Khoảng 3,5 ha lúa và hoa màu của người dân xã Na Mao bị đất đá từ bãi thải mỏ than Minh Tiến của Công ty CP Yên Phước tràn xuống vùi lấp.
Dân bất lực nhìn hoa màu bị bùn đất nhấn chìm
Trong những ngày cuối tháng 5/2019, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên thời tiết diễn biến bất thường, mưa lớn kèm gió mạnh xảy ra ở nhiều địa phương. Tuy nhiên, hậu quả nặng nề nhất đã đổ trùm xuống đầu người nông dân của xã Na Mao, huyện Đại Từ.
Đến xóm Cây Thổ, xóm Ao Soi của xã Na Mao (huyện Đại Từ), nơi có hơn 3,5 ha lúa chín đang đến độ thu hoạch của người dân bị đổ rạp và vùi lấp dưới lớp đất đá mà không khỏi xót xa. Đáng nói, đây không phải là lần đầu tiên hoa màu của bà con nơi đây bị đất đá nhấn chìm mà năm 2018, đã hai lần đất, đá trên sườn núi của đơn vị khai thác mỏ than Minh Tiến là Công ty CP Yên Phước trôi xuống vùi lấp lúa và hoa màu của bà con nông dân.
Bà Nguyễn Thị Tiến (xóm Ao Soi, xã Na Mao) nghẹn ngào nói: "Gia đình tôi có mẫu tư ruộng cả lúa và bờ bãi hoa màu đang đến độ chín sắp được gặt. Vậy mà chỉ sau một đêm mưa, toàn bộ diện tích lúa bị bùn và đất đá từ bãi thải của Công ty Yên Phước tràn xuống vùi lấp hết. Chúng tôi không biết kêu ai, chỉ biết gọi cho chính quyền xã xuống kiểm tra và có cách gì giúp dân".
Khoảng 3,5 ha lúa và hoa màu của người dân xã Na Mao bị đất đá từ bãi thải mỏ than Minh Tiến của Công ty CP Yên Phước tràn xuống vùi lấp.
Cũng tương tự cảnh ngộ của bà Tiến ở xóm Ao Soi, hộ bà Lâm Thị Sính, Nguyễn Thị Nhàn, Trần Văn Tích cùng ở xóm Cây Thổ cũng có ruộng nương bị bùn, đất, đá từ trên núi trôi xuống vùi lấp lúa đang chín chưa kịp gặt. Ông Tích, bà Nhàn chia sẻ: "Năm nay, mới trận mưa đầu mùa mà đã làm bà con bị thiệt hại lớn quá. Không biết vài trận mưa nữa thì sẽ còn thiệt hại đến đâu nữa?"
Người dân nơi đây cũng cho biết thêm, từ tháng 5/2018 đến nay, cứ trời mưa to là bãi thải mỏ than Minh Tiến của Công ty CP Yên Phước lại bị sạt lở, kéo theo bùn, đất đá tràn xuống ruộng khiến bà con vô cùng khổ sở. Họ khẩn thiết đề nghị các cấp chính quyền và các ban ngành chức năng tìm giải pháp ngăn chặn đất đá thải từ mỏ than của Công ty Yên Phước tràn xuống ruộng phá hủy mùa màng của bà con.
Trao đổi với lãnh đạo xã Na Mao, ông Nguyễn Văn Hồng, Chủ tịch UBND xã cho biết: Ngay khi nhận được phản ánh của bà con nhân dân, xã đã cử một đoàn cán bộ xuống 2 xóm bị thiệt hại để kiểm tra và có phương án khắc phục hậu quả. Trước mắt, xã sẽ yêu cầu phía Công ty bồi thường những phần diện tích bị thiệt hại hoàn toàn cho bà con, còn những diện tích không bị ảnh hưởng sẽ khuyến khích bà con tranh thủ thu hoạch cho kịp thời vụ.
Cần kiên quyết xử lý
Chủ tịch UBND xã Na Mao Nguyễn Văn Hồng cho biết thêm: Xã đã báo cáp cấp trên và đang chờ chỉ đạo tháo gỡ khó khăn cho người dân. Đồng thời, ông Hồng cho rằng không thể kéo dài tình trạng như hiện nay và đề nghị các cấp, ngành chức năng sớm vào cuộc kiểm tra, đánh giá thật kỹ tính chất nguy hiểm của bãi thải.
Bởi theo Chủ tịch UBND xã Na Mao thì hiện nay, bãi thải như túi đất treo lơ lửng trên lưng chừng núi có thể sạt trượt vùi lấp nhà cửa, ruộng vườn của người dân bất cứ lúc nào."Các cơ quan chức năng, cấp có thẩm quyền cần kiên quyết yêu cầu đơn vị khai thác mỏ than Minh Tiến là Công ty CP Yên Phước phải xây dựng, hoàn thiện kè chắn đất, đá", ông Hồng đề nghị.
Trao đổi về vấn đề này, ông Ngụy Quang Thuyên, Quản lý mỏ than Minh Tiến của công ty Cổ phần Yên Phước cho biết: Năm ngoái (2018 -PV) khi xảy ra việc đất, đá vùi lấp lúa và hoa màu của bà con, Công ty xin chịu trách nhiệm và bồi thường hơn 700 triệu cho người dân bị thiệt hại. Năm nay lại xảy ra, Công ty sẽ phối hợp với chính quyền địa phương cùng bà con kiểm đếm mức độ thiệt hại để có phương án hỗ trợ kịp thời.
Đồng thời, phía Công ty sẽ tìm phương án mở rộng bãi thải, tiếp tục hoàn thiện các hạng mục công trình kè đá chắn sạt trượt đất đá và chủ động phối hợp với địa phương di rời hai hộ dân ở ngay dưới chân núi để đề phòng thiên tai gây sạt lở bãi thải nguy hiểm đe doạ tính mạng, tài sản của dân.
Khoảng 3,5 ha lúa và hoa màu của người dân xã Na Mao bị đất đá từ bãi thải mỏ than Minh Tiến của Công ty CP Yên Phước tràn xuống vùi lấp.
Ông Chu Tất Lợi, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên cho biết: Từ đầu năm 2019 đến nay, Sở Công thương, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Đại Từ đã tiến hành kiểm tra an toàn mỏ trước mùa mưa bão, đã yêu cầu phía Công ty Yên Phước hoàn thiện các hạng mục công trình bảo đảm an toàn bãi thải.
"Sự việc đất đá tràn xuống ruộng vùi lấp lúa của dân thì Công ty phải có trách nhiệm hỗ trợ thiệt hại cho người dân theo quy định hiện hành. Chúng tôi sẽ thường xuyên giám sát hoạt động của đơn vị, nếu có sự cố sẽ kịp thời báo cáo uỷ ban huyện, sẵn sàng phương án cứu hộ, cứu nạn nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người dân", ông Lợi cho biết.
Khoảng 3,5 ha lúa và hoa màu của người dân xã Na Mao bị đất đá từ bãi thải mỏ than Minh Tiến của Công ty CP Yên Phước tràn xuống vùi lấp.
Theo tìm hiểu được biết, ngày 30/1/2019, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định số 321/QĐ-XPVPHC xử phạt 200 triệu đồng đối với Công ty Cổ phần Yên Phước vì 3 hành vi: Không kịp thời thông báo cho cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường và các cơ quan quan nhà nước có thẩm quyền nơi gần nhất khi phát hiện sự cố môi trường; Không lập báo cáo quản lý chất thải nguy hại định kỳ theo quy định và hành vi khai thác khoáng sản; Không có Giám đốc điều hành mỏ với trường hợp khai thác khoáng sản bằng phương pháp lộ thiên.
Bên cạnh đó, tại kết luận kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường và khoáng sản đối với Mỏ than Minh Tiến thuộc Công ty Cổ phần Yên Phước của Sở TNMT tỉnh Thái Nguyên ngày 26/4 cũng đã chỉ ra nhiều sai phạm của Công ty này như: Bản kế hoạch bảo vệ môi trường mà Công ty Yên Phước được UBND huyện Đại Từ xác nhận tại văn bản số 243 ngày 16/3/2016 là không phù hợp với quy định của pháp luật (Công ty CP Yên Phước phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường trình UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt); Công ty Yên Phước chưa thực hiện quan trắc giám sát môi trường định kỳ;
Chưa thông báo kịp thời cho cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường và cơ quan nhà nước có thẩm quyền nơi gần nhất khi phát hiện sự cố môi trường theo quy định; Chưa có kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường; Bể lắng nước mưa khu vực bãi chứa và sàng tuyển than đã đầy bùn, có nguy cơ chảy tràn chất thải ra bên ngoài…
Thiết nghĩ, mỏ than Minh Tiến của Công ty CP Yên Phước nằm trên núi cao, trong quá trình khai thác, lượng đất, đá rất lớn thải ra môi trường, nếu xảy ra sạt lở thì không những vùi lấp ruộng vườn của người dân mà còn ảnh hưởng cuộc sống, sinh hoạt của các hộ dân ở phía dưới. Do đó, các cơ quan chức năng huyện Đại Từ và tỉnh Thái Nguyên cần rà soát, đánh giá lại các công trình bảo vệ môi trường của mỏ, yêu cầu đơn vị khai thác khẩn trương hoàn thiện hệ thống đê, kè chắn đất đá. Nếu phía Công ty CP Yên Phước không nghiêm túc thực hiện thì cần kiên quyết đình chỉ hoạt động để bảo vệ sản xuất và đời sống của người dân nơi đây.
Theo Congluan