnh gây vỡ đê quây. Các nguyên nhân khác đang được xem xét, đánh giá và làm rõ.
Sự cố xảy ra do "trời" làm đã làm hỏng, cuốn trôi 27 chòi rẫy; 439,8 ha diện tích cây trồng các loại. Trong đó, diện tích bị ảnh hưởng của 170 hộ dân 344,8 ha (gồm: 241,3 ha mỳ, 51,3 ha điều, 32,5 ha lúa rẫy, 9,8 ha cao su, 6,8 ha ngô, 1,6 ha cà phê, 1,5 ha rau, 690 trụ tiêu) diện tích bị ảnh hưởng của Đội 20 - Công ty TNHH MTV 72 là 95 ha cao su. Một số tài sản khác phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân đang được thống kê.
Ngay sau khi xảy ra sự cố vỡ đê quai thượng lưu đập thủy điện Ia Krel 2, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các đơn vị chức năng của Bộ theo dõi, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan địa phương để xử lý, khắc phục sự cố. Lãnh đạo UBND tỉnh Gia Lai, các Sở: Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, Công thương, Xây dựng, lãnh đạo UBND huyện Đức Cơ cùng với các lực lượng công an, quân đội, bộ đội biên phòng, hải quan trên địa bàn đã thực hiện cứu hộ, cứu nạn cho nhân dân vùng hạ du và tiến hành kiểm tra hiện trường.
Trong ngày 2 và 3/8/2014, Bộ Công thương đã cử đoàn công tác do Thứ trưởng Lê Dương Quang làm Trưởng đoàn cùng với lãnh đạo các đơn vị chức năng: Tổng cục Năng lượng, Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường Công nghiệp... đến tỉnh Gia Lai, trực tiếp đến hiện trường để tiến hành kiểm tra tại công trình và làm việc với lãnh đạo tỉnh để giải quyết khắc phục sự cố, hỗ trợ kịp thời đối với người dân bị ảnh hưởng. Đoàn công tác đã chỉ đạo dừng ngay mọi công tác thi công tại công trình và trao đổi, chỉ đạo tiến hành các công tác cụ thể để triển khai các biện pháp nêu trên; đề nghị UBND tỉnh Gia Lai giao Sở Công thương cùng các Sở: Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn... khẩn trương kiểm tra, rà soát, làm rõ các nguyên nhân của sự cố và trách nhiệm của chủ đầu tư, các đơn vị, cá nhân có liên quan.
Trần Quý
theo Thanh tra