Với văn hóa trà độc đáo, vẻ đẹp tuyệt vời và tiềm năng du lịch to lớn, Thái Nguyên được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những điểm đến hàng đầu của đất nước.
Thái Nguyên, vùng đất ở phía Đông Bắc Việt Nam, được thiên nhiên ưu ái ban tặng núi non, rừng rậm, sông hồ, hang động, suối và thác nước. Tỉnh này là nơi lưu giữ hơn 1.000 di tích văn hóa và lịch sử, nhiều di sản phi vật thể quốc gia và các địa điểm khảo cổ. Thái Nguyên được biết đến như một điểm đến du lịch hấp dẫn với cảnh quan nổi tiếng và diện tích trồng chè lớn nhất Việt Nam.
Thái Nguyên là vùng đất bán sơn địa, với điều kiện tự nhiên thuận lợi tạo nên vùng sinh thái rất thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây chè. Với diện tích 22.300ha trồng chè, Thái Nguyên là một trong những tỉnh dẫn đầu cả nước về diện tích trồng chè. Chè gắn bó mật thiết với đất và người nơi đây từ lâu đời. Chè Tân Cương là loại chè ngon nhất và được vinh danh là 'Đệ nhất danh trà' của Việt Nam. Cây chè, từng là 'công cụ' giúp nông dân xóa đói giảm nghèo, nay giúp làm giàu và tạo nên du lịch cộng đồng.
Đã hơn 100 năm kể từ khi những cây chè nhỏ đầu tiên được đưa đến và trồng ở Tân Cương, cách trung tâm thành phố Thái Nguyên khoảng 10km về phía Tây Nam. Một vài cây từ năm 1921 nay đã phát triển thành những cánh đồng chè rộng lớn.
Chè Tân Cương được ca ngợi vì hương vị độc đáo, với hương thơm nhẹ nhàng của cốm xanh, vị chát ngọt và hoàn toàn không có vị đắng. Nước chè không có màu xanh như chè ở các vùng khác mà có màu vàng mật ong hấp dẫn. Màu sắc bắt mắt và hương vị độc đáo hiếm có nơi nào khác.
Đất ở đây được cho là chứa các nguyên tố vi lượng với tỷ lệ thích hợp đặc hữu của cây chè. Nguồn nước lấy từ hồ Núi Cốc tự nhiên làm tăng thêm hương vị thơm ngon và đậm đà của chè. Trong khi đó, khí hậu vùng núi Tam Đảo, cao khoảng 1.000m, là lý tưởng để trồng loại cây này.
Chè Thái Nguyên hiện được xuất khẩu sang nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới như Nga, Mỹ, Nhật Bản, Châu Âu và Trung Đông.
Chính quyền địa phương đã ban hành nghị quyết phê duyệt dự án bảo tồn và phát triển vùng chè đặc sản Tân Cương giai đoạn 2021-25. Dự án yêu cầu 100% sản phẩm chè phải được sản xuất bởi các doanh nghiệp liên doanh và hợp tác xã theo tiêu chuẩn an toàn. Tất cả phải có mã vùng trồng, mã cơ sở đóng gói và tem truy xuất nguồn gốc. 70 sản phẩm chè sẽ được chứng nhận đạt tiêu chuẩn OCOP (Mỗi xã một sản phẩm) vào năm 2025.
Tỉnh đã xây dựng Không gian Văn hóa Chè thuộc Bảo tàng Thái Nguyên ở Tân Cương. Nơi đây trưng bày nhiều tài liệu và hiện vật về trồng, chăm sóc và chế biến chè. Du khách được cung cấp thông tin về lịch sử của chè, cùng với các buổi trình diễn khác nhau về cách pha và thưởng thức chè đúng cách.
Bên cạnh Không gian Văn hóa Chè là Hợp tác xã chè Hảo Đạt, một trong những đơn vị trồng và sản xuất chè lớn nhất trong khu vực. Là một trong những nơi cung cấp dịch vụ du lịch cộng đồng, du khách có thể thu hoạch chè cùng nhân viên vào sáng sớm và tham gia các hoạt động chế biến chè như vò chè thủ công, sấy và đóng gói.
Chè cũng đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực Thái Nguyên. Hương thơm của búp và lá chè làm cho món cá kho, thịt lợn nướng, đậu phụ rán và trứng luộc trở nên ngon hơn rất nhiều. Kem matcha, thạch và kẹo lạc được cung cấp như những món tráng miệng đặc biệt.
Lễ hội "Hương sắc trà xuân" được tổ chức hàng năm để quảng bá và tôn vinh nghề trồng chè. Đây cũng là cơ hội để những người trồng chè, chế biến chè và những người yêu chè gặp gỡ và trao đổi kinh nghiệm làm ra những chén chè ngon. Đây cũng là cơ hội để chè Tân Cương được quảng bá đến cộng đồng rộng lớn hơn.
Tại lễ hội, nhiều hoạt động sôi nổi được tổ chức như thi hái chè nhanh và chế biến chè bằng phương pháp thủ công truyền thống, các trò chơi dân gian truyền thống, biểu diễn văn nghệ, thể thao.
Thái Nguyên đã xác định du lịch gắn với văn hóa trà là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của dự án phát triển du lịch tỉnh giai đoạn 2021-25. Ngành du lịch ở đây tập trung vào du lịch văn hóa, tâm linh và lịch sử; du lịch sinh thái; du lịch cộng đồng và nông thôn gắn với văn hóa trà; du lịch MICE và thể thao mạo hiểm.
"Thái Nguyên không chỉ thu hút khách du lịch lịch sử và văn hóa mà còn cả những người quan tâm đến du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng," Nguyễn Ngọc Tuân, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thái Nguyên cho biết. .
Hồ Núi Cốc là điểm đến du lịch nổi tiếng nhất trong khu vực. Hồ được tạo ra từ một con đập được xây dựng trên sông Công ở huyện Đại Từ, nổi tiếng với vẻ đẹp ngoạn mục và huyền thoại. Với 89 hòn đảo lớn nhỏ, hồ Núi Cốc vừa là công trình thủy lợi vừa là cảnh quan tuyệt đẹp giữa núi rừng. Mọi người có thể đi du thuyền khám phá hồ, thăm các đảo và tận hưởng hàng chục hoạt động thú vị như vui chơi tại công viên nước, chèo thuyền kayak hoặc tham quan Cung điện Truyền thuyết.
Tỉnh đã xây dựng dự án xây dựng khu du lịch gắn với Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa. ATK Định Hóa từng là nơi trú ẩn của lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp trở lại. Từ năm 1947-54, tại sở chỉ huy quân sự này, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhiều đồng chí đã đưa ra những quyết định quan trọng đối với vận mệnh quốc gia. Trong số đó có các chiến dịch quân sự chiến lược như phản công Việt Bắc, chiến dịch Đông Bắc và Tây Bắc, và chiến dịch Biên giới. 20 điểm di tích trong ATK đã được công nhận là di tích quốc gia gắn liền với hình ảnh của Chủ tịch Hồ và các lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước như đồi Khau Tý, đồi Tỉn Keo và thác Khuôn Tát.
Ngoài du lịch lịch sử, khu vực này còn cung cấp các tour du lịch sinh thái và cộng đồng thú vị. Nổi bật nhất là Làng nhà sàn Thái Hải ở xã Thịnh Đức. Đây là nơi sinh sống của 30 ngôi nhà sàn nguyên bản của đồng bào dân tộc Tày di dời từ Định Hóa. Đây là nơi dân làng bảo tồn các hiện vật và văn hóa, phong tục truyền thống của người Tày, nơi du khách có thể hòa mình vào thiên nhiên xanh mát và tham gia vào cuộc sống làng quê.
Ngôi làng là đại diện duy nhất của Đông Nam Á được Tổ chức Du lịch Thế giới của Liên hợp quốc công nhận là ngôi làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2022. Khu du lịch sinh thái Phượng Hoàng, bao gồm động Phượng Hoàng và suối Mỏ Gà, nổi tiếng ở Thái Nguyên. Nằm ở huyện Võ Nhai, đây là một không gian sinh thái và quần thể rừng - suối - động độc đáo. Đặc biệt, suối Mỏ Gà quanh năm có nước mát, trong và được Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh đánh giá cao.
Ngoài ra còn có Bảo tàng Văn hóa các Dân tộc Việt Nam ở trung tâm thành phố, nơi lưu giữ hơn 10.000 tài liệu, hiện vật thuộc di sản văn hóa của 54 dân tộc Việt Nam. Trong 5 phòng trưng bày, mọi người có thể tìm hiểu về nguồn gốc và bản sắc văn hóa truyền thống của mỗi dân tộc.
Bảo tàng còn giới thiệu bộ sưu tập phong phú các công cụ nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ và săn bắn. Trang phục nghi lễ đặc trưng với màu sắc tươi sáng và họa tiết trang trí của các dân tộc thiểu số khác nhau cũng được trưng bày. Trang phục khác thường của người Tày và Nùng được sử dụng để thờ cúng và thêu bằng các đường nét và hoa văn được cho là có âm thanh ma thuật.
Với văn hóa trà độc đáo, vẻ đẹp tuyệt vời và tiềm năng du lịch to lớn, Thái Nguyên được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những điểm đến hàng đầu của đất nước.
Bảo Anh
Theo KTDU