Sai phạm hơn 1.200 tỷ, công ty mua bán nợ mất vốn

Kiểm toán Nhà nước cho biết, công ty TNHH MTV mua bán nợ Việt Nam (DATC) đã không thực hiện đầy đủ chức năng nhiệm vụ chính là mua nợ và đầu tư dài hạn tái cấu trúc doanh nghiệp.. Ngược lại, công ty còn gửi tiền và cho vay không đúng chức năng nhiệm vụ, không hiệu quả, thanh khoản kém và có nguy cơ mất vốn.

• Nợ xấu: Tự gây ra sao đòi nhà nước xử lý?
• Tribeco: Chết đắng trong mật ngọt
• Nợ xấu: 'Trần tình' rồi thêm lo

Năm 2003, công ty mua bán nợ Việt Nam (DATC) đã được thành lập với vốn điều lệ 2.000 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước. Theo đó, thông qua các hoạt động mua bán nợ, công ty này sẽ chịu trách nhiệm trợ giúp các DN trong quá trình tái cấu trúc, làm lành mạnh tài chính của DN. Tuy nhiên, theo công bố của Kiểm toán Nhà nước sáng 18/7, tình trạng của công ty đặc biệt này cũng kém không khác gì các tập đoàn, tổng công ty, DNNN nói chung. Việc sử dụng vốn của công ty này cũng bị đánh giá là hiệu quả thấp.

Khi được giao khoản vốn lớn, DATC lại dành hơn một nửa vốn Nhà nước giao vào hoạt động cho vay, gửi ngân hàng thay vì để tái cấu trúc các DN. Cụ thể, nguồn vốn, quỹ của DATC tính đến 31/12/2010 là 2.616,49 tỷ đồng, trong đó, công ty đã chỉ sử dụng 47,23% vốn, tương ứng 1.235,88 tỷ đồng để làm nhiệm vụ chính- mua nợ và đầu tư dài hạn tái cấu trúc doanh nghiệp.

Còn lại, DATC gửi các ngân hàng và công ty cho thuê tài chính II thuộc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (ALCII) và cho vay khoản tiền lên tới 1.272 tỷ đồng, chiếm 48,61% vốn. Trong số này, DATC gửi tiền tại ALCII tới 110 tỷ đồng, cho vay Công ty Cà phê Ia Châm 27,39 tỷ đồng, cho vay Công ty cổ phần Xây dựng Công trình 675 là 6 tỷ đồng.

Tính đến 31/12/2011, các hợp đồng gửi tiền tại ALCII đã quá hạn trên 2 năm nhưng DATC chỉ thu được 12,68 tỷ đồng tiền lãi. Như vậy, nguy cơ trong vụ đầu tư này của DATC là mất vốn Nhà nước ước tính trên 70 tỷ đồng.

Công ty mua bán nợ cũng đầu tư tài chính sai chức năng (ảnh minh họa: theo dvt)

Kiểm toán Nhà nước khẳng định, hoạt động gửi tiền và cho vay như vậy là không đúng với chức năng nhiệm vụ của DATC.

Dẫn chứng thêm cho đánh giá sử dụng vốn hiệu quả thấp, Kiểm toán Nhà nước cho hay, hệ số bảo toàn vốn năm 2010, tức tỷ lệ vốn chủ sở hữu năm 2010 so với vốn chủ sở hữu năm 2009 chỉ là 1,04%, rất thấp so với lạm phát năm 2010 là 11,75%. Cùng đó, tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên tổng vốn đầu tư của chủ sở hữu là 5,48%, thấp hơn năm trước. Trong đó, tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn đầu tư vào công ty con là 5,2%, công ty liên doanh liên kết là 0,06%, đầu tư dài hạn khác là 2,8%.

Thực tế DATC cùng Công ty cổ phần Xây dựng Thái Nguyên và Công ty Khoáng sản và Xây dựng Hà Nội định giá giá trị nợ và tài sản của Công ty cổ phần Xây dựng Thái Nguyên do DATC đã mua làm căn cứ để DATC góp vốn 21,8 tỷ đồng. Con số này giảm so với giá trị sổ sách 62,18 tỷ đồng.

Tại thời điểm tháng 3/2011, DATC xoá nợ 26,96 tỷ đồng cho Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng công trình 134 nhưng lại không căn cứ vào báo cáo tài chính năm 2010. Kiểm toán Nhà nước cho rằng, việc làm này là không đúng quy định tại Điều 9, Thông tư số 33/TT-BTC ngày 11/3/2010 của Bộ Tài chính về việc ban hành Điều lệ tổ chức hoạt động của DATC.

Ông Lê Minh Khái, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước cho biết đã kiến nghị tới Bộ Tài chính và Chính phủ xem xét, kiểm điểm các sai phạm ở DATC.

Trước đó, trao đổi với báo chí, lãnh đạo công ty này còn bày tỏ kế hoạch nâng cấp DATC thành công ty mua bán nợ xâu quốc gia, tham gia vào đề án tái cấu trúc ngân hàng hiện nay với mục tiêu xử lý nợ xấu ngân hàng.

Phạm Huyền
Theo Vietnamnet